Bu ilin əvvəlindən su təchizatı sistemlərinə qoşulmaqla bağlı edilmiş 8245 müraciətin 38%-i ləğv edilib.Bunu Azərbaycan Dövlət Su Agentliyi (ADSEA) tərəfindən keçirilən konfransda Agentliyin şöbə müdiri Yusif Əhədi deyib. Onun sözlərinə görə, ləğv edilmələrin əsas səbəbləri sənədlərin düzgün təqdim olunmaması və qanunsuz tikililərdir. “62% müraciət isə icra üçün yönləndirilib. Qərara görə, qoşulma nöqtəsi şəbəkədən 30 metrdən uzaqda olmamalıdır. Amma bəzi hallarda vətəndaşlar su şəbəkəsi olmayan ərazilərdə ev tikir və bu da sonradan çətinliklər yaradır”, – deyə o bildirib.
Su təchizatı sistemlərinə qoşulma məsələsi Azərbaycanın sosial-iqtisadi inkişafında vacib mövzulardan biridir. Su yalnız məişət üçün deyil, həm də kənd təsərrüfatı, sənaye və ümumi ictimai rifah üçün həyati əhəmiyyət daşıyır. Müraciətlərin böyük hissəsinin ləğv olunması isə mövcud problemlərin hələ də dərin olduğunu göstərir. Sənədlərin düzgün təqdim edilməməsi, qanunsuz tikililərin mövcudluğu və şəbəkədən uzaq məsafələrdə inşaat aparılması problemlərin əsas səbəbləri kimi ortaya çıxır. Bu isə həm hüquqi, həm də sosial aspektdən həll olunmalı məsələlərdir.
Su təchizatı şəbəkəsinə qoşulmaq üçün vətəndaşların bütün sənədləri qaydalara uyğun şəkildə təqdim etməsi vacibdir. Çox vaxt insanlar torpaq sahəsi və ya tikilinin sənədləşməsini tamamlamağı gecikdirir, nəticədə rəsmi müraciətlər rədd edilir. Qanunsuz tikililər isə ən ciddi problemlərdəndir. Çünki su şəbəkəsi olmayan ərazilərdə evlərin tikilməsi həm icazəsiz tikinti kimi qiymətləndirilir, həm də sonradan həmin evlərin kommunal xidmətlərlə təmin edilməsini çətinləşdirir. Belə hallarda suyun çəkilməsi əlavə infrastruktur xərcləri tələb edir, bu isə dövlət və yerli icra orqanlarının yükünü artırır.
Məsələnin digər tərəfi isə planlaşdırma və urbanizasiya ilə bağlıdır. Böyük şəhərlərdə və ətraf qəsəbələrdə sürətli tikinti prosesi gedir, lakin bu, çox vaxt su və digər kommunal şəbəkələrin inkişafı ilə paralel aparılmır. Nəticədə yeni yaşayış massivləri formalaşır, lakin su təchizatı və kanalizasiya sistemlərinin olmaması əhalinin həyat şəraitinə mənfi təsir göstərir. İnsanlar illərlə suya qoşulmaq üçün müraciətlər edir, lakin texniki şərtlərə cavab verilmədiyinə görə proses ləngiyir.
Problemin həlli üçün ilk növbədə maarifləndirmə vacibdir. Vətəndaşlara tikinti aparmazdan əvvəl həmin ərazidə kommunal şəbəkələrin mövcud olub-olmadığı barədə dəqiq məlumat verilməlidir. Bundan əlavə, qanunsuz tikililərin qarşısını almaq üçün nəzarət gücləndirilməli, həmçinin tikinti icazəsi yalnız şəbəkə ilə təmin olunmuş ərazilərdə verilməlidir. Bu, gələcəkdə müraciətlərin rədd edilmə faizini azaldacaq və həm vətəndaşların, həm də dövlətin işini asanlaşdıracaq.
Digər tərəfdən, dövlət qurumları su təchizatı infrastrukturunu genişləndirmək üçün yeni layihələrə daha çox sərmayə yatırmalıdır. Əhalinin artımı, şəhərlərin böyüməsi və regionlarda inkişaf proqramlarının həyata keçirilməsi suya olan tələbatı gündən-günə artırır. Əgər bu tələbat vaxtında qarşılanmasa, həm sosial narazılıq, həm də ekoloji problemlər dərinləşə bilər. Buna görə də yeni su mənbələrinin istifadəyə verilməsi, mövcud şəbəkələrin bərpası və müasir texnologiyaların tətbiqi labüddür.
İcra üçün yönləndirilmiş 62% müraciət göstərir ki, sistem tamamilə dayanıqsız deyil, lakin problemlərin həlli üçün institusional dəyişikliklər də vacibdir. Məsələn, müraciətlərin elektronlaşdırılması, vətəndaşlara şəffaf və tez cavab verilməsi, icazə prosesinin sadələşdirilməsi işləri xeyli sürətləndirə bilər. Bununla yanaşı, su itkilərinin qarşısını almaq üçün yeni texnologiyaların tətbiqi də gündəmə gətirilməlidir. Çünki bəzi hallarda su şəbəkəsinə qoşulma mümkün olsa belə, mövcud sistemin səmərəsizliyi suyun keyfiyyətinə və fasiləsiz təminatına mənfi təsir göstərir.
Nəticə etibarilə, su təchizatı sistemlərinə qoşulma məsələsi yalnız texniki və hüquqi problem deyil, həm də sosial məsələdir. Su insanların ən fundamental ehtiyacıdır və ona çıxış imkanlarının məhdudluğu həyat keyfiyyətinə birbaşa təsir edir. Azərbaycan Dövlət Su Agentliyinin açıqladığı rəqəmlər göstərir ki, müraciətlərin böyük hissəsinin ləğv olunması həm vətəndaşların məsuliyyətindən, həm də mövcud infrastrukturun zəifliyindən qaynaqlanır. Bu problemlərin aradan qaldırılması üçün həm dövlət, həm də vətəndaşlar üzərinə düşən məsuliyyəti dərk etməli, qarşılıqlı əməkdaşlıqla işləməlidir. Uzunmüddətli perspektivdə isə strateji planlaşdırma, düzgün urbanizasiya və innovativ yanaşmalar ölkədə su təchizatı probleminin köklü şəkildə həllinə gətirib çıxara bilər.
AzNews.az