Nazirlər Kabineti sahibkarlıq subyektləri barədə qərarında dəyişiklik edib - ŞƏRH

Nazirlər Kabinetinin mikro, kiçik, orta və iri sahibkarlıq subyektlərinin bölgüsü meyarları ilə bağlı qərarında edilən dəyişikliklər Azərbaycanda sahibkarlığın idarəolunma sistemində daha çevik və real vaxt rejimində yenilənən modelə keçidi göstərir. Yeni qərara əsasən, artıq sahibkarların işçi sayı və illik gəlirləri barədə məlumatların ötürülməsi və təhlili Dövlət Statistika Komitəsi deyil, İqtisadiyyat Nazirliyi tərəfindən həyata keçiriləcək. Bu dəyişiklik dövlət orqanları arasında məlumat dövriyyəsini sürətləndirir və iqtisadi qərarların qəbulunda daha operativ yanaşma imkanı yaradır.

Əvvəllər bu məlumatlar hər il aprelin 20-dən gec olmayaraq Dövlət Statistika Komitəsinə təqdim edilirdisə, indi bu proses real vaxt rejimində baş verəcək. Bu mexanizm, xüsusilə, iqtisadi fəaliyyətin dinamik olduğu dövrlərdə, məsələn, post-pandemiya bərpa mərhələsində və ya fiskal siyasətin yenilənməsi prosesində sahibkarların faktiki vəziyyətini daha düzgün qiymətləndirməyə imkan verəcək. İqtisadiyyat Nazirliyi bu məlumatları həm Dövlət Statistika Komitəsinə, həm də sahibkarlıq sahəsində aparılan yoxlamaların vahid məlumat reyestrinə ötürməklə daha inteqrasiya olunmuş idarəetmə sistemi formalaşdıracaq.

Dəyişikliklər yalnız texniki prosedur yeniliyi deyil, həm də iqtisadi idarəetmə fəlsəfəsində keyfiyyət mərhələsini ifadə edir. Real vaxt rejimində məlumat axını dövlətə mikro, kiçik və orta sahibkarlıq (KOB) seqmentində baş verən dəyişiklikləri dərhal izləməyə və siyasətləri daha dəqiq tənzimləməyə şərait yaradacaq. Bu, xüsusən də son illərdə iqtisadiyyatın şaxələndirilməsi və qeyri-neft sektorunun gücləndirilməsi istiqamətində həyata keçirilən islahatlarla uyğunluq təşkil edir. KOB-ların iqtisadiyyatda payı hazırda 27 faiz civarındadır və bu göstəricinin yüksəldilməsi üçün çevik monitorinq mexanizmləri zəruridir.

Qlobal miqyasda da analoji yanaşmalar tətbiq olunur. Məsələn, Avropa İttifaqında KOB-ların təsnifatı və məlumat axını Avropa Komissiyasının elektron sistemləri üzərindən avtomatik yenilənir, bu da həm vergi güzəştləri, həm də dəstək proqramlarının səmərəli bölüşdürülməsini təmin edir. Azərbaycan bu istiqamətdə rəqəmsal transformasiya kursuna uyğun addım ataraq, informasiya mübadiləsini mərkəzləşdirmək və qərarların qəbulunu sürətləndirmək məqsədi güdür. İqtisadiyyat Nazirliyinin bu prosesi birbaşa idarə etməsi həm sahibkarlar üçün inzibati prosedurları azaldacaq, həm də dövlətin iqtisadi reallıqları daha operativ izləməsinə imkan verəcək.

Yeni modelin tətbiqi nəticəsində hesabat dövrlərindəki məlumat boşluqları aradan qalxacaq. Əgər əvvəlki illərdə sahibkarlıq subyektlərinin bölgüsü yalnız illik hesabatların təhlilinə əsaslanırdısa, indi bu göstəricilər dinamik şəkildə yenilənəcək. Bu isə, məsələn, mövsümi fəaliyyət göstərən və ya qısamüddətli layihələr həyata keçirən şirkətlərin faktiki miqyasının daha düzgün müəyyən olunmasına şərait yaradacaq. Bununla yanaşı, vergi güzəştləri və azadolmaların tətbiqi də artıq yalnız bir hesabat dövrünün nəticələrinə əsaslanmayacaq, sahibkarlıq subyektinin cari fəaliyyət göstəricilərinə uyğun tənzimlənəcək.

Sahibkarlığın ölçüsünə görə bölgü mexanizmi iqtisadi siyasətdə balanslı yanaşmanın qorunmasına da xidmət edir. Mikro və kiçik sahibkarlar üçün inzibati yükün azaldılması, orta və iri sahibkarlar üçün isə hesabatlılıq və şəffaflıq tələblərinin gücləndirilməsi iqtisadi strukturun sağlam inkişafını təmin edir. İqtisadiyyat Nazirliyi yanında Dövlət Vergi Xidmətinin bu sistemdə aparıcı rola malik olması isə vergi intizamının və fiskal sabitliyin möhkəmlənməsinə yönəlmiş strateji qərardır.

Qərarın icrası həmçinin sosial-iqtisadi planlaşdırmaya da təsir göstərəcək. Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyindən daxil olan məlumatlar əsasında işçi qüvvəsinin bölgüsü, məşğulluq dinamikası və əmək bazarının reallıqları daha dəqiq qiymətləndiriləcək. Bu, həm yeni iş yerlərinin təşviqi, həm də əmək bazarının tənzimlənməsi baxımından mühüm baza məlumatı rolunu oynayacaq.

Ümumilikdə, sahibkarlıq bölgüsü mexanizminin yenilənməsi iqtisadi idarəetmədə çeviklik, şəffaflıq və inteqrasiya prinsiplərinə əsaslanan yeni mərhələ yaradır. Bu yanaşma həm dövlətin iqtisadi monitorinq imkanlarını genişləndirir, həm də sahibkarların fəaliyyətini daha şəffaf və hesabatlı mühitdə formalaşdırır. Bu qərar Azərbaycanın iqtisadi dayanıqlığının və rəqabət qabiliyyətinin gücləndirilməsinə xidmət edən struktur islahatlar paketinin mühüm hissəsidir.

Nuray,

Aznews.az