Açıq məlumatlara əsasən, 2025-ci ilin yanvar-noyabr aylarında “Azəralüminium” MMC-nin ixrac gəlirlərinin 130,1 milyon ABŞ dollarına çatması Azərbaycanın qeyri-neft sənayesində metallurgiya sektorunun stabil mövqeyini qoruduğunu göstərir. İllik müqayisədə ixracın 2,7 faiz artması kəskin sıçrayış olmasa da, qlobal alüminium bazarında qiymət dəyişkənliyi və tələbin qeyri-bərabər dinamikası fonunda bu göstərici davamlılıq baxımından əhəmiyyətli hesab olunur. Ümumilikdə qeyri-neft ixracının 7,3 faiz artaraq 3,3 milyard ABŞ dollarına yüksəlməsi fonunda “Azəralüminium”un payı sənaye ixracının strukturunda strateji rol oynayan sahələrin mövcudluğunu təsdiqləyir.
Qlobal miqyasda alüminium sənayesi son illərdə enerji xərcləri, ekoloji tələblər və logistika riskləri ilə üzləşir. Bir çox ölkələrdə enerji tutumlu istehsal sahələri ya subsidiyalara, ya da istehsalın coğrafi dəyişməsinə məcbur qalır. Bu şəraitdə Azərbaycanın alüminium sənayesinin rəqabət qabiliyyətini qoruması xammal bazasının mövcudluğu, istehsal zəncirinin inteqrasiyası və məhsul çeşidinin genişliyi ilə bağlıdır. “Azəralüminium”un yalnız ilkin alüminium deyil, yarımfabrikat və emal olunmuş məhsullar istehsal etməsi ixracın əlavə dəyər səviyyəsini yüksəldən əsas amillərdən biridir.
İxrac artımının mülayim xarakter daşıması bazar reallıqları ilə uzlaşır. Qlobal alüminium qiymətlərində dalğalanmalar və bəzi regionlarda tələbin zəifləməsi fonunda ixrac həcmlərinin kəskin artımı gözlənilən deyildi. Bununla belə, mövcud səviyyənin saxlanılması və artımın müsbət zonada qalması istehsalın bazar şoklarına qarşı nisbətən dayanıqlı olduğunu göstərir. Bu, sənayenin uzunmüddətli planlaşdırma və müqavilə əsaslı ixrac mexanizmlərindən istifadə etdiyini də göstərir.
“Azəralüminium”un Gəncə Alüminium Kompleksi çərçivəsində formalaşmış istehsal infrastrukturu qeyri-neft sənayesində tam istehsal dövrünə malik azsaylı nümunələrdəndir. Filizin emalından hazır məhsula qədər uzanan bu zəncir həm daxili məşğulluq, həm də texnoloji biliklərin saxlanılması baxımından əhəmiyyətlidir. Avropa İttifaqı standartlarına uyğun məhsul istehsalı isə ixrac bazarlarının coğrafi diversifikasiyası üçün institusional əsas yaradır.
Qeyri-neft ixracının ümumi artımı fonunda alüminium sənayesinin rolu iqtisadiyyatın xammal yönümlü modeldən sənaye əsaslı ixrac strukturuna keçidinin davam etdiyini göstərir. Enerji resurslarına əsaslanan sənaye sahələrinin daha dərin emal mərhələlərinə yönəlməsi ixrac gəlirlərinin sabitliyini artırır və qiymət dalğalanmalarının təsirini nisbətən azaldır. Bu baxımdan, “Azəralüminium”un mövcud göstəriciləri təkcə cari ilin nəticəsi deyil, qeyri-neft sənayesində formalaşmış struktur üstünlüklərin əksi kimi qiymətləndirilə bilər.
Aznews.az