Aqrar sığorta bazarı: heyvanların sığortası fermerə nə qazandırır?

Azərbaycanda kənd təsərrüfatı heyvanlarının sığorta şərtləri yenilənib. Yeni qaydalara əsasən, iribuynuzlu heyvanlar (inək, camış və s.) üçün illik sığorta tarifləri 5 faizə, xırdabuynuzlu heyvanlar (qoyun, keçi və s.) üçün isə 10 faizə endirilib. Bu da fermerlərin ödədiyi sığorta haqqını nəzərəçarpacaq dərəcədə azaldır. Məsələn, 1000 manatlıq inəyə görə əvvəlki illik sığorta haqqı 41 manat idisə, indi bu rəqəm 39 manata düşüb. Eyni məntiq qoyunlar üçün də keçərlidir: 300 manatlıq qoyunun illik sığortası 12,3 manatdan 11 manata endirilib.

Sadə görünən bu rəqəmlər əslində çox vacib bir tendensiyanın göstəricisidir: Azərbaycanda aqrar sığorta bazarı daha əlçatan, daha real və daha funksional mərhələyə qədəm qoyur.

İlk baxışdan bu endirimlər cüzi görünsə də, fermer üçün psixoloji maneəni qırmaq baxımından əhəmiyyətlidir. Yəni, “sığorta baha və mənasızdır” stereotipi artıq zəifləməyə başlayır. Üstəlik, dövlətin sığorta haqlarının 50 faizini subsidiya etməsi bu mexanizmi fermer üçün ikiqat sərfəli edir.

Burada daha bir önəmli məqam sığortanın əhatə dairəsidir. Risklər arasında yalnız yoluxucu xəstəliklər deyil, eyni zamanda ilan sancması, vəhşi heyvan hücumu, yanğın, oğurluq və təbii fəlakətlər də var. Bu isə o deməkdir ki, sığorta artıq kağız üzərində qalmır – real həyat hadisələrinə çevik cavab verir. Məsələn, vəhşi heyvan hücumu nəticəsində heyvan itkisinin kompensasiya olunması artıq praktikaya çevrilib.

2023-cü ildə aqrar sığorta sistemi çərçivəsində 624 min manatlıq ödəniş həyata keçirilib. Bu, əvvəlki illərlə müqayisədə əhəmiyyətli artımdır və göstərir ki, fermer sığortadan yalnız fayda gözləmir, artıq nəticə də görür.

Əlavə olaraq, uzunmüddətli (2-3 illik) sığorta müqavilələri fermerlər üçün daha sərfəli qiymətlərlə təklif olunur. Bu, təkcə büdcəyə qənaət deyil, eyni zamanda, fermerin planlaşdırma imkanlarını genişləndirir. O artıq birillik risklə yox, çoxillik sabitliklə işləyir.

Bütün bu yeniliklərə baxmayaraq, aqrar sığorta bazarında hələ də görüləcək işlər çoxdur. Fermerlərin böyük bir qismi hələ də bu imkandan xəbərsizdir. Maarifləndirmə, yerli dildə izahlı materiallar və əyani nümunələr çoxaldılmalıdır.

Digər tərəfdən, bu sığorta mexanizmi yalnız heyvanlarla məhdudlaşmamalıdır. Arıçılıq, balıqçılıq, istixana və bostan təsərrüfatlarında da oxşar modellərin tətbiqi üçün şərait yaradılmalıdır.

Bütövlükdə, Azərbaycanda aqrar sığorta bazarında yeni bir dinamizm formalaşır. Bu, təkcə kənd təsərrüfatının maliyyə təhlükəsizliyini artırmır, həm də fermerin gələcəyə olan inamını möhkəmləndirir. Dövlətin dəstəyi, risklərin düzgün müəyyən olunması və tariflərin fermerin cibinə uyğunlaşdırılması bu bazarın gələcəyini ümidverici edir. Əgər bu temp qorunarsa, aqrar sığorta yaxın illərdə kənd təsərrüfatının ən dayanıqlı dayaqlarından birinə çevrilə bilər.

Nuray,

AzNews.az