Həqiqət göz deşir. Məhz bu səbəbdən gürcü nazirləri, siyasətçiləri, politoloqları və tarixçilər, demək olar ki, Gürcüstanın yaranma tarixinə görə Rusiya prezidentinin üstünə atıldılar.
AzNews.az inosmi.ru-ya istinadən xəbər verir ki, bu fikirləri "Gürcüstan online" nəşri yazır.
Nəşrin fikrincə, gürcülər faktların saxtalaşdırılmasına və tarixi bilməməsinə görə Putini ittiham edirlər.
"Biz faktların fundamental yanlış təfsirini eşitdik, tariximizlə fəxr edirik, Avropa bununla fəxr edir və gün gələcək ki, biz abxaz və osetin qardaşlarımızla birlikdə vahid, güclü ölkə quracağıq".
Bu sözləri Gürcüstanın Baş naziri Mamuka Baxtadze Rusiya prezidenti Vladimir Putinin bəyanatı ilə əlaqədar jurnalistin sualına cavab olaraq bildirib.
Hökumət başçısının fikrincə, Gürcüstanın tarixi Avropa tarixinin bir hissəsidir və avropalılar dünya ictimaiyyəti kimi bu tarixi ətraflı şəkildə bilirlər.
"Təəssüf ki, biz ilk dəfə deyil ki, faktların fundamental yanlış şərhinə əsaslanan belə bəyanatları eşidirik. Gürcüstanın tarixi bizim hər birimizin fəxr etdiyi şeydir. Gürcüstanın tarixi Avropa tarixinin bir hissəsidir və mən sizi əmin edirəm ki, dünya birliyi kimi, avropalıların da bizim tariximiz haqqında çox yaxşı və ətraflı bilikləri vardır. Bizim keçmişimizlə fəxr etdiyimiz kimi, Avropa da fəxr edir, çünki biz Avropa sivilizasiyasının bir hissəsiyik. Bizim vəzifəmiz ondan ibarətdir ki, beynəlxalq birliyin təkcə tarixi, gələcək planları haqqında deyil, həm də gələcək planı haqqında düzgün məlumatı, birmənalı və sadə bir planı olsun — Gürcüstan vahid dövlət qurmaqda davam edəcək və bu quruculuq işlərində Gürcüstanda yaşayan hər bir adam — bizim osetin və abxaz qardaşlarımız və ümumi vətənimizdə yaşayan hər bir etnik mənşəyimizin nümayəndəsi iştirak edəcək. Biz hökumətin əsas vəzifəsi öz vətəndaşlarımızın milli maraqlarını və iqtisadi maraqlarını müdafiə etməkdir", - deyə Mamuka Baxtadze bildirib.
Baş nazirin sözlərinə görə, ölkə qarşısında ağrılı çağırışları aradan qaldırmaq üçün konsolidasiya və vahid səylər lazımdır.
"Mən bir daha hər kəsə səslənmək istəyirəm, dostlar indi konsolidasiya zamanı və həqiqətən qütbləşmə vaxtı deyil. Qütbləşmə Gürcüstanı asan hədəf edən bir şeydir və biz hamımız bunu yaxşı yadda saxlamalıyıq", — deyə Baş nazir Mamuka Baxtadze bildirib.
Rusiya prezidenti Vladimir Putin dünən bəyan edib ki, "1918-ci ildə alman qoşunlarının köməyi ilə Gürcüstan Abxaziyanı işğal edib. İşğalçılar özlərini çox sərt aparırdılar. 1919 və 1920-ci illərdə gürcü qoşunları Osetiyada daha sərt fəaliyyət göstərirdi. Əslində, bu, məhz bu gün soyqırımı deyilən bir şeydir".
***
"Heç kəs Gürcüstanın tarixini yenidən yaza bilməz, Rusiya prezidenti də köçürə bilməz", — deyə Gürcüstan parlamentinin sədri Archil Talakvadze Rusiya Prezidenti Vladimir Putinin dünənki bəyanatını belə qiymətləndirir. Talakvadzenin sözlərinə görə, Gürcüstan ərazilərinin qanunsuz işğalı bir dəfə mütləq başa çatacaq.
