Xəzər dənizinin Azərbaycan sektorunda yerləşən “Ümid” yatağından istismara verildiyi dövrdən bu ilin noyabrın 1-dək 12,7 milyard kubmetr qaz və 1,9 milyon ton kondensat hasil edilib. Bu göstərici gündəlik orta hesabla 7 milyon kubmetr qaz və 0,8 min ton kondensata bərabərdir. “Ümid” yatağı Azərbaycanın müstəqillik dövründə kəşf edilən ilk qaz-kondensat yatağı olaraq enerji təhlükəsizliyində mühüm rol oynamağa davam edir.
“Ümid” yatağının əhəmiyyəti təkcə hasilat göstəriciləri ilə məhdudlaşmır. 2010-cu ildə kəşf edilən və 2012-ci ildə istismara verilən bu yataq Azərbaycanın enerji strategiyasında yeni mərhələ açdı. İlkin hesablamalara görə, ümumi ehtiyatı 200 milyard kubmetr qaz və 40 milyon ton kondensat olan “Ümid” Azərbaycanın enerji balansında sabitlik yaradan mənbələrdən biridir. Bu, ölkənin daxili istehlakını təmin etməklə yanaşı, ixrac imkanlarını da gücləndirir. Qlobal miqyasda enerji təhlükəsizliyi məsələlərinin aktuallaşdığı bir dövrdə Azərbaycanın bu yataqdan əldə etdiyi resurslar Avropa bazarına etibarlı təchizatçı kimi çıxış etməsinə şərait yaradır.
Son 15 ildə “Ümid” yatağının istismarı Azərbaycanın enerji sektorunda diversifikasiyanın nümunəsi olub. Əvvəllər neft hasilatı üstünlük təşkil edirdisə, indi qaz hasilatının artması ölkənin enerji siyasətində balansı dəyişdirir. Beynəlxalq Enerji Agentliyinin məlumatına görə, qaz resursları enerji keçidində mühüm rol oynayır və bərpa olunan enerji mənbələri ilə yanaşı, karbon emissiyalarının azaldılmasına töhfə verir. Azərbaycanın “Ümid” yatağından hasil etdiyi qaz bu kontekstdə yalnız iqtisadi deyil, həm də ekoloji baxımdan strateji əhəmiyyət daşıyır.
Yatağın gündəlik hasilat göstəriciləri - 7 milyon kubmetr qaz və 0,8 min ton kondensat - orta miqyaslı enerji bazarları üçün mühüm rəqəmlərdir. Bu həcmlər daxili bazarın sabitliyini təmin etməklə yanaşı, ixrac marşrutlarının davamlılığını da gücləndirir. Xüsusilə Cənub Qaz Dəhlizi çərçivəsində Azərbaycanın Avropaya qaz ixracı artdıqca, “Ümid” kimi yataqların rolu daha da ön plana çıxır. Bu, Azərbaycanın enerji diplomatiyasını möhkəmləndirir və ölkəni regionda enerji təhlükəsizliyinin əsas oyunçularından birinə çevirir.
“Ümid” yatağının kəşfi həm də geoloji baxımdan mühüm nəticələr ortaya qoydu. Xəzər dənizində dərin və mürəkkəb strukturların işlənməsi Azərbaycanın texnoloji imkanlarını genişləndirdi. Bu təcrübə gələcəkdə yeni yataqların kəşfi və istismarı üçün baza rolunu oynayır. Enerji sektorunda texnologiyaların tətbiqi və beynəlxalq əməkdaşlıq Azərbaycanın hasilat imkanlarını artırmaqla yanaşı, iqtisadi sabitliyini də möhkəmləndirir.
Nuray,
Aznews.az