XX əsrin sonlarında Azərbaycan xalqı müstəqilliyini yenicə bərpa etmiş bir dövlətdə yaşamaq kimi böyük bir tarixi imkana sahib olmuşdu. Lakin bu imkan son dərəcə mürəkkəb və gərgin ictimai-siyasi şəraitdə formalaşmışdı. O dövrün reallıqları göz önünə gətirildikdə, həmin illərin ağrı-acıları, çətinlikləri, ümidləri və ümidsizlikləri bir daha yada düşür.
1991-1992-ci illər Azərbaycan üçün ağır sınaqlar dövrü idi. Daxili siyasi çəkişmələr, idarəetmədə səriştəsizlik, hakimiyyət böhranı, silahlı qarşıdurmalar, torpaqlarımızın işğalı, iqtisadi çətinliklər, separatizm meyllərinin artması ölkəni təhlükəli uçuruma doğru sürükləyirdi. Dövlət institutları zəifləyir, idarəetmə mexanizmləri iflic olur, xalqın gələcəyə inamı tədricən sarsılırdı.
Belə bir dönəmdə Azərbaycan dövlətçiliyinin inkişafı üçün strateji hədəflər yox idi, milli birlik zəifləmişdi, ölkə xarici təhdidlər qarşısında müdafiəsiz qalırdı. Azərbaycanın müstəqil dövlət kimi mövcudluq imkanları təhlükə altına düşmüşdü. Məhz bu ağır tarixi şərait xalqın içindən yüksələn yeni bir siyasi gücü, milli iradəni və xilas yolunu zəruri edirdi.
“91-lər” - milli məsuliyyətin zirvəsi və xilasa çağırış
Bu gün qürurla xatırladığımız Yeni Azərbaycan Partiyasının yaranması təsadüfi bir proses deyil, milli məsuliyyətin, uzaqgörənliyin və dövlətçilik təfəkkürünün nəticəsidir. 1992-ci ilin ictimai-siyasi böhranlı mühitində ölkənin tanınmış ziyalıları, ictimai xadimləri, alimləri və dövlət adamları böyük cəsarət və qətiyyət nümayiş etdirərək tarixi “91-lər müraciəti”ni imzaladılar.
Bu müraciət Heydər Əliyev kimi müdrik, təcrübəli və xalqın etimadına malik bir liderin yenidən siyasi proseslərə qayıdışının zəruriliyini ifadə edən dövlətçilik sənədi idi. “91-lər”in addımı ölkənin taleyinə biganə qalmayan və tarixə məsuliyyətlə yanaşan ziyalılıq nümunəsi idi. Bu çağırış təkcə siyasi təşəbbüs deyil, xalqın xilasa ümidinin rəmzi olaraq tarixə düşdü.
21 noyabr 1992 - Xalqın iradəsini birləşdirən konfrans
Hər zaman böyük sınaqlar böyük qərarlar tələb edir. Məhz belə tarixi məqamda - 1992-ci il noyabrın 21-də Naxçıvanda keçirilmiş Yeni Azərbaycan Partiyasının təsis konfransı ölkənin ictimai-siyasi atmosferini kökündən dəyişdirən hadisə oldu.
Bu konfransda Partiyanın yaradılması rəsmiləşdirildi, Nizamnamə və Proqram qəbul olundu, siyasi fəaliyyətin strateji məqsədləri müəyyənləşdirildi, xalqın etimadı əsasında Heydər Əliyev partiyanın sədri seçildi, milli birlik, dövlət müstəqilliyi və sabitlik əsas prioritet elan edildi.
Bu gün qətiyyətlə deyə bilərik: həmin konfrans Azərbaycanın gələcək inkişaf yolunu müəyyən edən, ölkəni xaosdan qurtarmağa yönəlmiş ən mühüm siyasi hadisələrdən biri oldu.
