Gürcüstanın pendir idxalında Azərbaycanın payı niyə sürətlə artır? - ŞƏRH

Gürcüstanın Azərbaycandan pendir və kəsmik idxalını kəskin şəkildə artırması son on ayın ticarət mənzərəsində diqqət çəkən dəyişikliklərdən biridir. Ölkə 2024-cü ilin eyni dövrü ilə müqayisədə Azərbaycandan idxalı 5,7 dəfə artıraraq 343,2 min dollar həcmində məhsul alıb. Ümumi idxal həcminin də 33,1 milyon dollara yüksəlməsi, xüsusilə Almaniya, Türkiyə, Rusiya, Polşa və İtaliyadan yüksək dəyərli məhsulların dominantlığı fonunda Azərbaycanın payının genişlənməsi regional bazar dinamikasında yeni mərhələnin formalaşmasına işarə edir.

Bu artım, ilk növbədə, Gürcüstanın süd məhsulları üzrə təchizat strukturunda diversifikasiya meyilinin güclənməsi ilə əlaqələndirilə bilər. Qlobal süd məhsulları bazarında son iki ildə müşahidə olunan qiymət dalğalanmaları, Avropa istehsalçıları üçün xərclərin yüksəlməsi, həmçinin logistik dəyişikliklər Gürcüstanın yaxın coğrafiyalı istehsalçılardan daha sərfəli alternativlərə yönəlməsinə şərait yaradıb. Azərbaycanın süd və süd məhsulları sənayesində son illər tətbiq olunan modernizasiya proqramları, emal müəssisələrinin istehsal gücünün artması və daha standartlaşdırılmış ixrac məhsullarının formalaşması Gürcüstan bazarına çıxışı praktik şəkildə genişləndirib. Bununla yanaşı, iki ölkə arasında quru yol-logistika xəttinin çevikliyi və aşağı daşınma xərcləri rəqabət qabiliyyətini artıran struktur amillər kimi çıxış edir.

Azərbaycan məhsullarına tələbin yüksəlməsi Gürcüstanın istehlak strukturundakı dəyişikliklərlə də səsləşir. 2023-2024-cü illərdə ölkədə əhali üzrə başına düşən süd məhsulları istehlakı artıb, turizm axınının genişlənməsi isə HoReCa seqmentində əlavə tələb yaradıb. Bu kontekstdə orta qiymət seqmentinə uyğun, yaxın regiondan alınan məhsullar həm kommersiya obyektlərinin satınalma siyasətində, həm də daxili bazarda daha davamlı seçim kimi nəzərə alınır. Məlumatlar göstərir ki, Gürcüstanın idxal etdiyi pendir və kəsmiyin böyük hissəsi Avropa mənşəlidir, lakin qiymət həssaslığı artdıqca idxal portfelində regional məhsulların çəkisi yüksəlir və bu meyl Azərbaycana əlavə imkan yaradır.

Azərbaycan üçün bu artım təkcə mövcud ticarət göstəricilərinin yüksəlməsi deyil, həm də ixrac strukturunun genişləndirilməsi baxımından əhəmiyyətlidir. 2024-cü ildə Gürcüstan bazarına 120 min dollar dəyərində məhsul ixrac olunduğu halda, cəmi bir il ərzində bu rəqəmin üç dəfədən çox artması Azərbaycanın süd məhsulları üzrə xarici bazarlarda mövqelərinin tədricən möhkəmləndiyini göstərir. Qlobal trendlər də bu istiqamətdə imkanların genişlənəcəyini təsdiqləyir, çünki FAO və digər beynəlxalq qurumların məlumatları son illərdə bölgədə süd məhsulları tələbinin sabit artımını göstərir. Bu fonda Azərbaycan istehsalçıları üçün Gürcüstan bazarı ölçüsünə görə kiçik görünsə də, logistik əlçatanlıq və rəqabət qabiliyyəti baxımından yüksək praktik üstünlüklər yaradır.

Regiondakı ticarət dinamikasına nəzər salındıqda, bu artımın davamlılığı bir neçə amildən asılı olacaq. İstehsal xərclərinin sabit saxlanması, ixraca yönəlik məhsul çeşidinin artırılması və keyfiyyət standartlarının beynəlxalq tələblərlə uyğunlaşdırılması bu bazarda mövqelərin güclənməsini təmin edə bilər. Gürcüstanın idxal strukturunda Azərbaycan məhsullarının payının kəskin artması yaxın perspektivdə də iqtisadi baxımdan davamlı görünür, çünki ölkələr arasında sərhəd keçidində logistikanın çevikliyi, ixrac prosedurlarının rəqəmsallaşdırılması və regional ticarət əlaqələrinin güclənməsi bu axını dəstəkləyən mühüm faktorlar kimi qalır.

Aznews.az