Böyük Qafqazın şimal-şərq yamacında, Qusarçayın hövzəsində yerləşən Tufandağ buzlağında aparılan son tədqiqatlar iqlim dəyişikliyinin real təsirlərini bir daha ortaya qoyub. Azərbaycan Dövlət Su Ehtiyatları Agentliyi yanında Suların İstifadəsinə və Mühafizəsinə Dövlət Nəzarəti Xidmətinin və Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi yanında Milli Hidrometeorologiya Xidmətinin mütəxəssisləri tərəfindən həyata keçirilən ekspedisiya nəticəsində buzlaqda ciddi dəyişikliklərin baş verdiyi aşkarlanıb. Avqustun 18-dən 23-dək davam edən araşdırmalar zamanı buzlağın koordinatları, yerləşdiyi yüksəklik, relyef xüsusiyyətləri və səthindəki çatların ölçüləri qeydə alınıb. Toplanan məlumatlar göstərib ki, buzlağın sahəsi əvvəlki illərlə müqayisədə azalıb, ərimə prosesi isə daha da sürətlənib. Buzlaq üzərindəki çatların həm sayı, həm də ölçüləri nəzərəçarpacaq dərəcədə artıb ki, bu da istiləşmənin gücləndiyini göstərir. Eyni zamanda buzlaq dilindən çıxan Mahmuddərə çayında suyun səviyyəsinin və sərfinin yüksəldiyi müəyyən olunub. Bu, buzlağın əriməsi nəticəsində yaranan əlavə su ehtiyatlarının artdığını göstərir.
Alimlər və mütəxəssislər bildirirlər ki, müşahidə olunan proseslər qlobal iqlim dəyişmələrinin birbaşa nəticəsidir. Son illərdə Azərbaycanda və ümumilikdə Qafqaz regionunda temperaturun yüksəlməsi, anomal istilərin müşahidə olunması buzlaqların daha sürətlə əriməsinə səbəb olur. Əslində buzlaqlar təkcə təbii gözəllik deyil, həm də mühüm su ehtiyatı mənbəyidir. Onların əriməsi bölgənin hidrologiyasına təsir göstərərək çayların səviyyəsində dəyişikliklər yaradır, bu isə kənd təsərrüfatı, içməli su təminatı və ekosistemlər üçün ciddi nəticələrə səbəb ola bilər. Digər tərəfdən, buzlaqların geri çəkilməsi uzunmüddətli perspektivdə həmin su ehtiyatlarının azalması ilə nəticələnəcək.
Tufandağ buzlağında aparılan bu tədqiqat bir daha göstərir ki, iqlim dəyişikliyi artıq nəzəri müzakirə mövzusu deyil, əksinə, real və müşahidə olunan prosesdir. Bu cür araşdırmalar həm yerli, həm də beynəlxalq səviyyədə iqlim siyasətinin formalaşdırılması üçün mühüm əhəmiyyət daşıyır. Azərbaycanda aparılan bu tip ekspedisiyalar gələcəkdə buzlaqların vəziyyətini izləmək, onların ərimə sürətini müəyyənləşdirmək və bölgənin su ehtiyatlarının idarə olunması üçün elmi əsaslar yaratmaq baxımından olduqca vacibdir. Nəticələr göstərir ki, təbii sərvətlərin qorunması, iqlim dəyişikliyinin təsirlərinin azaldılması və ekosistemlərin davamlılığının təmin edilməsi istiqamətində həm dövlət qurumları, həm də cəmiyyət daha fəal olmalıdır.
AzNews.az