Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankı (EBRD) Azərbaycanın iqtisadi artımını 2025-ci ildə 3 %, 2026-cı ildə isə 2,5 % səviyyəsində proqnozlaşdırır.
Bu barədə Bankın “Regional iqtisadi perspektivlər” hesabatının may buraxılışında deyilir.
Proqnozlar fevral ayı təxminləri ilə eyni səviyyədə qalıb. Bu il də artımın əsas amilləri qeyri-neft sektorunun inkişafı və dövlət investisiyalarının davam etdirilməsi olaraq qalacaq. Bununla belə, bank iqtisadiyyatın neft və qaz qiymətlərindəki dəyişkənliyə, xarici tələbin azalmasına, ticarət siyasətindəki qeyri-müəyyənliyə və regional normallaşma proseslərində mümkün pozulmalara qarşı yüksək həssaslığını vurğulayır.
Hesabata əsasən, 2024-cü ildə qeyri-neft sektorlarının fəal inkişafı və irimiqyaslı dövlət investisiyaları sayəsində Azərbaycanın iqtisadi artımı sürətlənib. Real ÜDM 4,1 % artıb (2023-cü ildə 1,4 % idi). İqtisadiyyatın qeyri-neft sektorundakı artım isə 6,2 % təşkil edib (2023-cü ildə 3,7 % idi) ki, bu da tikinti, İKT, nəqliyyat və turizm sahələrində canlanma ilə bağlı olub.
EBRD-nin məlumatına görə, iqtisadi fəallıq əhalinin real gəlirlərinin artımı və infrastruktura irimiqyaslı investisiyalar hesabına dəstəklənib. 2024-cü ilin mart ayından etibarən Avropaya tədarük üçün qaz hasilatının artması fonunda neft-qaz sektoru da artımı bərpa edib.
“Lakin 2025-ci ilin birinci rübündə real ÜDM-in artım tempi illik ifadədə 0,3 %-ə qədər azalıb (bir il əvvəl 4 % idi). Bu da qeyri-neft sektorunun davamlı artımına baxmayaraq, neft və qaz hasilatının azalması ilə əlaqədardır.
Bu dövrdə inflyasiya Azərbaycan Mərkəzi Bankının (AMB) hədəf dəhlizi daxilində (4% ±2%) qalıb. 2024-cü ilin aprelində illik inflyasiya son 9 ilin ən aşağı səviyyəsinə - 0 %-ə düşüb. 2025-ci ilin mart ayında o, əsasən ərzaq məhsullarının və xidmətlərin bahalaşması səbəbindən 5,9 %-ə qədər sürətlənib”, - EBRD-dən bildirilib.
AMB 2023-cü ilin sonunda inflyasiya təzyiqlərinin azalmasına cavab olaraq əsas uçot dərəcəsini 175 baza bəndi azaldaraq 2023-cü ilin noyabrındakı 9 %-dən 2024-cü ilin mayında 7,25 %-ə endirib və onu bu səviyyədə qoruyub saxlayıb. Kreditləşmənin sürətli artımı fonunda (2024-cü ildə 20 %-dən çox) AMB 2025-ci ilin martında qüvvəyə minən 0,5 %-lik kontrtsiklik kapital buferini tətbiq edib.
Ümumilikdə Şərqi Avropa və Qafqaz regionunda dolayı ticarətin və Cənubi Qafqaz iqtisadiyyatlarına əmək və kapital axınının təsiri zəifləməyə başladığı üçün iqtisadi artım 2023-cü ildəki 4,5 %-dən 2024-cü ildə 3,9 %-ə qədər azalıb. Artımın 2025-ci ildə 3,5 %-ə (fevral proqnozundan 0,1 faiz bəndi aşağı) qədər yavaşlaycağı, 2026-cı ildə isə yenidən 4,3 %-ə (dəyişmədən) qədər artacağı gözlənilir.
Azərbaycan İqtisadiyyat Nazirliyinin proqnozuna əsasən, 2025-ci ildə ÜDM-in artımı 3,7 %, 2026-cı ildə isə 3,2 % səviyyəsində gözlənilir.
Beynəlxalq reytinq agentliklərinin proqnozları isə müxtəlifdir. “S&P Global” illik 2 %, “Fitch Ratings” 2025-ci ildə 3 %, 2026-cı ildə 2,4 %, “Moody's” isə illik 2,5 % artım gözləyir.
Beynəlxalq Valyuta Fondu iqtisadi artımın 2025 və 2026-cı illərdə müvafiq olaraq 3,5 % və 2,5 % olacağını proqnozlaşdırır. Dünya Bankı isə iqtisadi artımın 2025-ci ildə 2,6 % və 2026-cı ildə isə 2,4 % olacağını gözləyir. Asiya İnkişaf Bankı müvafiq olaraq 3,4 % və 3,3 %, Niderlandın “ING Group”u isə ÜDM-in 2025-ci ildə 2 % və 2026-cı ildə isə 2,5 % artacağını gözləyir.