"Gürcüstan tarixini heç kim dəyişə və yenidən yaza bilməz, artıq yazılmışdır. Biz tariximizlə fəxr edirik, Gürcüstanın ərazi bütövlüyü və sərhədləri beynəlxalq birlik tərəfindən beynəlxalq hüquq prinsipi ilə tanınır.
Rusiya Federasiyasının heç bir bəyanatı Gürcüstanın sərhədlərini dəyişə bilməz və üstəlik, Gürcüstanın tarixini də dəyişə bilməz. İşğalla bağlı bizim mövqeyimiz prinsipialdır, illər ərzində necə olubdur. Gürcüstan ərazisi qanunsuz olaraq işğal edilib və bir dəfə bu, mütləq qurtaracaqdır. Bunun üçün bizə iqtisadi inkişaf, təhsil sistemində islahatlar, təhlükəsizliyin möhkəmləndirilməsi, tərəfdaşlarımızla sıx əməkdaşlıq və Qərb ailəsinə inteqrasiya lazımdır. Bu, bizim iqtidarın görüntüsü və praqmatik xarici siyasətdir.
Mən görürəm ki, bəzi müxalifət partiyaları ərazi bütövlüyünün necə bərpa olunması, Gürcüstanın gələcəkdə necə inkişaf etməsi barədə başqa fikirlərə malikdirlər. Milli maraqlarımızın predmeti olan məsələlərə hamı məsuliyyətlə yanaşmalıdır, burada praqmatik və ağıllı qərarlar qəbul etmək və tərəfdaşlarımızla düzgün ünsiyyət saxlamaq lazımdır", — deyə Archil Talakvadze bildirir.
***
Gürcüstanın xarici işlər naziri David Zalkaliani Gürcüstanı hazırda Rusiyanın işğalı altında olan Abxaziya və Sxinval regionunu işğal etməkdə ittiham edən Rusiya prezidenti Vladimir Putinin bəyanatını şərh edib. Zalkalianinin sözlərinə görə, Putinin bəyanatı yeni deyil və "tarixi faktların yanlış, subyektiv, qərəzli şəkildə təqdim edilməsi" deməkdir.
"Bu yeni deyil. Əvvəllər də belə bəyanatlar olmuşdur. Bu, əlbəttə ki, tarixi faktların yanlış, subyektiv, qərəzli şəkildə təqdim edilməsinin nümunələridir. Zənnimcə, yanlış faktlara əsaslanan bəyanatlar olmuşdur", - deyə Zalkaliani bildirib.
"Tariximizdən danışarkən demək lazımdır ki, Gürcüstanın tarixi nə 18-ci əsrdən, nə də ki, 19-cu əsrdən başlayır. Gürcüstanın çoxəsrlik tarixi ərzində bir çox faktlar mövcuddur və əsaslandırılmışdır, bu faktlar göstərir ki, Gürcüstanın ərazi bütövlüyü Abxaziya və Sxinval bölgəsi də daxil olmaqla, həmişə beynəlxalq birliyin əsas və tanınmış ölkələrindən biri olmuşdur.
Tarixi cəngəlliklərə dərinləşmək istəyiriksə, tarixçilər bunu müzakirə etsinlər. Lakin burada da düşünürəm ki, bizim xeyrimizə faktlar çoxdur. Dövlətə gəldikdə isə, biz münaqişənin həlli üçün addımlar atmaq üçün əlimizdən gələni etməliyik, işğaldan qurtulmaq üçün atmalıyıq və biz də bunu edirik. Bunun sübutu Cenevrə formatı çərçivəsində əks olunan hərəkətlərdir", - deyə Gürcüstan XİN başçısı bildirib: "Bizim mövqeyimiz bundan ibarətdir ki, Gürcüstanın ərazi bütövlüyü beynəlxalq birlik tərəfindən tanınır və belə də olmalıdır".
