Yüksək maaşlı sektorun formalaşması: İKT əmək bazarında yeni balans nöqtəsi - ŞƏRH

2025-ci ilin yanvar-oktyabr aylarında Azərbaycanda informasiya və rabitə sektorunda orta aylıq nominal əməkhaqqının 1 864 manata çatması bu sahənin əmək bazarında xüsusi çəkisini bir daha ön plana çıxarır. Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatları göstərir ki, əməkhaqqı səviyyəsi həm ölkə üzrə orta göstəricidən, həm də bir çox ənənəvi sahələrdən xeyli yüksəkdir. Bu fakt İKT sektorunun artıq yalnız texnoloji inkişafın deyil, eyni zamanda yüksək gəlirli məşğulluğun əsas mərkəzlərindən birinə çevrildiyini göstərir.

Rəqəmlərin strukturuna baxdıqda, dövlət və özəl sektor arasında fərqin aydın şəkildə hiss olunduğu görünür. Dövlət sektorunda orta aylıq əməkhaqqı 1 597 manat olduğu halda, özəl sektorda bu göstərici 2 045 manata yüksəlib. Bu fərq əmək bazarında rəqabətin daha çox özəl seqmentdə cəmləşdiyini, innovasiya və məhsuldarlıq artımının əsasən bazar mexanizmləri üzərindən formalaşdığını göstərir. Qlobal təcrübədə də oxşar mənzərə müşahidə olunur. Bir çox ölkələrdə İKT sahəsində ən yüksək maaşlar startaplar, texnologiya şirkətləri və beynəlxalq layihələrlə işləyən özəl müəssisələrdə təklif olunur.

İllik müqayisədə sektor üzrə orta aylıq nominal əməkhaqqının 12 faiz artması, o cümlədən özəl sektorda 13,2 faiz yüksəlməsi diqqətəlayiq tendensiyadır. Bu artım inflyasiya faktorundan kənara çıxaraq real gəlir artımına işarə edir və İKT sahəsində kadr çatışmazlığının davam etdiyini göstərir. Qlobal əmək bazarında texnoloji bacarıqlara tələbatın sürətlə artması fonunda ixtisaslı mütəxəssislər üçün maaşlar əsas motivasiya alətinə çevrilib. Azərbaycan bazarında da bu tendensiyanın güclənməsi yerli şirkətlərin kadrları saxlamaq və yeni mütəxəssisləri cəlb etmək üçün daha rəqabətli əməkhaqqı siyasəti yürütməsinə səbəb olur.

Sektorda muzdla çalışan işçilərin sayının 34,3 min nəfərə çatması və illik müqayisədə 0,3 faiz artması məşğulluğun sabit, lakin ehtiyatlı templə genişləndiyini göstərir. Bu, bir tərəfdən avtomatlaşdırma və texnoloji optimallaşdırma proseslərinin təsiri ilə izah oluna bilər. Digər tərəfdən isə yüksək məhsuldarlığa malik İKT sahəsinin kəmiyyət artımından daha çox keyfiyyətli kadr bazasına fokuslandığını göstərir. Qlobal səviyyədə aparılan araşdırmalar da təsdiqləyir ki, texnologiya sektorunda məşğulluq artımı çox vaxt məhdud olur, lakin yaradılan əlavə dəyər və əməkhaqqı səviyyəsi daha sürətlə yüksəlir.

Bu göstəricilər İKT sektorunun sosial və iqtisadi təsirini də gücləndirir. Yüksək maaşlı iş yerlərinin artması orta təbəqənin formalaşmasına, istehlak imkanlarının genişlənməsinə və insan kapitalına investisiyaların sürətlənməsinə şərait yaradır. Eyni zamanda, əməkhaqqı fərqlərinin artması digər sahələr üçün də dolayısı ilə təzyiq yaradır və ixtisaslı kadrların texnologiya sektoruna axınını gücləndirir. Bu proses uzunmüddətli perspektivdə təhsil sisteminin və peşə hazırlığı mexanizmlərinin də yenidən düşünülməsini zəruri edir.

Aznews.az