Heydər Əliyev ideyalarının siyasi səhnəyə dönüşü
Yeni Azərbaycan Partiyasının təsis olunması ilə Heydər Əliyevin dövlətçilik məfkurəsi yenidən Azərbaycanın siyasi həyatının mərkəzinə qayıtdı. Bu qayıdış yalnız bir liderin siyasi arenaya dönüşü deyil, həm də idarəetmədə professionalizm, milli maraqlara sədaqət, güclü dövlət konsepsiyası, hüquqi islahatlar, sabitlik və təhlükəsizlik, milli həmrəylik, sosial rifahın yaxşılaşdırılması, beynəlxalq nüfuzun artırılması kimi strateji prioritetlərin bərpa olunması demək idi.
Heydər Əliyevin siyasi xətti qısa müddətdə ölkəni dağılmaq təhlükəsindən xilas etdi və müstəqilliyin möhkəm təməllər üzərində qurulmasına şərait yaratdı.
Azərbaycanın yeni inkişaf mərhələsinin başlanğıcı
1992-ci ildə əsası qoyulan siyasi xətt 1993-cü ildə xalqın tələbi ilə Heydər Əliyevin hakimiyyətə qayıdışı ilə daha da möhkəmləndi. Ölkədə sürətli sabitləşmə prosesi başlandı, idarəetmə sistemində islahatlar aparıldı, dövlətçilik ənənələri bərpa edildi, iqtisadiyyat dirçəldi, ordu quruculuğu peşəkar əsaslar üzərində formalaşdırıldı.
Bu dövrdən etibarən Azərbaycan:
Yeni Azərbaycan Partiyasının müasir dövrdə missiyası
Bu gün Yeni Azərbaycan Partiyası yalnız siyasi təşkilat deyil, müstəqil Azərbaycan dövlətinin dayaq sütunu, milli həmrəyliyin ünvanı, inkişaf strategiyasının daşıyıcısıdır. Ulu Öndər Heydər Əliyevin siyasi kursu Prezident İlham Əliyev tərəfindən uğurla və ardıcıllıqla həyata keçirilməkdədir.
Bu siyasət Azərbaycanın iqtisadi gücünün artırılmasına, sosial rifahın yüksəldilməsinə, regional liderliyinin möhkəmləndirilməsinə, müdafiə qüdrətinin artırılmasına, beynəlxalq nüfuzunun daha da genişlənməsinə xidmət edir.
Bu gün artıq qalib Azərbaycan reallığı mövcuddur. Qarabağın işğaldan azad olunması, ərazi bütövlüyünün tam bərpası, tarixi Zəfərimizin təmin edilməsi də məhz 1992-ci ildə əsası qoyulan siyasi xəttin, xalq-dövlət birliyinin və düzgün strateji idarəetmənin tarixi nəticəsidir.
Ümumiyyətlə, 1992-ci il 21 noyabrda keçirilmiş Yeni Azərbaycan Partiyasının təsis konfransı Azərbaycan dövlətçiliyinin dirçəliş anı, milli dövlət idarəçiliyinin yenidən formalaşmasının başlanğıcı, xalqın xilası yolunda atılmış mühüm addım kimi tarixə həkk olunmuşdur. Bu hadisə yalnız bir günün xatirəsi deyil - bu, müasir Azərbaycanın inkişaf yolunun başlanğıcı, qalibiyyət salnaməsinin ilk səhifəsidir.
Bu gün biz həmin tarixi günün irsini yüksək dəyərləndirir, Ulu Öndər Heydər Əliyevin müdrik siyasi xəttinin müasir dövrdə uğurla davam etdirilməsinin vacibliyini bir daha vurğulayırıq. Yeni Azərbaycan Partiyasının fəaliyyəti bu gün də milli dövlətçiliyin, müstəqilliyimizin sarsılmazlığının və xalqın firavan gələcəyinin təminatçısı kimi əhəmiyyətini qorumaqdadır.
Ulu Öndərin hikmətli sözləri bu gün də yolumuza işıq salır: “Azərbaycanın dövlət müstəqilliyi əbədidir, dönməzdir və sarsılmazdır.”
Siyavuş Novruzov
Milli Məclisin Regional məsələlər komitəsinin sədri