Azərbaycan Maliyyə Nazirliyinin Rəqəmsal Maliyyə Mərkəzi ilə Koreyanın Fiskal İnformasiya Xidməti arasında imzalanmış Anlaşma Memorandumu iki ölkənin dövlət maliyyə idarəetməsində rəqəmsal transformasiya sahəsində əməkdaşlığını daha da gücləndirən yeni mərhələ kimi qiymətləndirilir. Sənəd rəqəmsal dövlət maliyyə informasiya sisteminin inkişafı, kibertəhlükəsizlik, texniki dəstək, kadr potensialının artırılması və innovativ idarəetmə modellərinin tətbiqini əhatə edən geniş əməkdaşlıq çərçivəsini müəyyənləşdirir.
Bu addım qlobal trendlərin göstərdiyi kimi dövlət sektorunda rəqəmsallaşmanın maliyyə intizamını gücləndirən, fiskal şəffaflığı artıran və strateji qərarverməni sürətləndirən əsas amillərdən birinə çevrildiyi şəraitdə atılır. Hazırda Dünya Bankının məlumatlarına görə, İnteqrasiya olunmuş Maliyyə İdarəetmə İnformasiya Sisteminə keçid edən ölkələrdə büdcə proqnozlaşdırılmasının dəqiqliyi orta hesabla 15 faiz artmış, əməliyyat xərcləri isə 8-12 faiz azalmışdır. Bu göstəricilər IFMIS-in dövlət maliyyə idarəetməsinin optimallaşdırılmasında real təsir gücünü nümayiş etdirir. Azərbaycan üçün Koreya kimi texnoloji cəhətdən inkişaf etmiş bir ölkənin uzunillik təcrübəsi üzərində qurulan əməkdaşlıq bu baxımdan strateji üstünlüklər yaradır.
Koreyanın "dBrain+" sistemi beynəlxalq səviyyədə ən inkişaf etmiş dövlət maliyyə idarəetmə platformalarından biri sayılır. Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Elektron Hökumət üzrə 2022-ci il hesabatında ölkənin e-hökumət göstəricilərində ilk beşlikdə yer alması, maliyyə məlumatlarının real vaxt rejimində idarə olunması, interaktiv qərar dəstəyi mexanizmləri və avtomatlaşdırılmış nəzarət modulları kimi funksionallıqlar Koreyanın dövlət maliyyəsi sahəsində rəqəmsal mükəmməllik səviyyəsini təsdiqləyir. Bu təcrübənin Azərbaycanda qurulan yeni IFMIS arhitekturasına uyğunlaşdırılması həm proseslərin səmərəliliyini, həm də məlumat axınlarının dəqiqliyini artırmaq potensialına malikdir.
Maliyyə Nazirliyində aparılan genişmiqyaslı rəqəmsal islahatlar son illərdə ölkədə icra intizamının gücləndirilməsi, vəsaitlərin hədəfli istifadəsi və büdcə proseslərinin şəffaflaşdırılması istiqamətində atılan addımlarla üst-üstə düşür. Prezident İlham Əliyevin dövlət maliyyəsinin effektiv idarə olunması ilə bağlı fərmanı da bu tendensiyanı gücləndirərək maliyyə idarəetməsinin müasir tələblərə uyğun yenidən qurulmasını zəruri edib. Belə bir mərhələdə Koreya modelinin öyrənilməsi və texnoloji transferin həyata keçirilməsi Azərbaycanın rəqəmsal maliyyə ekosistemini davamlı şəkildə təkmilləşdirə bilər.
Kibertəhlükəsizlik məsələləri də əməkdaşlığın əsas prioritetlərindən biri kimi seçilir. Qlobal statistika göstərir ki, dövlət sektoruna yönələn kiberhücumların sayı son beş ildə 2.5 dəfə artıb və maliyyə informasiya sistemləri bu risk qruplarına daxil olan ən həssas infrastruktur sahələrindən biri hesab olunur. Koreyanın artıq uzun müddət davam edən "dBrain+" və "e-Naradoum" təcrübəsi dövlət subsidiyalarının idarəetməsindən tutmuş büdcə icrasının monitorinqinə qədər bütün mərhələlərdə təhlükəsiz məlumat mübadiləsi standartlarının formalaşdırılmasında faydalı nümunə təqdim edir. Azərbaycanın bu istiqamətdə əməkdaşlığı gücləndirməsi sistem dayanıqlılığı baxımından strateji əhəmiyyət daşıyır.
Əməkdaşlığın sosial-iqtisadi tərəflərindən biri də insan kapitalının inkişafıdır. Müxtəlif ölkələrdə IFMIS-in tətbiqi təcrübəsi göstərir ki, rəqəmsal texnologiyaların dövlət sektorunda uğurlu tətbiqi yalnız proqram təminatının qurulması ilə məhdudlaşmır. Kadrların yeni idarəetmə modelinə adaptasiyası, analitik bacarıqların gücləndirilməsi və proseslərin texnoloji standartlara uyğunlaşdırılması bu sistemlərin real effektini təmin edən əsas faktorlardır. Memorandum çərçivəsində nəzərdə tutulan təlim və təcrübə proqramları Azərbaycanın maliyyə idarəetməsi üzrə mütəxəssis bazasının daha da müasirləşdirilməsinə dəstək verə bilər.
Bütün bu elementlər birlikdə qiymətləndirildikdə, Azərbaycan ilə Koreya arasında imzalanmış sənəd təkcə texnoloji əməkdaşlıq aktı deyil, həm də dövlət maliyyə idarəetməsində qlobal ən yaxşı təcrübələrə uyğun modernizasiya prosesinin əhəmiyyətli komponenti kimi çıxış edir. Proseslərin avtomatlaşdırılması, məlumatların inteqrativ şəkildə idarə olunması və kiberdayanıqlığın artırılması ölkənin orta və uzunmüddətli fiskal sabitliyinə töhfə verə, büdcə nizam-intizamını gücləndirə və analitik əsaslı qərarvermə mexanizmlərinin genişlənməsinə şərait yarada bilər. Azərbaycanın bu istiqamətdə seçdiyi strateji yol beynəlxalq tendensiyalara uyğun olaraq rəqəmsal maliyyə idarəetməsinin yeni mərhələsinə keçid üçün möhkəm təməlin formalaşdırıldığını göstərir.
Nuray,
Aznews.az