Bu barədə politoloq Mamuka Areşidze çərşənbə günü keçirilən mətbuat konfransında bildirib. Onun sözlərinə görə, Rusiya tarixçiləri Putinin bəyanatına uyğun olaraq fəaliyyətini davam etdirəcək və hətta tarixi tamamilə dəyişdirmək üçün sənədləri dəyişə bilərlər.
"Putinin dünənki bəyanatı Rusiya hakimiyyəti üçün səciyyəvidir. O, elə hərəkət etdi ki, guya gürcü xalqının qayğısına çox qalıbdır. Göründüyü kimi, mən Gürcüstanda ictimaiyyətin bir hissəsini sakitləşdirmək və Rusiyanın burada təsiri olduğunu saxlamaq qərarına gəldim. Əsas odur ki, o, yeni bir tarix yaratmaqdır. Rusiyada tarixi birlik tarixi dəyişməyə başlayacaq, Prezidentin direktivinin gələcək nəslin şüurunda yer alması üçün sənədlərin dəyişdiriləcəyi istisna edilmir. Bu, Putinin bəyanatı ilə açdığı yeni cəbhədir və biz artıq bu gün bunun baş verməsinin qayğısına qalmalıyıq", — deyə Mamuka Areşidze bildirib.
***
Tarixçi Qiya Ançabadze isə Putinin Abxaziya və Cənubi Osetiyanın Gürcüstanın tərkibinə daxil olma tarixi ilə bağlı bəyanatını şərh edərkən bildirib: "Bəzən tarixçilər siyasi xidmətə qalxırlar və siyasi baxımdan vacib olanı yazırlar, lakin siyasi zərurət dəyişdikdə bu ideyalar yoxa çıxır və yox olur". Tarixçi bildirir ki, indiki Cənubi Osetiya heç bir halda müqaviləyə əsasən Rusiyaya qoşulan Osetiyanın tərkibinə daxil olmayıb.
"Mən 1774-cü ildə bütün Osetiyanın Rusiyaya birləşdirildiyini söyləyən zaman daha erkən bir dövrü xatırladım: şimal və cənub, bu, düzgün deyil, çünki o zaman belə bir bölgü yox idi, onda Osetiya tək idi, özü də bu Osetiya 1774-cü ildə Kabardadan asılı idi və Rusiya-Türkiyə müqaviləsinə görə, kabardinlər Osetiyaya qoşuldular. Bu gün Şimali Osetiya Kabardadan asılı olduğundan, hesab etdilər ki, Osetiya da Rusiyanın tərkib hissəsidir. Bu o demək deyil ki, 1774-cü ildə Osetiya Rusiyaya qoşulsa da, bu, vahid dövlət idi. XX əsrin 20-ci illərinə qədər kabardinlər müstəqillik uğrunda mübarizə aparırdılar, osetinlər də Rusiyaya qarşı bu mübarizədə iştirak edirdilər, lakin XIX əsrin əvvəllərində ruslar artıq tədricən Şimali Osetiyaya nəzarət etdilər. Hazırkı "Cənubi Osetiya"ya gəlincə, o, heç vəchlə həmin Osetiyanın tərkibinə daxil olmayıb. O, həmişə Kartl-Kaxetiya krallığının bir hissəsi idi, Şimali Osetiyanın daha cənub hissəsi idi, və s. Nar-Mamisonskaya mağarası. Putin özü tarixçi deyil, ona osetin tarixşünaslığında yazıldığı kimi məlumat verdilər, onu çaşdırdılar", - deyə Qiya Ançabadze bildirib.
Onun sözlərinə görə, osetinlərin Gürcüstan ərazisində məskunlaşdırılması tədricən genişlənsə də, Cənubi Osetiyanın muxtar vilayəti olan ilk ərazi heç bir Şimali Qafqaz Birliyinə daxil deyildi.
