Azərbaycanda mobil telefon rabitəsindən əldə olunan gəlirlər ilin ilk on ayında artım xətti nümayiş etdirib. Rəsmi məlumata görə, yanvar-oktyabr dövründə bu xidmətlər üzrə 1 milyard 52,2 milyon manat həcmində gəlir qeydə alınıb ki, bu da ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə yüksəlişin davam etdiyini göstərir. Təkcə oktyabr ayında 106,4 milyon manatlıq gəlir formalaşıb və bir il əvvələ nisbətdə nəzərəçarpan artım müşahidə olunub. Ötən ilin yekun rəqəmləri də sektorda davamlı genişlənməni təsdiqləyir, çünki 2024-cü ildə ümumi gəlir 1 milyard 235 milyon manat təşkil etmişdi və bu, əvvəlki illə müqayisədə irəliləyiş demək idi.
Mobil rabitə xidmətlərindən əldə olunan vəsaitin artması həm yerli, həm də qlobal rəqəmsal həyat tərzinin təsiri ilə baş verir. Dünyada mobil trafik həcmləri yüksək mobil internet tələbi, rəqəmsal ödəniş ekosisteminin genişlənməsi, bulud əsaslı xidmətlərin yayılması və mobil proqram təminatının həyatın bütün sahələrinə nüfuz etməsi fonunda artır. Beynəlxalq telekommunikasiya indikatorları son illərdə xüsusilə inkişaf etməkdə olan ölkələrdə mobil məlumat istifadəsinin sürətlə yüksəldiyini təsdiqləyir, çünki həm nəsillərarası fərqlər azalır, həm də gündəlik əməliyyatların böyük hissəsi smartfon üzərindən idarə olunur. Bu tendensiya mobil rabitə operatorları üçün xidmət strukturlarını yeniləmək və texnoloji sərmayələri artırmaq ehtiyacını yaradır.
Regional müqayisələr göstərir ki, gəlirlərin yüksəlməsi yalnız abunəçi sayının artması ilə izah olunmur. Əsas dinamika istifadəçi başına düşən mobil internet istehlakının çoxalması, məlumat paketlərinin dəyər zəncirində daha böyük pay alması və əlavə xidmətlərin genişlənməsi ilə bağlıdır. Abunəçilər artıq yalnız səsli rabitəyə deyil, daha çox məlumat ötürmə xidmətlərinə üstünlük verirlər. Bu da mobil operatorları şəbəkə tutumunu gücləndirməyə və dördüncü beşinci nəsil texnologiyalara keçidi sürətləndirməyə sövq edir. Azərbaycanın telekommunikasiya bazarında müşahidə olunan artım da bu qlobal xəttin lokal əksidir və sektorun özünü optimallaşdırmasına şərait yaradır.
Gəlirlərin yüksəlməsinə təsir göstərən amillərdən biri də rəqəmsal xidmətlərdən istifadənin həyatın bütün sahələrinə yayılmasıdır. Xidmət sektorunun çox hissəsi mobil tətbiqlər üzərindən işlədiyi üçün trafikin həcmi artır, bu isə mobil operatorların gəlir strukturunda məlumat xidmətlərinin payının durmadan böyüməsinə səbəb olur. Eyni zamanda bankçılıq, elektron ticarət və media istehlakı mobil mühitə tam inteqrasiya olunub və bütün bu seqmentlər real vaxtda davamlı şəbəkə yükü yaradır. Trendlər göstərir ki, region ölkələrində olduğu kimi, Azərbaycanda da mobil xərclərin əsas istiqaməti məlumat paketlərinin genişlənməsi istiqamətində dəyişir.
Qlobal praktika sübut edir ki, rəqəmsallaşmanın genişlənməsi ilə telekommunikasiya sektoru yalnız texnoloji deyil, həm də iqtisadi baxımdan strateji sahəyə çevrilir. Mobil şəbəkələr artıq ənənəvi rabitə funksiyasını aşaraq istehlakçı davranışının formalaşmasında mühüm rol oynayır. İnkişaf etmiş ölkələrdə beşinci nəsil şəbəkələrin tətbiqi həm istehlakçı xidmətlərini, həm də sənaye məhsuldarlığını artırır. Azərbaycanın telekommunikasiya ekosistemi də bu istiqamətdə tədricən yenilənir, çünki şəbəkə tutumunun genişlənməsi rəqəmsal iqtisadiyyatın əsas dayaqlarından biridir. Cari rəqəmlər yerli bazarda potensialın artmağa davam etdiyini göstərir.
Mövcud dinamikanı nəzərə alaraq demək olar ki, mobil rabitəyə tələbin artması təkcə texniki imkanların deyil, həm də ictimai davranışın dəyişməsi ilə bağlıdır. Gündəlik kommunikasiya, iş fəaliyyəti, media istehlakı və sosial həyat mobil platformalarda idarə olunduqca operator gəlirləri stabil şəkildə yüksəlir. Bu proses həm bazarın rəqabət mühitini formalaşdırır, həm də yeni xidmət modellərinin tətbiqi üçün geniş əsas yaradır. Azərbaycanın ümumi rəqəmsal transformasiya xətti, regional praktika və qlobal texnoloji inkişaflar mobil rabitə xidmətlərinin iqtisadi əhəmiyyətini daha da artırır.
Nuray,
Aznews.az