Naxçıvan Muxtar Respublikasında cari ilin yanvar-noyabr aylarında vergi daxilolmaları 233 milyon manat olub və bu göstərici ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 14.9 faiz artımı əks etdirir. Daxilolmaların əsas hissəsi qeyri-dövlət sektorundan formalaşaraq 166.6 milyon manata çatıb, bu sektorda illik artım 21.6 faiz təşkil edib. Struktur bölgüsü də dinamik nisbəti göstərir, çünki ödənişlərin 71.5 faizi məhz özəl iqtisadiyyat tərəfindən təmin edilib.
Məlumatlar göstərir ki, Naxçıvan iqtisadi məkanında tədricən daha çox özəl təsərrüfat subyektləri vergi tutumunu formalaşdıran əsas dayağa çevrilir. Bu tendensiya MDB məkanında müşahidə edilən geniş iqtisadi diversifikasiya dalğası ilə də üst-üstə düşür. Ümumilikdə son illər regional iqtisadiyyatlardakı vergi daxilolmalarının məhz özəl sektor istiqamətində artması daha dayanıqlı fiskal baza və daha çevik biznes mühitinə keçidin indikatoru hesab olunur. Özəl sektorun vergi ödənişlərində payının artması həm də Naxçıvanda sahibkarlıq fəallığının güclənməsinə, istehsal və xidmət sahələrinin genişlənməsinə və müəssisələrin daha şəffaf fəaliyyət mexanizminə uyğunlaşmasına işarə edir. Bu proses eyni zamanda iqtisadi strukturun nisbətən balanslı formada dəyişdiyini göstərir. Dövlət sektorunun payı əhəmiyyətli olaraq qalmaqla yanaşı, iqtisadi fəallığın daha geniş kütləyə yayılması ümumi vergi bazasını genişləndirən faktor rolunu oynayır.
Qlobal təcrübədə vergi daxilolmalarının xüsusilə inflyasiya dövründə artması bəzən nominal təsir kimi qiymətləndirilsə də, Naxçıvandakı göstəricilərin struktur dəyişikliklərlə üst-üstə düşməsi artımın yalnız qiymət faktorundan ibarət olmadığını göstərir. Regionda son illər infrastruktur, logistika və xidmət yönümlü layihələrin genişlənməsi qeyri-dövlət sektorunda yeni vergi ödəyicilərinin yaranmasını stimullaşdırıb. Bu isə fiskal dayanıqlığa müsbət təsir göstərir və iqtisadi aktivliyin təsadüfi dalğalanma yox, ardıcıl inkişaf xətti üzrə formalaşdığı qənaətini gücləndirir.
Naxçıvanda vergi daxilolmalarının artımı həm büdcə planlaşdırılması baxımından, həm də iqtisadiyyatın struktur təkmilləşməsi nöqteyi-nəzərindən əhəmiyyətlidir. Qeyri-dövlət sektorunun güclənməsi regionun maliyyə dayanıqlığını artırmaqla yanaşı, bütövlükdə daha rəqabətli və məhsuldar iqtisadi modelə keçidi sürətləndirir. Mövcud dinamika yaxın dövrdə bizneslərin kapitallaşma imkanlarının genişlənməsi və fiskal bazanın daha da dərinləşməsi üçün real əsas yaradır.
Aznews.az