Azərbaycanda özəl orta məktəblərdə təhsil haqlarının səviyyəsi cəmiyyət və siyasətçilər arasında ciddi müzakirə mövzusu olaraq qalır. Milli Məclisin Elm və təhsil komitəsinin iclasında deputat Ceyhun Məmmədov bu məsələyə toxunaraq, bəzi özəl məktəblərdə illik təhsil haqqının 30 min manata qədər yüksəldiyini bildirib. Deputatın sözlərinə görə, son illərdə valideynlərin özəl məktəblərə marağı nəzərəçarpacaq dərəcədə artıb, lakin bu tendensiya məktəblərin təhsil haqqını daha da qaldırmasına səbəb olub. Onun fikrincə, yaranmış vəziyyət dövlət tərəfindən müəyyən mexanizmlərlə tənzimlənməli və balanslaşdırılmalıdır.
Ceyhun Məmmədov əlavə edib ki, təhsil sektorunda yalnız özəl orta məktəblərdə deyil, ali təhsil müəssisələrində də oxşar problemlər mövcuddur. Universitetlərdə təhsil haqlarının artımı ilə bağlı narazılığını bildirən deputat qeyd edib ki, qiymətlərin yüksəldilməsi paralel olaraq təhsilin keyfiyyəti ilə müşayiət olunmalıdır. Onun fikrincə, bu proses tənzimlənmədiyi halda, tələbələrin və onların ailələrinin üzərinə əlavə maliyyə yükü düşür. Bu baxımdan, ya Nazirlər Kabinetinin qərarı, ya da digər mexanizmlər vasitəsilə təhsil haqları ilə bağlı normativ çərçivənin müəyyən edilməsi vacibdir.
Deputatın çıxışında diqqət çəkdiyi digər məsələ məktəbli formaları ilə bağlıdır. O bildirib ki, əvvəllər bütün məktəblərdə vahid forma tətbiq olunurdu və bu, həm maddi baxımdan valideynlər üçün yükü azaldırdı, həm də təhsil sistemində birgəlik yaradırdı. Hazırda isə hər məktəbin özünəməxsus forması var və uşağın məktəbini dəyişməsi valideynlər üçün əlavə xərclərə səbəb olur. Məmmədov bu sahədə də vahid yanaşmanın zəruriliyini vurğulayıb.
Ümumilikdə, Milli Məclisdə səsləndirilən fikirlər ölkədə təhsil sektorunun maliyyələşməsi və əlçatanlığı ilə bağlı mövcud narahatlıqları əks etdirir. Ekspertlərin də qeyd etdiyi kimi, özəl təhsil müəssisələrinin fəaliyyəti bazar iqtisadiyyatının tələblərinə uyğun olsa da, dövlətin tənzimləyici rolu təhsil xidmətlərinin balanslaşdırılmasında həlledici ola bilər. Təhsil haqqının kəskin artımı yalnız imkanlı ailələrin uşaqlarına bu imkanı yaradır, digərləri isə dövlət məktəblərində təhsil almağa məcbur olur. Bu isə uzunmüddətli perspektivdə sosial təbəqələşməni dərinləşdirə bilər.
Digər tərəfdən, valideynlərin özəl məktəblərə yönəlməsinin səbəbləri arasında keyfiyyətli təhsil, əlavə dil və bacarıq kursları, daha yaxşı infrastruktur və fərdi yanaşma kimi amillər ön plandadır. Lakin təhsil haqlarının sürətlə artması bu üstünlükləri daha kiçik təbəqənin əldə edə bilməsinə gətirib çıxarır. Dövlətin isə əsas rolu keyfiyyətli dövlət təhsilinin əlçatanlığını artırmaqla, valideynlərin özəl məktəblərə meyilini balanslaşdırmaqdan ibarətdir.
Nəticə etibarilə, Azərbaycanda təhsil haqları ilə bağlı yaranmış vəziyyət yalnız valideynlərin maliyyə yükü ilə deyil, həm də ümumi təhsil sisteminin davamlılığı ilə bağlı mühüm müzakirələrə yol açır. Təhsil siyasətində atılacaq addımlar həm sosial bərabərliyin təmin olunması, həm də keyfiyyətli kadr hazırlığının davamlılığı baxımından strateji əhəmiyyət daşıyır.
AzNews.az