"Bizdə osetinlərin köçürülməsi Cənubi Osetiya adlandırılan ərazidə başlayır. Bizim osetinlər haqqında ilk məlumatımız XVII əsrdən var, lakin bu, Gürcüstanın ərazisi idi, osetinlər oraya buraxıldılar. Bütün XVII, XVIII və XIX əsrlər ərzində osetinlərin Şərqi Gürcüstan ərazisində məskunlaşdırılması tədricən genişlənirdi. Heç vaxt, nə orta əsrlərdə, nə 1774-cü ildə, nə də sonra Cənubi Osetiyanın muxtar vilayəti olan ilk ərazi heç bir Şimali Qafqaz Birliyinə daxil deyildi. Bu məsələ mübahisə edilə bilməz.
Bəzən tarixçilər siyasətə xidmət edirlər və indi siyasi baxımdan vacib olanı yazırlar, lakin siyasi zərurət dəyişdikdə bu ideyalar yoxa çıxır və tamamilə yoxa çıxır. Abxaziyaya gəldikdə, o vaxt o, müstəqil idi. Abxaziya ilk dəfə 1810-cu ildə Rusiyanın təsiri altında idi, lakin Abxaziyada Rusiyanın real hökmranlığı daha sonra baş verdi. Ancaq 1810-cu ildə Abxaziya formal olaraq Osmanlı imperiyasına daxil olduğunu, lakin real olaraq onların imperiyasına daxil olmadığını hesab edən müstəqil knyazlıq idi", — deyə Ançabadze bildirib.
Tarixçi Dmitri Silakadze Abxaziya və Cənubi Osetiya tarixinin Putin versiyasını şərh edib və qeyd edib ki, Rusiya prezidentinə qısa şərhdə çar, sovet və postsovet tarixşünaslığının elmi qeyri-ciddi, təbliğat hissəsini çatdırmaq mümkün olub.
"Tarixşünaslığın bu hissəsi ciddi deyil, çünki o, ümumiyyətlə faktları dəyişir və ya təhrif edir, amma eyni zamanda təhlükəlidir, çünki düşmən əlində silahdır", — deyə tarixçi yazır.
Putin nəyi yalan deyib, nəyi təhrif edib?
Tarixçi Dmitri Silakadzenin izahı belədir.
"1. Guya Cənubi Osetiya 1774-cü ildə Rusiyanın tərkibinə daxil olub. Bu zaman Cənubi Osetiya sadəcə mövcud deyildi və indi Cənubi Osetiya adlanan yer Kartl-Kaxetiya krallığının bir hissəsi idi. Bu ərazi 1801-ci ildə Kartl-Kaxetiya krallığı Rusiya tərəfindən ləğv edildikdən sonra imperiyanın bir hissəsi oldu.
2. Abxaziya knyazlığı həqiqətən 1810-cu ildə Rusiyaya qoşulub, daha doğrusu, formal vassal olub. XV əsrdə Gürcüstanın süqutundan əvvəl isə knyazlıq əvvəlcə bir müddət İmereti çarlığının tabeliyində olub, sonra isə Osmanlının vassalı olub. Amma düz deyil ki, guya biz 1918-ci ildə Abxaziyanı zəbt etmişik, xüsusən də almanların köməyi ilə. Əslində, Gürcüstan və Abxaziyanın birləşməsi 11 iyul 1918-ci ildə Gürcüstan Xalq Şurası və Abxaziya Xalq Şurasının müqaviləsi ilə baş verib. Abxaziya Xalq Şurasının məhz xahişi ilə Abxaziyada əvvəlcə bolşeviklərlə, sonra da Denikinlə vuruşan gürcü qoşunları bundan əvvəl də, sonra da dururdu. Abxaziyada Gürcüstanın təsis yığıncağı seçkiləri keçirilib, 7 may 1920-ci ildə Rusiyanın özü Abxaziyanı Gürcüstanın bir hissəsi kimi tanıyıb, bütün bunlar 1921-ci il Konstitusiyasında qeydə alınıb və Abxaziyaya muxtariyyət verib.
