Beynəlxalq Bərpa Olunan Enerji Agentliyinin (IRENA) son hesabatına görə, natrium-ion batareyaları (SIB) litium-ion batareyalarının uzunmüddətli alternativi olaraq yüksələn rol oynaya bilər. Hesabat natrium-ion texnologiyasının ucuz və bol xammala əsaslanaraq istehsal xərclərini əhəmiyyətli dərəcədə aşağı sala biləcəyini göstərir. Təhlillərə görə, natrium-ion batareyalarının istehsalı genişləndikcə, kVt/saat üçün xərclər 40 dollara qədər enə bilər ki, bu da litium əsaslı batareyalarla müqayisədə ciddi üstünlükdür.
Natrium-ion batareyalarının üstünlüyü yalnız xərclə məhdudlaşmır. Yüksək təchizat mövcudluğu, manqan və dəmir kimi ucuz katod materialları və alüminium kollektorların istifadəsi, onların istehsal çevikliyini və miqyaslana bilməsini artırır. Litiumun qlobal bazarda qiymət dəyişkənliyi və təchizat zəncirindəki gərginliklər nəzərə alınsa, natrium-ion batareyaları enerji sektorunda müxtəlifliyi və dayanıqlılığı artırmaq potensialına malikdir. 2025-ci ilə qədər SIB istehsal gücünün 70 GVt/saata çatması və onilliyin sonuna qədər 400 GVt/saat səviyyəsinə yüksəlməsi proqnozlaşdırılır. Bu, həm elektrik nəqliyyat vasitələrinin, həm də genişmiqyaslı enerji saxlama sistemlərinin ehtiyaclarını ödəmək üçün kifayət qədər imkan yaradacaq.
Texnologiyanın performans xüsusiyyətlərinə baxdıqda, SIB-lər təhlükəsizlik, geniş temperatur diapazonunda sabit enerji təminatı və rəqabətli ömür ilə fərqlənir. Bu xüsusiyyətlər onların ekstremal şəraitdə və müxtəlif coğrafi zonalarda tətbiq imkanlarını artırır. Məsələn, yüksək və aşağı temperatur mühitlərində enerji sıxlığı və sabitliyi litium-ion batareyaları ilə müqayisədə SIB-lərdə daha sabit qalır. Bu isə enerji infrastrukturunun dayanıqlılığını və əməliyyat xərclərini optimallaşdırır.
Qlobal bazar perspektivinə nəzər saldıqda, natrium-ion texnologiyası elektrik avtomobillərinin qiymət və performans balansını yaxşılaşdırmaq, eləcə də elektrik enerjisinin stasionar saxlama sahəsində maliyyət səmərəliliyini artırmaq imkanına malikdir. Xüsusilə Çin bazarının liderliyi və istehsalın burada cəmləşməsi, qlobal təchizat şəbəkəsində yeni standartların formalaşmasını sürətləndirir. Enerji səmərəliliyinə və texnoloji diversifikasiyaya dair qlobal tələblər nəzərə alınaraq, SIB-lər investisiya marağını cəlb edir və enerji keçidinin davamlılığını gücləndirir.
Natrium-ion batareyalarının tətbiqi yalnız texniki yenilik deyil, həm də iqtisadi və ekoloji strategiyaların inteqrasiyası üçün əhəmiyyətlidir. Onların daha ucuz xammal əsasında hazırlanması və istehsal miqyasının artırılması, enerji saxlama sistemlərinin daha geniş yayılmasını mümkün edir. Eyni zamanda, SIB-lərin geniş temperatur diapazonunda performansı, qlobal enerji şəbəkələrinin etibarlılığını və davamlılığını artıraraq, enerji keçidinin sabit və əlçatan olmasına töhfə verəcək.
Aznews.az