Qurban bayramı, İslamın əsas bayramlarından biri olaraq, İbrahim peyğəmbərin Allahın əmrinə olan itaətini və sədaqətini anmaq üçün qeyd olunur. Bu bayramın kökləri təkcə İslam dini ilə deyil, həmçinin onunla əlaqəli olan digər Semitik dinlərlə də bağlıdır. Qurban bayramının tarixi və mənası ilə bağlı əsas nöqtələr bunlardır:
Qurban bayramı İslamda, İbrahim peyğəmbərin Allahın ona oğlunu qurban vermək əmrinə itaət etməsi ilə bağlıdır. Allah İbrahimin itaətkarlığını sınaqdan keçirdikdən sonra, qurbanın əvəzinə bir qoçu göndərdi.
Bu hadisə Quranın "Maidə" surəsində təsvir olunur və İslamın təməl dəyərlərindən biri olan Allaha təslimiyyətin simvoludur.
Qurban vermək adəti İslamdan əvvəlki dinlərdə, o cümlədən yəhudilik və xristianlıqda da mövcud idi.
Yəhudilikdə qurbanlar Tanrı ilə əhdin bir hissəsi kimi təqdim edilirdi. Misal üçün, Tövratda İbrahimin İshaqı qurban etməyə hazır olduğu hekayə yer alır.
Xristianlıqda isə İsa peyğəmbərin insanlıq üçün "qurban" olaraq təqdim edilməsi bu ənənənin fərqli bir interpretasiyasıdır.
İslamın yaranmasından əvvəl Ərəb Yarımadasında müxtəlif qəbilələr arasında qurbanlıq ənənələri geniş yayılmışdı. Bu, adətən ilahi qüvvələrlə əlaqələri gücləndirmək üçün heyvanların qurban verilməsi formasında təzahür edirdi.
İslam bu ənənələri monoteist inanca uyğunlaşdıraraq, Qurban bayramını formalaşdırdı.
İslamda qurban, yalnız heyvan kəsməklə məhdudlaşmır. Bu, həm də Allaha yaxınlaşmağın, imanı və sədaqəti sübut etməyin simvoludur.
İctimai cəhətdən qurbanlıq əti ehtiyacı olan insanlarla paylaşmaq, yardımlaşma və sosial həmrəylik prinsiplərini vurğulayır.
Qurban bayramı İslam dünyasının müxtəlif bölgələrində müxtəlif adətlərlə qeyd edilir. Bu adətlər regional və mədəni təsirlərdən asılı olaraq dəyişə bilər.
Tarixən, bayram həm də müsəlman icmaları arasında birlik və həmrəylik gücləndirmək məqsədi daşıyırdı.
Qurban bayramı, dini inancın və mədəni ənənələrin birləşdiyi unikal bir bayram olaraq, həm fərdi iman dəyərini, həm də ictimai məsuliyyət anlayışını əks etdirir.
AzNews.az