Qlobal texnologiya bazarında yaranmış RAM qıtlığı təkcə istehsalçıları və iri şirkətləri deyil, son istifadəçiləri də yeni davranış modellərinə yönəldir. Süni intellekt tətbiqlərinin sürətlə genişlənməsi yüksək tutumlu yaddaşa olan tələbatı kəskin artırıb və bu, DRAM istehsal gücünün böyük hissəsinin serverlər və data mərkəzləri üçün yönləndirilməsi ilə nəticələnib. Nəticədə istehlak bazarında RAM qiymətləri yüksəlib, təchizat zəncirində isə qeyri-müəyyənlik artıb.
Mövcud vəziyyət fonunda texnologiya həvəskarları və modifikasiya icmaları alternativ həll yollarına maraq göstərməyə başlayıb. Son aylarda öz RAM modulunu hazırlamaq ideyasının daha çox müzakirə olunması təsadüfi deyil. Bu yanaşma qrafik kartlarında əlavə yaddaşın inteqrasiyası kimi əvvəlki təcrübələrə bənzəsə də, RAM sahəsində daha mürəkkəb texniki bilik və uyğun komponentlər tələb edir. Hazır DDR5 PCB-lərin və yaddaş çiplərinin nisbətən əlçatan olması bu tendensiyanın yayılmasına zəmin yaradır.
İqtisadi baxımdan DIY RAM təşəbbüslərinin hazırkı mərhələdə kütləvi şəkildə qənaət yaratdığı söylənilə bilməz. Mövcud hesablamalar göstərir ki, 16 GB həcmində özəl hazırlanmış yaddaş modulunun maya dəyəri bazarda satılan analoji məhsullarla yaxın səviyyədədir. Bununla belə, əsas motivasiya qısamüddətli qiymət üstünlüyündən çox, təchizat risklərinin azaldılması və qıtlıq dövrlərində alternativ çıxış yolunun formalaşdırılmasıdır. Xüsusilə RAM böhranının 2026–2027-ci illərə qədər davam edəcəyi ilə bağlı gözləntilər bu marağı daha da gücləndirir.
Bu tendensiya həm də qlobal yarımkeçirici bazarındakı struktur dəyişiklikləri əks etdirir. DRAM istehsalçıları resurslarını daha gəlirli seqmentlərə yönəltdikcə, istehlak bazarında boşluqlar yaranır. Belə şəraitdə fərdi təşəbbüslərin və kiçik miqyaslı istehsal modellərinin ortaya çıxması bazarın özünü tənzimləmə cəhdi kimi dəyərləndirilə bilər. Bununla yanaşı, bu cür yanaşmaların təhlükəsizlik, uyğunluq və uzunmüddətli etibarlılıq baxımından məhdudiyyətləri də mövcuddur və geniş istifadə üçün hələ tam yetkin sayılmır.
Uzunmüddətli perspektivdə DIY RAM təşəbbüsləri texnologiya bazarında yeni nişlərin formalaşmasına səbəb ola bilər. Qıtlıq və yüksək qiymətlər davam etdiyi halda, fərdi və yarım-peşəkar həllər daha sistemli modellərə çevrilə bilər. Bu isə istehsalçıları qiymət siyasətini və məhsul strategiyalarını yenidən nəzərdən keçirməyə sövq edə bilər. Beləliklə, RAM böhranı yalnız təchizat problemi deyil, eyni zamanda bazarın gələcək strukturuna təsir edən mühüm siqnal kimi qiymətləndirilə bilər.
Aznews.az