Bakıda bütün marşrut avtobuslarında ilin sonuna qədər NFC ödəniş sisteminin tətbiqi qərarı şəhərin ictimai nəqliyyatının rəqəmsal transformasiyasında mühüm mərhələyə işarə edir. Artıq metroda olduğu kimi, avtobuslarda da bank kartları, eləcə də Apple Pay və Google Pay vasitəsilə ödəniş imkanı yaradılması, sərnişinlər üçün vahid, çevik və texnoloji ödəniş infrastrukturunun formalaşdığını göstərir. "K Group" MMC-nin bu təşəbbüsü, həm şəhər nəqliyyatının idarəetmə səmərəliliyini artırmaq, həm də vətəndaşların gündəlik ödəniş vərdişlərini beynəlxalq standartlara uyğunlaşdırmaq baxımından strateji əhəmiyyət daşıyır.
İctimai nəqliyyatda nağdsız ödəniş sisteminin genişlənməsi bir tərəfdən, istifadəçi rahatlığını artırır, digər tərəfdən isə şəhər nəqliyyatında şəffaflıq və maliyyə intizamını gücləndirir. Nağdsız əməliyyatların payının artması ilə dövlət və özəl operatorlar üçün real sərnişin axınının, gediş sayı və gəlir strukturunun daha dəqiq analizi mümkün olur. Bu, gələcəkdə tarif siyasətinin optimallaşdırılmasına, həmçinin nəqliyyat planlaşdırılmasının süni intellekt və məlumat analitikası əsaslı modellərlə təkmilləşdirilməsinə şərait yaradır. Məsələn, London, Sinqapur və Seul kimi şəhərlərdə oxşar ödəniş modellərinin tətbiqi nəticəsində nəqliyyat idarəetməsi xərcləri azalıb, sərnişin dövriyyəsi üzrə məlumat bazası genişlənib və xidmət keyfiyyəti artıb.
NFC texnologiyası yalnız ödəniş vasitəsi deyil, həm də yeni nəqliyyat ekosisteminin formalaşmasına xidmət edən alətdir. Balansda vəsaitin yetərli olmadığı halda bir dəfəlik keçid imkanı sistemin sosial yönümünü göstərir, çünki bu, sərnişin axınında ani kəsintilərin qarşısını alır. Digər tərəfdən, bu cür modellər elektron borc və ödəniş mexanizmlərinin inkişafını təşviq edərək, mikromaliyyə xidmətlərinin rəqəmsal nəqliyyatla inteqrasiyasına zəmin yaradır. Bu isə öz növbəsində bank sektorunda rəqəmsal məhsulların tətbiqini genişləndirir.
Rəqəmsal ödəniş sistemlərinin artması həm də ekoloji və iqtisadi baxımdan müsbət təsir yaradır. Kağız biletlərin dövriyyədən çıxarılması, əməliyyat xərclərinin azalması və inzibati nəzarətin avtomatlaşdırılması ilə şəhər nəqliyyatında xərclər azalır, emissiya izləri isə dolayı yolla kiçilir. Bundan əlavə, bir çox beynəlxalq təcrübələr göstərir ki, nağdsız ödəniş sistemləri ictimai davranış modellərinə də təsir edir, çünki istifadəçi təcrübəsi sadələşdikcə, ictimai nəqliyyata keçid faizi artır və fərdi avtomobil istifadəsi nisbətən azalır.
Bu dəyişiklik Bakının smart-city konsepsiyasına uyğun yeni mərhələyə keçdiyini göstərir. Artıq şəhər nəqliyyatı yalnız hərəkət vasitəsi deyil, həm də rəqəmsal iqtisadiyyatın bir hissəsinə çevrilir. NFC, QR və digər texnoloji ödəniş mexanizmlərinin inteqrasiyası nəticəsində paytaxtın ictimai nəqliyyatı vahid məlumat bazası və dinamik idarəetmə sisteminə qoşulmuş olacaq. Bu, gələcəkdə marşrut optimallaşdırılması, ekoloji nəqliyyat vasitələrinin tətbiqi və süni intellekt əsaslı nəzarət sistemlərinin genişlənməsi üçün baza yaradır. Azərbaycanın rəqəmsal nəqliyyat ekosistemində bu cür yeniliklərin tətbiqi həm texnoloji, həm də iqtisadi modernləşmənin davamlılığını təmin edir.
Nuray,
Aznews.az