3. Guya 1918-1920-ci illərdə faktiki olaraq gürcülər Osetiyada soyqırımı törədiblər. Əslində nə baş verirdi? Gürcüstan bolşeviklərinin də daxil edildiyi dövlətə qarşı bolşevik üsyanı onların Sovet Rusiyası ilə əlaqələndirilməsi ilə təsdiqlənir. Dövlət bu qiyamı bir neçə dəfə boğurdu, sonda bu qəddarlıq bolşeviklərin Rusiyada qiyam və müxtəlif çıxışlarının necə yatırıldığının bir faizi deyildi.
4. 1921-ci ildə yaradılmış Abxaziya Sosialist Respublikasına gəldikdə isə, bu, Gürcüstanın işğalından sonra süni şəkildə yaradılmış siyasi vahid idi və Moskva 1921-ci ildə ayırmış (formal müstəqilliyə baxmayaraq, bir çox məsələlərdə yenə də Tbilisiyə tabe idi) və 1936-cı ildə ləğv etmişdi.
Abxaziyada 30-cu illərin repressiyalarını yenə də Sovet dövləti həyata keçirirdi və demək olmaz ki, onların ya abxazlara, ya da gürcülərə yazığı gəlirdi. Əvəzində, Putin Abxaziyanın ərazisində abxazların sayının yarıya endirdiyi XIX əsrin zorakı dalğasından heç nə demir.
Mən 90-cı illərin və 2008-ci ilin tarixini davam etdirməyəcəyəm. Bütün bunlar gözümüzün qabağında keçib və onun təhlili tarixin xüsusi biliklərini tələb etmir".
Abxaziya Ali Sovetinin sədri Camal Qamaxariya (Gürcüstanda qeyri — qanuni sayılan Abxaziya Muxtar Respublikasının Ali Şurasının üzvü) belə hesab edir ki, Putin müxalifət yönümlü özəl teleşirkətin jurnalistinin məsuliyyətsiz bəyanatı səbəbindən Gürcüstana qarşı əlavə iqtisadi sanksiyaların tətbiqindən imtina edib.
"Cənab V. Putinin əzdiyi Tarix fraqmentlərinin əvvəldən axıra qədər davam etməsi Rusiyanın işğal etdiyi regionların gürcü əhalisinə qarşı indiyə qədər görünməmiş qəddarlıqla həyata keçirdiyi soyqırım və etnik təmizləmənin əsaslandırılması, bəraət qazanmasına xidmət etmişdir.
Abxaziya və Sxinvalidən olan separatçıları gizlədən Rusiya çox "hörmətli" prezident Putinin timsalında gürcü əhalisinə qarşı ayrı-seçkiliyi davam etdirir.
Əgər prezident olmasaydı, heç olmasa, onun ətrafı tarixin elementar məsələlərindən baş çıxarmalıdır ki, böyük dövlətin rəhbəri gələcəkdə Gürcüstanın işğal olunmuş regionlarının tarixini bilmədiyi üçün belə bir yöndəmsiz vəziyyətə düşməsin", - deyə Qamahariya bildirir.
***
Rusiya Prezidenti Vladimir Putinin tarixin dərinliklərinə soxulması Gürcüstanda ciddi hiddət doğurdu. Gürcü tarixçiləri Rusiyanın işğal etdiyi Abxaziya və Sxinval bölgələrinə aid tarixi faktların, ümumilikdə, Gürcüstan kimi, təhrif edilməsinin təbliğat məqsədlərini göstərirlər. Bu bəyanat kilsə dairələrində də hiddətə səbəb oldu.
