Azərbaycanda iqtisadi idarəçilik və strateji planlaşdırmanın təkmilləşdirilməsi istiqamətində yeni mərhələ başlayır. İqtisadiyyat Nazirliyinin məlumatına əsasən, ABŞ-nin nüfuzlu konsaltinq şirkəti “McKinsey & Company” ilə əməkdaşlıq çərçivəsində dövlət-özəl tərəfdaşlığı haqqında qanunvericiliyin təkmilləşdirilməsi, dəniz suyunun duzsuzlaşdırılması, yaşıl sənaye zonalarının yaradılması, investisiyaların sürətləndirilməsi mexanizmləri və 2027-2030-cu illəri əhatə edəcək sosial-iqtisadi inkişaf strategiyasının hazırlanması üzrə məsləhət xidmətləri göstəriləcək. Bu işlərin ümumi dəyəri 9,6 milyon manat olaraq planlaşdırılıb və prosesin icrası üzrə ilkin hazırlıqlara artıq başlanılıb.
Qlobal miqyasda baxıldıqda “McKinsey & Company”nin dövlət strukturları ilə əməkdaşlıq təcrübəsi genişdir və bir çox ölkədə iqtisadi idarəetmə modellərinin modernləşdirilməsinə mühüm töhfələr verib. Bu şirkətin strateji yanaşması yalnız hüquqi çərçivələrin hazırlanması ilə məhdudlaşmır, həm də uzunmüddətli dayanıqlılıq, rəqabət qabiliyyətinin artırılması və investisiya mühitinin optimallaşdırılması kimi hədəfləri əhatə edir. Azərbaycan üçün bu əməkdaşlıq bir neçə istiqamətdə əhəmiyyətli nəticələr vəd edir.
Dövlət-özəl tərəfdaşlığı mexanizmlərinin təkmilləşdirilməsi infrastruktur layihələrinə özəl kapitalın daha geniş cəlb olunmasına şərait yaradacaq. Dünya Bankının məlumatına görə, son on ildə inkişaf etməkdə olan ölkələrdə DÖT layihələri ümumi investisiya həcminin 20 faizə qədərini təşkil edib. Azərbaycanın hüquqi çərçivəsinin gücləndirilməsi həm yerli, həm də xarici investorların marağını artıracaq və iri layihələrin maliyyələşdirilməsi yükünü dövlət büdcəsindən qismən özəl sektorun üzərinə ötürəcək.
Digər mühüm istiqamət dəniz suyunun duzsuzlaşdırılması layihəsidir. İqlim dəyişikliyi və əhali artımı fonunda su resurslarının idarə olunması strateji məsələyə çevrilib. Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri və İsrail kimi ölkələrin təcrübəsi göstərir ki, iri həcmli duzsuzlaşdırma texnologiyalarına keçid həm sənaye, həm də əhalinin su təminatında uzunmüddətli sabitlik yaradır. Azərbaycanın bu sahədə beynəlxalq ekspertizadan faydalanması regionda dayanıqlı resurs idarəçiliyi baxımından vacib addımdır.
Yaşıl sənaye zonalarının yaradılması isə ölkənin iqtisadi transformasiyası ilə birbaşa bağlıdır. Avropa İttifaqı “Yaşıl Razılaşma” çərçivəsində sənaye istehsalında karbon emissiyalarını kəskin azaltmaq hədəfi qoyub və gələcəkdə ixrac bazarlarında karbon tənzimlənməsi mexanizmlərinin tətbiqi gözlənilir. Bu baxımdan, Azərbaycanın sənaye istehsalını daha ekoloji və enerji səmərəli əsaslarla qurması ixracın rəqabət qabiliyyətini qorumaq üçün strateji vacibdir.
İnvestisiyaların sürətləndirilməsi çərçivəsinin formalaşdırılması da diqqətəlayiqdir. Qlobal rəqabət mühitində kapitalın hərəkəti sürətlənib və investorların qərarlarına təsir edən əsas amillərdən biri şəffaflıq və hüquqi sabitlikdir. McKinsey bu sahədə beynəlxalq təcrübəni Azərbaycanın reallıqları ilə uyğunlaşdırmaqla investisiya proseslərini daha çevik və proqnozlaşdırıla bilən formaya gətirə bilər.
2027-2030-cu illəri əhatə edəcək sosial-iqtisadi inkişaf strategiyası ölkənin orta müddətli inkişaf trayektoriyasını müəyyənləşdirəcək. Bu sənədin hazırlanmasında qlobal tendensiyaların nəzərə alınması Azərbaycanın yeni texnoloji, ekoloji və iqtisadi çağırışlara uyğunlaşmasına imkan verəcək. Dünya İqtisadi Forumunun son hesabatlarında göstərilir ki, rəqəmsallaşma, yaşıl enerji və dayanıqlılıq gələcəkdə iqtisadi inkişafın əsas həlledici faktorları olacaq. Azərbaycanın strategiyasının bu istiqamətləri əhatə etməsi uzunmüddətli rəqabət üstünlüyü formalaşdırmaq üçün vacibdir.
Nuray,
Aznews.az