Azərbaycan hökuməti 44 günlük Vətən müharibəsindən sonra işğaldan azad edilmiş ərazilərin bərpası üçün iri həcmdə vəsait xərcləməyə davam edir. Baş nazirin müavini Samir Şərifovun Sevilyada keçirilən BMT-nin IV maliyyələşdirmə konfransında verdiyi məlumata görə, "Böyük Qayıdış" dövlət proqramı çərçivəsində indiyə qədər bölgəyə yatırılan vəsaitin həcmi 15 milyard dollara çatıb. Bu vəsaitlərin əsas hədəfi təxminən yarım milyon məcburi köçkün üçün yaşayış şəraiti yaratmaq və bölgənin sosial-iqtisadi infrastrukturunu tamamilə yenidən qurmaqdır.
Aznews.az şərh edir ki, Azərbaycanın bu ərazilərdə həyata keçirdiyi bərpa layihələri yalnız sosial deyil, həm də iqtisadi baxımdan mühüm əhəmiyyətə malikdir. Bu sərmayələrin böyük hissəsi yeni yol və nəqliyyat infrastrukturu, elektrik və su təminatı, kənd təsərrüfatının bərpası, şəhərlərin yenidən inşası, hava limanları və enerji şəbəkələrinin qurulmasına sərf edilib. Xüsusilə Zəngilan, Ağdam və Füzulidə aqrar sənaye parklarının yaradılması, kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalının artırılması və ixrac potensialının yüksəldilməsi istiqamətində həyata keçirilən layihələr spesifik iqtisadi təsirlər yaradacaq.
Eyni zamanda, bölgənin turizm və logistika imkanlarından səmərəli istifadə etmək məqsədilə Füzuli və Zəngilan beynəlxalq hava limanlarının istifadəyə verilməsi, Horadiz-Ağbənd dəmir yolu xəttinin tikintisi, həmçinin Zəngəzur dəhlizi layihəsinin icrası Azərbaycanın regional nəqliyyat-logistika qovşağına çevrilməsi potensialını artıracaq. Bu layihələrin nəticəsində ölkəyə əlavə xarici sərmayələrin daxil olması və ixrac gəlirlərinin artması gözlənilir.
Digər tərəfdən, bu investisiyaların regionda iqtisadi aktivliyi stimullaşdırması ilə yanaşı, Azərbaycanın ümumi iqtisadi inkişafı üçün multiplicator effektləri də böyük olacaq. Məsələn, tikinti sektorundakı canlanma daxili istehsalı artırır, xidmət və istehsal sektorlarında əlavə iş yerləri yaradır, nəticədə isə ümumi iqtisadi artıma birbaşa təsir göstərir.
Bununla belə, ekspertlər xəbərdarlıq edirlər ki, dövlət sərmayələrinin iqtisadi baxımdan davamlı olması üçün bölgəyə paralel olaraq özəl sektorun daxil olması vacibdir. Dövlət investisiyaları infrastrukturun formalaşmasına təkan versə də, uzunmüddətli iqtisadi dayanıqlıq və davamlı gəlir mənbələri yaradılması üçün özəl sektorun cəlb edilməsi qaçılmazdır. Bu mənada hökumət növbəti mərhələdə bölgəyə özəl investisiyaları təşviq edən xüsusi iqtisadi rejimlər tətbiq etməli, bu ərazilərdə sahibkarlara vergi və gömrük güzəştləri təqdim etməli və nəticədə iqtisadi aktivliyi davamlı etməlidir.
Beləliklə, işğaldan azad olunmuş ərazilərdə həyata keçirilən bərpa işlərinə yatırılan 15 milyard dollarlıq vəsait yaxın perspektivdə Azərbaycanın iqtisadi inkişafına əhəmiyyətli töhfə verəcək. Lakin bu prosesin iqtisadi dayanıqlığını təmin etmək üçün dövlət siyasətində özəl investisiyaların stimullaşdırılması istiqamətində konkret tədbirlərin görülməsi də prioritet məsələ olaraq qalır.
Nuray,
Aznews.az