Son günlərdə qlobal maliyyə bazarlarında baş verən hərəkətlər investor davranışları, iqtisadi gözləntilər və pul siyasətləri arasındakı əlaqələrin dinamikliyini bir daha nümayiş etdirdi. ABŞ fond bazarlarında Dow Jones indeksinin 0.68% artaraq 48,254.82 bəndə, S&P 500 indeksinin 0.06% artaraq 6,850.92 bəndə yüksəlməsi, Nasdaq indeksinin isə 0.26% azalaraq 23,406.46 bəndə geriləməsi texnoloji və sənaye sektorları arasında balansın dəyişməsinə işarə edir. Texnoloji şirkətlərin səhmlərinə olan qısamüddətli təzyiq, artan faiz dərəcələri və monetar siyasətdə ehtiyatlı tonun davam etməsi ilə əlaqələndirilir. Bunun əksinə, sənaye və enerji sektorlarının bərpası daha sabit və fundamental əsaslı artım trayektoriyasını qoruyur.
Avropa fond bazarları ABŞ bazarlarının dalğalanmalarına nisbətən daha optimist mənzərə sərgilədi. FTSE 100 indeksinin 0.12%, CAC-40 indeksinin 1.04%, DAX indeksinin isə 1.22% artması, Avropa Mərkəzi Bankının inflyasiyanın tədricən sabitləşməsinə dair proqnozları və iqtisadi fəaliyyətin müəyyən dərəcədə bərpa əlamətləri ilə bağlıdır. Bu artım, xüsusilə enerji qiymətlərindəki nisbətən sabit dinamika və Avropa regionunda sənaye istehsalının son aylarda zəifləməsinin dayanması ilə əlaqələndirilir. Almaniyanın ixrac yönümlü iqtisadiyyatı üçün xarici ticarət balansının güclənməsi də DAX indeksinin artımında mühüm rol oynayıb.
Eyni zamanda, avronun dollara qarşı məzənnəsinin 0.05% azalaraq 1.1587 səviyyəsinə enməsi ABŞ iqtisadiyyatının nisbətən daha möhkəm göstəricilərinə və Federal Ehtiyat Sisteminin faiz siyasətində ehtiyatlı, lakin hələ də restriktiv mövqeyinə bağlıdır. Bu fərq valyuta bazarlarında kapital axınlarının qısamüddətli istiqamətini müəyyənləşdirir və investorların ABŞ aktivlərinə üstünlük verməsinə səbəb olur. Bununla yanaşı, Avropa Mərkəzi Bankının likvidlik tənzimləmələrini mərhələli şəkildə sərtləşdirməsi, avronun daha dərin ucuzlaşmasının qarşısını alır və balanslı məzənnə zonasını qorumağa imkan verir.
Qlobal səviyyədə investorların risk iştahı son aylarda dəyişkən olsa da, kapital bazarlarının əsas istiqaməti hələ də makroiqtisadi sabitlik və mərkəzi bank siyasətləri üzərində formalaşır. ABŞ və Avropa indekslərinin fərqli trayektoriyaları, regionlararası iqtisadi bərpa proseslərinin tempinə və sektorların struktur fərqlərinə bağlıdır. Texnologiya sektorunda gəlirlərin sıxılması, eyni zamanda sənaye və enerji səhmlərinin yüksəlməsi, qlobal iqtisadi artımın növbəti mərhələsində kapitalın daha konservativ sektorlara yönəldiyini göstərir. Avro və dollar paritetinin yaxınlaşması isə beynəlxalq ticarətdə qiymət balansını sabitləşdirə, lakin ixracat yönümlü iqtisadiyyatlar üçün əlavə təzyiq yarada bilər.
Ümumilikdə, son göstəricilər qlobal maliyyə bazarlarının risk balansında çevik və çoxşaxəli dəyişikliklərin davam etdiyini göstərir. ABŞ bazarlarında korporativ gəlirlərin sabit artımı və istehlak xərclərinin gücü fonunda indekslər nisbətən möhkəm dayanır, Avropa isə struktur sabitliyə əsaslanaraq bərpa mərhələsində irəliləyir. Bu proseslərin növbəti mərhələsində investor davranışları monetar siyasətlərin istiqamətindən daha çox real iqtisadi artım göstəriciləri ilə formalaşacaq. Qlobal kapital axınlarının istiqaməti isə dolların dinamikası və enerji bazarlarının volatilliyindən asılı olaraq dəyişməyə davam edəcək.
Nuray,
Aznews.az