Tənbəllik zərərli yox, faydalı ola bilərmi? - Elm cavab verir

8 Oktyabr 2025 21:10 (UTC+04:00)

Tənbəllik adətən mənfi xüsusiyyət kimi qəbul olunur. Uşaqlıqdan bizə öyrədiblər ki, aktiv olmaq, daim işləmək və səy göstərmək uğurun açarıdır. Amma son illərdə aparılan elmi tədqiqatlar bu fikrə fərqli baxış gətirir. Bəzi psixoloqlar hesab edir ki, bəzən tənbəllik – bədənin və beynin özünü qoruma üsuludur.

İnsan beyni fasiləsiz fəaliyyət üçün yaradılmayıb. O, ardıcıl diqqət və səy tələb edən dövrlərdən sonra istirahətə ehtiyac duyur. “Ohio State University”nin araşdırmasına görə, qısa müddətli passivlik dövrləri kreativliyi artırır. Başqa sözlə, bəzən heç nə etməmək, beynin “yenidən yüklənməsi” üçün vacibdir.

Tənbəlliyin bir növü də “strateji tənbəllik” adlanır – yəni insan prioritetləri düzgün seçir, enerjisini hər işə deyil, vacib olanlara sərf edir. Bu, xüsusilə müasir dövrdə vacib bacarıqdır, çünki çox tapşırıq, çox məsuliyyət və çox təzyiq arasında yanmamaq üçün bir növ müdafiə mexanizmidir.

Əlbəttə, davamlı passivlik məhsuldarlığı azaldır. Amma özünü bəzən yavaşlatmaq, heç nə etməmək və zehni sakitliyə icazə vermək sağlamlığın ayrılmaz hissəsidir. Tənbəlliyin faydalı forması insanın ritmini bərpa etməsinə, qərarlarını daha aydın verməsinə kömək edir.

Bəlkə də “tənbəllik” sözünü yenidən düşünmək lazımdır. O, bəzən məsuliyyətsizlik deyil, müdrik dayanmaq formasıdır. Həyatın sürətinə qapıldığımız dövrdə, bəzən dayanmaq – ən ağıllı hərəkətdir.

AzNews.az