2025-ci ilin ilk altı ayı ərzində Azərbaycanda korrupsiyaya qarşı mübarizə istiqamətində aparılan əməliyyatlar ölkənin hüquq-mühafizə sistemində bu problemə qarşı ardıcıl və məqsədyönlü yanaşmanın davam etdiyini göstərir. Baş prokuror yanında Korrupsiyaya qarşı Mübarizə Baş İdarəsinin keçirdiyi əməliyyat müşavirəsində təqdim edilən rəsmi məlumatlara əsasən, sözügedən dövrdə ümumilikdə 59 cinayət işi başlanıb. Bu işlər əsasən korrupsiya ilə bağlı hüquq pozuntularını, vəzifə səlahiyyətlərindən sui-istifadə hallarını və rüşvət alma kimi cinayətləri əhatə edir. Qurumun əməliyyat qurumları tərəfindən həyata keçirilmiş 12 əməliyyat-axtarış tədbiri nəticəsində 10 nəfər cinayət başında yaxalanıb. Bundan əlavə, axtarışda olan 7 şəxs saxlanılaraq məsuliyyətə cəlb olunub.
Baş İdarə tərəfindən həmin müddətdə 113 şəxs barəsində 72 cinayət işinin ibtidai istintaqı tamamlanıb. Onlardan 85 nəfərlə bağlı 54 iş məhkəmələrə göndərilib. Məhkəmələr bu işlərin böyük əksəriyyəti üzrə artıq ittiham hökmləri çıxarıb, digərləri isə hazırda məhkəmə baxışındadır. Bu statistika korrupsiyaya qarşı hüquqi müstəvidə sərt tədbirlərin tətbiq olunduğunu göstərsə də, bu cür cinayətlərin qarşısının alınması üçün təkcə hüquq-mühafizə orqanlarının səyləri yetərli deyil. Cəmiyyətin də bu prosesdə fəal iştirakına ehtiyac var.
Korrupsiya təkcə fərdi qanunsuz qazanc əldə etmə vasitəsi deyil, eyni zamanda bir cəmiyyətin inkişafını ləngidən, sosial ədaləti pozan, dövlətə olan etimadı zəiflədən sistemli problemdir. Dövlət büdcəsinin səmərəsiz istifadəsi, keyfiyyətsiz ictimai xidmətlər, kadrların qeyri-peşəkar təyin olunması və qərarların şəffaf olmaması – bütün bunlar korrupsiyanın iqtisadi və sosial zərərlərindən yalnız bir neçəsidir. Bundan əlavə, korrupsiya cəmiyyətin ən zərif təbəqələrini – sosial yardıma və ədalətli münasibətə ehtiyacı olan insanları daha da çətin duruma salır. Təsadüfi deyil ki, inkişaf etmiş ölkələrdə korrupsiyanın aşağı səviyyədə olması dövlətin effektivliyinin və vətəndaşa xidmət keyfiyyətinin əsas göstəricilərindən biri sayılır.
Korrupsiyanın qarşısının alınması üçün yalnız hüquqi mexanizmlərə deyil, həm də ictimai nəzarətə, şəffaflığa və sosial məsuliyyətə əsaslanan yanaşma vacibdir. İlk növbədə, vətəndaşların hüquqi maarifləndirilməsi gücləndirilməli, insanlar hüquq pozuntularını necə və hara bildirə biləcəkləri barədə məlumatlandırılmalıdır. Eyni zamanda, media və vətəndaş cəmiyyəti təşkilatları korrupsiyaya dair halları ifşa etməklə və rəy formalaşdırmaqla mühüm rol oynaya bilər. Ən əsası isə, hər bir vətəndaşın gündəlik həyatında korrupsiyaya “yox” deməsi və bu davranışı normallaşdırmaması vacibdir. Sadə bir nümunə: sürətli həll üçün əlavə “hörmət” göstərmək, uşağı məktəbə yerləşdirmək üçün qeyri-rəsmi yol axtarmaq və ya sənəd almaq üçün vasitəçi tutmaq – bütün bunlar cəmiyyətin öz içində bu xəstəliyi necə yaşatdığının göstəriciləridir.
Nəticə etibarilə, korrupsiyaya qarşı effektiv mübarizə yalnız dövlətin hüquqi və inzibati tədbirləri ilə deyil, həm də cəmiyyətin dəyişən dəyərləri, şəffaflığa olan tələbi və etik prinsiplərə əsaslanan davranış mədəniyyəti ilə mümkündür. Dövlət və vətəndaş eyni məqsədə – ədalətli, dürüst və inkişaf yönümlü cəmiyyətə doğru birlikdə addımlamalıdır. Korrupsiyaya qarşı mübarizə yalnız cinayətkarların cəzalandırılması ilə deyil, bu cür halların ümumiyyətlə baş verməməsi üçün şəraitin aradan qaldırılması ilə nəticə verə bilər.
Aznews.az