Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universitetinin (ADNSU) tərkibində Azərbaycan İnnovasiya Mərkəzinin (AİM) təsis edilməsi ölkədə startap ekosisteminin gücləndirilməsi və universitetlərin innovasiya mədəniyyətində daha fəal rol oynaması üçün mühüm addımdır. İRİA-nın dəstəyi ilə yaradılan mərkəz dövlət-universitet-biznes üçlüyünü birləşdirərək qeyri-neft sektorunun inkişafına xidmət edən yeni ideyaların prototipləşdirilməsi və bazara çıxarılması üçün platforma təqdim edir.
Mərkəzin universitet daxilində təsis olunması bir neçə strateji üstünlük yaradır. Əvvəla, tələbələrin innovativ ideyalarını sınamaq və prototiplər hazırlamaq üçün texniki avadanlıqlarla təchiz edilmiş mühit formalaşdırılıb. Bu, gənc innovatorların yalnız nəzəri biliklərlə kifayətlənməyib, real bazar tələblərinə uyğun məhsullar üzərində işləməsinə imkan verir. Qlobal miqyasda da universitetlər innovasiya mərkəzlərinin əsas bazası hesab olunur. Məsələn, ABŞ-da Stanford və MIT kimi ali məktəblərin startap ekosistemində oynadığı rol, Avropada isə Berlin və Amsterdam universitetlərinin innovasiya mərkəzləri regional texnologiya bazarlarının formalaşmasına ciddi təsir göstərib. Azərbaycanın ADNSU AİM modeli bu təcrübəyə uyğun olaraq milli innovasiya ekosisteminin güclənməsinə xidmət edir.
Mərkəzin mentorluq, inkubasiya və akselerasiya proqramları ilə yanaşı beynəlxalq şəbəkələşməni dəstəkləməsi diqqətəlayiqdir. Bu, yerli startapların qlobal bazarlara çıxış imkanlarını artıracaq. Dünya Bankının 2024-cü ildə yayımladığı hesabatda qeyd olunur ki, innovasiya mərkəzlərinin beynəlxalq əməkdaşlıq imkanları olan ölkələrdə startapların uğur faizi 30 %-dən çox yüksəlir. Azərbaycanın bu istiqamətdə atdığı addımlar qeyri-neft sektorunun inkişafı üçün yeni imkanlar açır.
Mərkəzin kovörkinq və təqdimat məkanları, kompüter laboratoriyaları və prototipləşdirmə avadanlıqları ilə təmin edilməsi yalnız tələbələr üçün deyil, həm də sənaye və biznes nümayəndələri üçün əməkdaşlıq mühiti yaradır. Bu, dövlət-universitet-biznes üçlüyünün real inteqrasiyasını təmin edir. Qlobal innovasiya ekosistemlərində bu model “triple helix” adlanır və iqtisadi diversifikasiyanın əsas alətlərindən biri hesab olunur. Azərbaycanın AİM vasitəsilə bu modeli tətbiq etməsi qeyri-neft sektorunda rəqabət qabiliyyətli məhsulların formalaşmasına şərait yarada bilər.
Ümumilikdə, ADNSU AİM-in təsis edilməsi Azərbaycanın innovasiya ekosistemində yeni mərhələ açır. Bu mərkəz gənc innovatorların ideyalarını reallaşdırmaq, startapların inkişafını dəstəkləmək və qeyri-neft sektorunun güclənməsinə töhfə vermək üçün mühüm platforma rolunu oynayacaq. Qlobal təcrübə ilə müqayisədə Azərbaycanın bu təşəbbüsü milli innovasiya siyasətinin strateji istiqamətlərinə uyğunluq nümayiş etdirir və ölkənin texnoloji inkişafında dayanıqlı modelin formalaşmasına xidmət edir.
Nuray,
Aznews.az