Bu ilin yanvar-noyabr aylarında Azərbaycanın Türkiyədən idxal etdiyi sement, şüşə, keramika və torpaq məmulatlarının dəyəri 39,034 milyon dollara düşüb və ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə nəzərəçarpacaq azalma qeydə alınıb. Noyabr ayında isə əks istiqamətdə artım müşahidə olunub. Türkiyənin bu məhsullar üzrə ümumi ixracı isə artmaqda davam edir və əsas tədarük istiqamətlərinə ABŞ, İtaliya və Almaniya daxildir.
Azərbaycanın idxal həcmlərindəki illik azalma ölkədə tikinti sektorunun dövrü dəyişiklikləri, bəzi layihələrin mərhələli şəkildə icra olunması və yerli istehsalın müəyyən segmentlərdə kifayət qədər təminedici olması ilə izah oluna bilər. Sement və keramika kimi məhsulların idxalında dalğalanmalar adətən iri infrastruktur layihələrinin təqviminə bağlı olur. Tikinti materiallarının tələbi ilin əvvəllərində nisbətən aşağı templə, ilin sonuna doğru isə daha intensiv şəkildə formalaşdığı üçün noyabr ayında artımın baş verməsi sektorial ritm ilə üst-üstə düşür. Bu, bazarın qısamüddətli dəyişkənliyini deyil, struktur sabitliyini əks etdirən tipik dinamikadır.
Qlobal trendlər baxımından Türkiyənin bu məhsullar üzrə ixracının artması Avropa və ABŞ kimi iri iqtisadiyyatlarda davam edən tikinti və renovasiya proseslərinin təsirini göstərir. Enerji səmərəliliyi standartlarının sərtləşməsi, şəhərsalma layihələrində dayanıqlılıq meyarlarının güclənməsi və yüksək keyfiyyətli keramika və şüşə məhsullarına artan tələbat Türkiyə istehsalçılarının rəqabət imkanlarını genişləndirib. ABŞ-ın idxalda lider mövqedə olması bu ölkənin tikinti dövriyyəsinin həcmi və logistika xətlərinin optimallaşdırılması ilə əlaqələndirilir. İtaliya və Almaniyanın artan idxalı isə Avropa bazarında istehsal-istehlak balansının dəyişməsi və bəzi seqmentlərdə təchizatın xarici mənbələrə yönəlməsi ilə bağlıdır.
Azərbaycan üçün bu məhsulların idxal dinamikası həm daxili tikinti sektorunun inkişaf fazalarını, həm də regional iqtisadi əlaqələrin sabitliyini əks etdirir. Bəzi illərdə idxalın azalması yerli müəssisələrin istehsal güclərinin möhkəmlənməsi, resurslardan istifadənin optimallaşdırılması və layihə tsikllərinin fərqli mərhələlərə keçməsi ilə uyğunlaşır. Eyni zamanda, qlobal bazardakı qiymət trendləri, logistika amilləri və beynəlxalq tədarük zəncirindəki dəyişikliklər idxal həcmlərinə təsir edən əlavə faktor kimi çıxış edir. Noyabr ayındakı artım sektorun ilsonu aktivliyini nümayiş etdirir ki, bu da tikinti materialları bazarında illik dövriliyin mühüm xüsusiyyətidir.
Bu çərçivədə Azərbaycanın Türkiyədən idxal etdiyi sement və keramika məhsullarındakı illik azalma bazarın zəifləməsi kimi deyil, strukturlaşmış və mərhələli inkişafın nəticəsi kimi qiymətləndirilə bilər. Regional iqtisadi əməkdaşlığın davamlılığı və qlobal tikinti materialları bazarında müşahidə olunan meyllər Azərbaycanın idxal strukturunun həm çevik, həm də dayanıqlı şəkildə formalaşdığını göstərir.
Aznews.az