Gələn il teatr tamaşalarının hazırlanmasına yarım milyon manat ayrılıb - ŞƏRH

2026-cı il dövlət büdcəsində mədəniyyət sektorunun maliyyələşdirilməsi istiqamətində nəzərdə tutulan artım ölkənin mədəni inkişaf prioritetlərinin davamlı şəkildə qorunduğunu göstərir. Layihəyə əsasən, gələn il teatrlarda tamaşaların hazırlanması üçün 0,5 milyon manat, teatrların davamlı inkişafının təmin edilməsi üçün isə 1,2 milyon manat vəsait ayrılacaq. Ümumilikdə, mədəniyyət və ona yaxın sahələr üzrə maliyyələşmə 631,6 milyon manat təşkil edəcək ki, bu da əvvəlki illə müqayisədə 9,9 milyon manat və ya 1,6 faiz çoxdur.

Azərbaycanın mədəniyyət sektoruna büdcə dəstəyi son illərdə ardıcıl olaraq artan tendensiya nümayiş etdirir. Bu artımın təməlində dövlətin mədəni dəyərləri sosial-iqtisadi inkişafın ayrılmaz hissəsi kimi qəbul etməsi dayanır. Qlobal təcrübə göstərir ki, mədəniyyətə yönələn investisiyalar təkcə sosial sahənin inkişafını deyil, həm də xidmət iqtisadiyyatının genişlənməsini stimullaşdırır. Məsələn, Avropa İttifaqı ölkələrində teatr, kino və musiqi sənayesinin ÜDM-də payı bəzi hallarda 4-5 faizə qədər yüksəlir. Azərbaycanda bu göstərici hələ ki, kiçik olsa da, son illərdə mədəniyyət layihələrinin iqtisadi effektləri getdikcə daha çox hiss olunur. Bu baxımdan, dövlətin teatr sənətinə ayırdığı vəsait təkcə incəsənətin dəstəklənməsi deyil, həm də yaradıcı iqtisadiyyatın formalaşmasına yönəlmiş addım kimi qiymətləndirilə bilər.

Teatrların inkişafı üçün nəzərdə tutulan 1,7 milyon manatlıq ümumi dəstək, görünüşcə kiçik rəqəm olsa da, onun struktur təsiri əhəmiyyətlidir. Bu vəsaitlər tamaşaların keyfiyyətinin yüksəldilməsi, yeni rejissor işlərinin təşviqi, region teatrlarının fəaliyyətinin gücləndirilməsi və texniki təminatın yaxşılaşdırılması istiqamətində mühüm rol oynaya bilər. Qlobal səviyyədə teatr sənayesi artıq iqtisadi diversifikasiya və sosial inteqrasiya aləti kimi qəbul edilir. Bu kontekstdə Azərbaycan teatrı da tədricən kommersiya və sosial funksiyalar arasında tarazlığı təmin edən modelə doğru irəliləyir.

Maliyyə baxımından mədəniyyət sahəsinə ayrılan vəsaitin artımı büdcə siyasətinin sabitliyi fonunda baş verir. 2026-cı ilin büdcəsində sosial və infrastruktur xərclərin payı yüksək olaraq qalır, lakin mədəniyyətin bu prioritetlər sırasında yer alması hökumətin uzunmüddətli strateji baxışını əks etdirir. Əgər bu vəsaitlər düzgün idarəolunma və şəffaf mexanizmlərlə yönləndirilərsə, ölkə teatrları öz maliyyə dayanıqlığını qismən təmin edə, özəl sponsorluq və beynəlxalq tərəfdaşlıq layihələrinə daha aktiv qoşula bilər. Bununla teatr sektoru dövlət büdcəsindən asılılığı tədricən azaldaraq, kreativ iqtisadiyyatın müstəqil iştirakçısına çevrilə bilər.

Digər tərəfdən, pandemiyadan sonrakı dövrdə qlobal teatr sektorunda müşahidə olunan canlanma tendensiyaları Azərbaycanın teatr mühitinə də təsir göstərir. Dünya teatr bazarında rəqəmsal tamaşaların, hibrid səhnə formatlarının və beynəlxalq teatr mübadilələrinin artması yeni imkanlar yaradır. Bu istiqamətdə dövlət dəstəyinin davam etməsi Azərbaycan teatrlarının beynəlxalq səviyyədə tanıdılması və yerli mədəni məhsulların ixrac potensialının formalaşması baxımından mühüm amildir.

Nəticə etibarilə, 2026-cı il üçün nəzərdə tutulan büdcə göstəriciləri mədəniyyətin, xüsusilə teatr sənayesinin inkişafında yeni mərhələnin başlanğıcı kimi qiymətləndirilə bilər. Bu mərhələ yalnız dövlət dəstəyi ilə deyil, həm də bazar yönümlü mexanizmlərin tətbiqi və yaradıcı sinerjinin formalaşması ilə xarakterizə oluna bilər. Dövlətin məqsədyönlü siyasəti nəticəsində teatr sənəti təkcə mədəni dəyərlərin qorunması deyil, həm də iqtisadi artımın və sosial inteqrasiyanın hərəkətverici amilinə çevrilmək potensialına malikdir.

Nuray,

Aznews.az