Bu ilin yanvar-oktyabr aylarında Azərbaycanın nar ixracında həm dəyər, həm də həcm üzrə artım qeydə alınıb və bu dinamika aqrar ixracın strukturunda narın strateji məhsul kimi rolunun gücləndiyini göstərir. Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatları əsasında aparılan hesablamalara görə, 10 ay ərzində 21 min 383 ton nar ixrac olunub və ixracın ümumi dəyəri 20,5 milyon ABŞ dollarına çatıb. Ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə dəyər ifadəsində 25 faiz, kəmiyyət üzrə isə 15 faizlik artım məhsulun bazar tələbinin və ixrac potensialının genişləndiyini təsdiqləyir.
İxracın coğrafi strukturu nar məhsulunun əsasən regional bazarlarda mövqeyini qoruduğunu göstərir. Rusiyaya tədarükün ümumi ixracda həlledici paya malik olması logistik üstünlüklər və uzunmüddətli ticarət əlaqələri ilə izah olunur. Bununla yanaşı, Ukrayna və Gürcüstan bazarlarında qeydə alınan yüksək artım tempinin diqqət çəkən məqam olduğu görünür. Bu bazarlarda həm dəyər, həm də həcm üzrə artım nar məhsuluna olan tələbatın bərpa olunduğunu və Azərbaycan məhsulunun rəqabət qabiliyyətinin qorunduğunu göstərir.
Qazaxıstan və Belarus istiqamətində ixracın genişlənməsi Mərkəzi Asiya və Şərqi Avropa bazarlarında Azərbaycan narının mövqeyinin mərhələli şəkildə möhkəmləndiyini nümayiş etdirir. Bu ölkələrdə istehlak bazarının nisbətən sabitliyi və regional ticarət mexanizmləri ixracın davamlı xarakter almasına şərait yaradır. İlk dəfə Monqolustana tədarükün həyata keçirilməsi isə ixrac coğrafiyasının tədricən genişləndirildiyini göstərən simvolik addım kimi dəyərləndirilir.
Qlobal miqyasda nar məhsuluna marağın artması sağlam qidalanma trendləri ilə birbaşa əlaqəlidir. Antioksidant tərkibi yüksək olan meyvələrə tələbatın artması narın beynəlxalq bazarlarda mövqeyini gücləndirir. Azərbaycanın iqlim şəraiti və ənənəvi narçılıq zonaları bu məhsulun keyfiyyət göstəricilərini qorumağa imkan verir. Bu amil ixracda dəyər artımının həcmlə müqayisədə daha yüksək tempdə baş verməsini izah edən əsas faktorlardan biridir.
Nar ixracında müşahidə olunan müsbət dinamika istehsal və emal zəncirinin inkişafı ilə də əlaqələndirilir. Son illərdə intensiv bağçılıq metodlarının tətbiqi, məhsulun çeşidlənməsi və qablaşdırma imkanlarının genişləndirilməsi ixrac üçün daha sabit və standartlaşdırılmış məhsul axını formalaşdırıb. Bu proses həm daxili bazarın, həm də xarici alıcıların tələblərinə uyğunlaşmanı gücləndirib.
Ümumilikdə, mövcud göstəricilər Azərbaycanın nar ixracında regional liderliyini qoruduğunu və bazar mövqeyini mərhələli şəkildə genişləndirdiyini göstərir. İxrac coğrafiyasının şaxələndirilməsi və məhsulun əlavə dəyər zəncirinə daxil edilməsi bu dinamikanın davamlılığını təmin edən əsas amillər kimi ön plana çıxır. Bu tendensiya aqrar ixracın balanslı inkişafı baxımından əhəmiyyətli istiqamətlərdən biri hesab olunur.
Aznews.az