Bu gün Türkiyədə ana müxalifət partiyası CXP-nin 2023-cü ildə keçirilmiş qurultayının hüquqi taleyi ilə bağlı mühüm bir məhkəmə qərarı veriləcək. Bu qərar yalnız CXP daxilindəki liderlik mübarizəsini deyil, eyni zamanda Türkiyədə siyasi proseslərin istiqamətini də müəyyən edə bilər. Şikayəti Lütfü Savaş və onun tərəfdarları qaldırıb. Onlar iddia edirlər ki, Özgür Özelin sədr seçildiyi qurultay hüquqi baxımdan qanunsuzdur və ləğv olunmalıdır. Əgər məhkəmə bu iddianı haqlı saysa, CXP daxilindəki güc balansı dəyişəcək, partiya daxilində yeni böhran baş verəcək.
Mümkün qərarların nəticələri çoxşaxəlidir. Əgər məhkəmə qurultayı ləğv edərsə, Özgür Özelin sədrliyi hüquqi baxımdan keçərsiz elan ediləcək. Bu halda Kamal Kılıçdaroğlu partiya rəhbərliyinə geri dönə bilər. Alternativ ssenaridə məhkəmə partiyanın idarəetməsini müvəqqəti olaraq qəyyuma verə bilər. Hər iki halda, bu qərarların CXP daxilində ciddi narazılıqlara və daxili parçalanmalara səbəb olacağı təxmin edilir. Özgür Özel artıq belə bir qərarın qəbul edilməyəcəyini və partiyanın mübarizəyə davam edəcəyini açıqlayıb. Bununla yanaşı, Kılıçdaroğlu qərarın məhkəmə tərəfindən təsdiqlənəcəyi təqdirdə rəhbərliyi qəbul edəcəyini bildirib, lakin bu addım onun üçün də risklidir, çünki partiyanın daxili birliyi ciddi şəkildə zədələnə bilər.
Bu məhkəmə prosesi təkcə partiyanın daxili mübarizəsi deyil, həm də müşahidəçilərdə Türkiyədəki demokratik proseslərin keyfiyyəti ilə bağlı suallar yaradır. Əgər məhkəmə Özgür Özelin sədrliyini ləğv edərsə, bu, siyasi motivli məhkəmə müdaxilələrinin nümunəsi kimi qəbul ediləcək və ölkədə demokratik dəyərlərə olan inamı zəiflədə bilər. Digər tərəfdən, əgər məhkəmə şikayəti rədd edərsə, bu, Özgür Özelin mövqeyini gücləndirəcək, lakin daxili narazılıqların tam aradan qaldırılmasına zəmanət verməyəcək.
CXP daxilindəki gərginlik xüsusilə Ekrem İmamoğlu bloku üçün narahatedici bir vəziyyət yaradır. İmamoğlu və tərəfdarları Özgür Özelin rəhbərliyində partiyanın daha dinamik və seçkilərdə daha uğurlu olduğunu düşünürlər. Kılıçdaroğlunun geri dönməsi isə, bu bloku zəiflədə və daxili parçalanmanı daha da dərinləşdirə bilər. Bu vəziyyət, xüsusilə, yaxınlaşan seçkilər ərəfəsində müxalifətin birgə fəaliyyət göstərmək qabiliyyətinə ciddi zərbə vura bilər.
Partiya daxilindəki bu mübarizə daha geniş mənada Türkiyənin siyasi mənzərəsini əks etdirir. CXP-nin parçalanması müxalifətin gücünü zəiflədə və iqtidar üçün daha əlverişli bir siyasi mühit yarada bilər. Bununla yanaşı, daxili mübarizələr müxalifət tərəfdarlarının motivasiyasını azalda və seçkilərdə iştirak səviyyəsini aşağı sala bilər.
CXP-nin hazırkı rəhbərlərinin fikrincə, bu proses həm də Türkiyədə hüququn siyasi vasitə kimi istifadə olunması ilə bağlı müzakirələri artırır. Məhkəmə qərarları artıq təkcə hüquqi mübahisələrin həlli vasitəsi deyil, eyni zamanda siyasi oyunların mühüm bir hissəsinə çevrilib. CXP məsələsində veriləcək qərar təkcə partiyanın deyil, həm də ölkənin demokratik gələcəyinə işarə edəcək. CXP-nin daxili problemlərini həll edə bilməməsi isə müxalifətin bütövlükdə gücünü və strateji mövqeyini zəiflədə bilər. Bu, iqtidarın mövqelərini gücləndirərək, siyasi sistemdə tarazlığın pozulmasına səbəb ola bilər.
Nəticədə, bu məhkəmə prosesi həm hüquqi, həm də siyasi baxımdan mühüm bir sınaqdır. Əgər CXP bu böhrandan güclənərək çıxa bilməzsə, bu, təkcə partiyanın deyil, Türkiyədə demokratik müxalifətin gələcəyini də təhlükə altına qoya bilər.
Zeynal ABDİN,
AzNews.az