Payızın gəlişi təbiətin dövrlər arasında keçidinin ən poetik və eyni zamanda ən mühüm hadisələrindən biridir. Sentyabrın 22-də saat 22:19:16-da Azərbaycana payızın qədəm qoyması ilə yay fəslinə rəsmi olaraq vida edildi. Günəşin ekliptika üzrə hərəkət edərək ekvator xəttini kəsib Şimal yarımkürəsindən Cənub yarımkürəsinə keçməsi nəticəsində baş verən bu astronomik hadisə sadəcə təqvim dəyişiklikləri ilə kifayətlənmir, həm də insan həyatına, təbiətin ritmlərinə və gündəlik yaşam tərzinə birbaşa təsir edir. Bu ildən etibarən payız fəsli Azərbaycanda 89 gün 20 saat 43 dəqiqə 45 saniyə davam edəcək və bu müddət ərzində təbiət öz gözəl, rəngarəng simasını nümayiş etdirəcək.
Payızın başlanğıcı ilə günlərin qısalması, gecələrin isə uzanması müşahidə olunacaq. İqlimdə tədricən dəyişikliklər özünü göstərməyə başlayacaq, isti yay günlərinin yerini sərin, bəzən isə yağışlı havalar tutacaq. Havanın bu cür dəyişməsi kənd təsərrüfatı üçün də böyük əhəmiyyət daşıyır. Məhsul yığımının son mərhələsi, torpaqların növbəti əkim mövsümünə hazırlanması, bağların və bostanların bolluqla dolması məhz payızın töhfələrindəndir. Meyvə-tərəvəzin ən çox çeşidinin yetişdiyi mövsüm olaraq payız bazarlarda da bolluq və rəngarənglik gətirir.
Təbiətin bu fəsildə nümayiş etdirdiyi möhtəşəm mənzərə isə insanın ruhuna xüsusi bir rahatlıq bəxş edir. Yarpaqların qırmızı, narıncı, sarı çalarlara boyanması, park və bağların rəng karnavalına çevrilməsi payızı ən romantik fəsillərdən birinə çevirir. Hər il minlərlə insan bu dəyişiklikləri izləməkdən, təbiətin bu cazibəsini duymaqdan xüsusi zövq alır. Payız həm də ədəbiyyatda, incəsənətdə və musiqidə ilham mənbəyi kimi dəyərləndirilir.
Bununla yanaşı, payız insan həyatına psixoloji təsirlər də göstərir. Günəş şüalarının azalması, havanın tez qaralması bəzi insanlarda yorğunluq və depressiya əlamətlərini gücləndirə bilər. Lakin eyni zamanda bu fəsil sakitlik, düşüncə və daxili balans üçün də əlverişli şərait yaradır. İnsanlar daha çox ev mühitinə yönəlir, ailəvi ünsiyyətlər, kitab oxumaq, incəsənətlə maraqlanmaq və özünü inkişaf fəaliyyətlərinə vaxt ayırmaq üçün imkan qazanırlar.
Cənub yarımkürəsində yazın başladığı bu vaxtda isə Şimal yarımkürəsində payızın hökm sürməsi planetimizin mövsüm müxtəlifliyinin bir daha bariz sübutudur. Bu, dünyanın təbii ritminin necə mükəmməl şəkildə işlədiyini göstərir. Azərbaycanda isə payızın gəlişi həm milli ənənələr, həm də gündəlik həyat üçün xüsusi önəm daşıyır. Bu fəsildə kəndlərdə məhsul yarmarkaları keçirilir, şəhərlərdə isə payızın gözəlliklərini əks etdirən müxtəlif mədəni tədbirlər təşkil olunur.
Beləliklə, Azərbaycana payızın gəlişi sadəcə təbiət hadisəsi deyil, həm də həyatın müxtəlif sahələrinə təsir edən mühüm bir dövrün başlanğıcıdır. Bu fəsil həm bolluq və zəhmətin bəhrəsini, həm də təbiətin füsunkar gözəlliklərini bir araya gətirir, insanlara həm fiziki, həm də ruhi cəhətdən yeni bir mərhələ təqdim edir. Payızın 89 gün davam edəcək bu uzun və rəngarəng yolçuluğu həm təbiətin, həm də insanın həyatında dərin iz buraxacaq.
AzNews.az