Protoierey İlya Çiqladze belə bəyanat verir:
"Cənab Prezident, Vladimir Vladimiroviç, bugünkü bəyanatınızla bağlı sizə cavab vermək istəyirəm. Təəssüf ki, siz tarixi pis bilirsiniz, yaxud bilə-bilə yalan danışırsınız. 1774-cü ildə Osetiya Rusiya imperiyasına qoşulub, lakin o, bu günkü Şimali Osetiya idi. Həmin dövrdə heç bir Cənubi Osetiya mövcud deyildi. Sizin, Rus müstəmləkəçilərinin "Cənubi Osetiya" adlandırdıqları ərazi Gürcüstanın ən qədim gürcü mədəniyyətinin beşiyi olan "Şida (Daxili) Kartli" idi. Təbiətdə iki Osetiya mövcud deyildi. Osetiya diasporu Qafqaz silsiləsini keçərək Gürcüstan çarlığının torpaqlarında, Cavada yerləşmişdir.
Sxinvala gəldikdə, hətta 20-ci əsrin əvvəllərində orada gürcülərdən başqa heç bir osetin ailəsi yox idi. Tsxinvalinin osetiyalaşdırılması bolşevik Rusiyasının xidmətidir. Qısa desək, 1801-ci ildə Kartli-Kaxeti çarlığının işğalı zamanı Sxinvali bu krallığın Tbilisi, Qori, Mtsxet və Telavi kimi bir hissəsi idi.
Abxaziyaya gəldikdə isə: bəli, 1810-cu ildə Rusiya imperiyası Abxaziyanı özünə birləşdirəndə, o, Osmanlı imperiyasının müstəqil knyazlığı, vassalı idi. Lakin bu fakt Gürcüstan çarlığının ayrı-ayrı knyazlıqlara, Qərb və Şərqi Gürcüstana parçalanmasının nəticəsi idi və heç cür bildirmirdi ki, Abxaziya Gürcüstanın bir hissəsi deyildir. Məgər Rusiya 15-ci əsrə qədər müstəqil knyazlıqların konqlomeratını təşkil etmirmi? Bu, ölkəni belə keçmişlə təəccübləndirməlidir ki?! Abxaziya Gürcüstan mədəniyyətinin və gürcü dövlətçiliyinin beşiyidir.
Tarix məsələlərində sizin siyasi və imperialist ambisiyanız və avamlığınız başa düşülməlidir, sizə isə aydın olmalıdır ki, Gürcüstan xalqı ərazilərimizə müdaxiləni, torpaqlarımızın işğalını heç vaxt bağışlamayacaqdır. Yadda saxlayın: Sizin xidmətçi qullarınız, satqınlar sizə kömək etməyəcək. Onlar ölkədə vəziyyəti son dərəcə acınacaqlı olan çürük, mənəvi cəhətdən müflis olan azlıqlardır! Çoxminillik tarixi ərzində Gürcüstan saysız-hesabsız düşmənləri həzm edib, onların arasında dünya miqyaslı tiranlar var — Murvana Qluxoy, Alafarslan, Cəlal Eddin, Timurləng, Şah Abbas və sizi həzm edəcəyik!
Rəbb məzlum Gürcüstanı qoruyacaq və zülmkar məğlub olacaq!
İlya Çiqladze".
Xatırladaq ki, Rusiya Prezidenti Vladimir Putin Abxaziya və "Cənubi Osetiya"nın Gürcüstanın tərkibinə daxil olma tarixinin öz versiyasını açıqlayıb. Putin rusiyalı jurnalistlərə bildirib ki, "Birinci Dünya müharibəsi illərində Rusiya imperiyasının süqutu zamanı Gürcüstan Abxaziyanı ələ keçirməyə cəhd göstərib, müstəqil Gürcüstan dövləti yaranıb və 1918-ci ildə alman qoşunlarının köməyi ilə Gürcüstan Abxaziyanı işğal edib".
Sxinval regionuna gəlincə, Putinin sözlərinə görə, "1919-1920-ci illərdə Gürcüstan Cənubi Osetiyada soyqırımı törədib".
Babək Göyüş
AzNews.az