Qida mədəniyyətinin tarixi elementləri olan köhnə reseptlər və unudulmuş dadlar son illərdə həm yerli, həm də qlobal səviyyədə iqtisadi və sosial maraq kəsb edir. Bu tendensiya yalnız kulinariya estetikası və zövqlə bağlı deyil, eyni zamanda yerli istehsalın stimullaşdırılması, turizm və sosial identikliyin gücləndirilməsi baxımından da əhəmiyyətlidir. Azərbaycanda qədim kulinariya ənənələri, məsələn, kənd təsərrüfatı məhsullarından hazırlanan milli yeməklər və regionlara xas ləzzətlər, modern restoranlar və startaplar vasitəsilə yenidən gündəmə gətirilir. Bu, həm yerli istehsalçıları, həm də kənd təsərrüfatı bazarını aktivləşdirərək iqtisadi dövriyyəni artırır.
Köhnə reseptlərin yenidən canlanması qida sənayesində fərqli seqmentləri təsir edir. Restoran və kafe sektorunda “heritage cuisine” anlayışı getdikcə populyarlaşır və bu, turistləri cəlb etməklə yerli iqtisadiyyatın dövriyyəsinə müsbət təsir göstərir. Eyni zamanda, bu tendensiya evdə hazırlanmış məhsulların bazara çıxarılmasına, yerli məhsulların ixrac imkanlarının genişlənməsinə şərait yaradır. Qlobal trendlər göstərir ki, köhnə reseptlərə və regional yemək ənənələrinə əsaslanan kulinariya turizmi həm Avropada, həm də Asiyada yüksək gəlirli seqmentlərdən biridir. Azərbaycanda isə bu potensial hələ tam realizə olunmayıb, lakin müasir marketinq strategiyaları və sosial media təşviqi vasitəsilə sürətlə inkişaf etdirilə bilər.
Sosial baxımdan, unudulmuş dadların yenidən gündəmə gətirilməsi cəmiyyətin identikliyini gücləndirir. Regionlara xas kulinariya ənənələri gənc nəsil üçün həm mədəni, həm də təhsil resursu rolunu oynayır. Məktəblərdə və ictimai seminarlar vasitəsilə köhnə reseptlərin öyrədilməsi, yerli istehsal və qida təhlükəsizliyi ilə bağlı maarifləndirmə layihələrinin inkişafı həm sosial məsuliyyəti, həm də iqtisadi fəaliyyətin davamlılığını təmin edir. Bu yanaşma həmçinin kənd yerlərində məşğulluğun artırılması və kiçik sahibkarlığın dəstəklənməsi üçün stimul rolunu oynayır.
Ekoloji və davamlılıq aspekti də bu tendensiyada mühüm yer tutur. Köhnə reseptlərin təbii, yerli məhsullara əsaslanması kənd təsərrüfatının şaxələndirilməsini və mövsümi istehsalın təşviqini mümkün edir. Nəticədə qida istehsalında karbon izi azalır, tullantıların idarə edilməsi asanlaşır və yerli ekosistemlərin qorunması dəstəklənir. Qida mədəniyyətinin bu iqtisadi və sosial rolunun gücləndirilməsi həm yerli, həm də beynəlxalq səviyyədə Azərbaycan mədəni irsinin təbliği baxımından strateji əhəmiyyət daşıyır. Bu tendensiya qida bazarında rəqəmsal marketinq imkanlarının istifadəsi, kulinariya turizminin inkişafı və yerli istehsalın stimullaşdırılması kimi sahələrdə davamlı inkişafa zəmin hazırlayır.
Aznews.az