İnsanın yaşadığı mühit onun həyat tərzini, sağlamlığını və psixoloji durumunu müəyyənləşdirən ən mühüm amillərdən biridir. Əsrlər boyu insanlar həm şəhərlərdə, həm də kəndlərdə yaşamış, hər iki mühit özünəməxsus xüsusiyyətləri ilə seçilmişdir. Bu gün də şəhər və kənd həyatının müqayisəsi maraqlı və aktual mövzulardan biri olaraq qalır. Hansı daha üstün və daha sağlamdır sualına isə müxtəlif baxış bucaqlarından cavab vermək olar.
Şəhər həyatı insanlara daha çox imkanlar və seçim azadlığı təqdim edir. Burada müxtəlif universitetlər, məktəblər, kitabxanalar və tədris mərkəzləri mövcuddur ki, bu da təhsilin keyfiyyətini artırır. Səhiyyə xidmətləri, ixtisaslaşmış həkimlər və müasir xəstəxanalar şəhərdə daha əlçatandır. Bundan başqa, şəhər mühiti geniş iş imkanları və müxtəlif peşə sahələrində özünü reallaşdırmaq üçün şərait yaradır. İnsan burada həm iqtisadi, həm də sosial baxımdan inkişaf etmək şansı qazanır. Əlavə olaraq, mədəniyyət və incəsənət müəssisələri — teatrlar, muzeylər, kinoteatrlar və sərgilər şəhər sakinlərinə daha zəngin mədəni həyat bəxş edir.
Lakin bütün bu üstünlüklərin kölgə tərəfləri də az deyil. Şəhərlər adətən çoxsaylı əhalinin toplandığı məkanlardır və bu sıxlıq müxtəlif problemlər doğurur. Səs-küy, hava çirkliliyi, nəqliyyat sıxlığı, stress və sürətli həyat ritmi şəhər insanının sağlamlığına mənfi təsir göstərir. İnsan daim tələskənlik içində olur, təbii mühitdən uzaq qalır və bu da həm fiziki, həm də psixoloji yorğunluğa səbəb olur. Şəhər həyatının digər bir mənfi tərəfi insanların sosial ünsiyyətindədir. Böyük kütlələr arasında yaşamaqla yanaşı, insanlar bəzən tənhalığa qapılır, qonşuluq və yaxın ünsiyyət ənənələri zəifləyir.
Kənd həyatı isə bunun əksinə olaraq təbiətə yaxınlıq və sakitliklə fərqlənir. Burada insanlar təmiz hava ilə nəfəs alır, təbii qidalarla qidalanır və gündəlik həyat daha rahat bir tempdə keçir. Kənd mühiti həm fiziki, həm də mənəvi baxımdan insanı daha sağlam edir. Sakitlik, təbii mənzərə və təmiz mühit insanın psixoloji tarazlığını qorumağa kömək edir. Bundan əlavə, kənddə insanlar bir-birini daha yaxşı tanıyır, sosial əlaqələr güclü olur və icma həyatının səmimiyyəti insanlara xoş təsir göstərir.
Ancaq kənd həyatının da çatışmazlıqları vardır. Təhsil və səhiyyə imkanlarının məhdudluğu, müasir texnologiyalara çıxışın zəifliyi və iş yerlərinin azlığı insanın inkişafını məhdudlaşdıra bilər. Gənclərin əksəriyyəti məhz bu səbəblərə görə kənddən şəhərə üz tutur.
Ümumilikdə götürdükdə, sağlamlıq baxımından kənd həyatı daha əlverişli görünür, çünki burada təmiz mühit, təbii qida və sakit həyat ritmi üstünlük təşkil edir. Lakin inkişaf, karyera və mədəni imkanlar baxımından şəhər həyatı daha geniş perspektivlər açır. Buna görə də, hansı həyat tərzinin daha sağlam olduğunu insanın məqsədləri və üstünlükləri müəyyənləşdirir. Ən ideal vəziyyət isə hər iki mühitin müsbət tərəflərini birləşdirə bilməkdir: şəhərin imkanlarından faydalanaraq, kəndin təmiz və sakit həyat tərzini qorumaq.
AzNews.az