Ermənistan ordusundakı acınacaqlı vəziyyətlə bağlı hesabat yayıldı

Ermənistan ordusunda vəziyyət. Beynəlxalq təşkilatların gözü ilə

Sahib Məmmədov

Ermənistanda insan hüquqlarının vəziyyəti ilə bağlı beynəlxalq təşkilatların hesabatları əsasında hazırladığım icmalın erməni ordusuna aid hissəsini dərc olunmaq üçün təqdim edirəm

BMT-nin İnsan Hüquqları Komitəsi öz qeyd-şərtlərində orduda qeyri-döyüş şəraitində ölüm hallarının artmasından da narahatlığını bildirmişdir. Komitə təqdim etdiyi qeyd-şərtlərin 15-ci bəndində göstərır ki, “Komitə hərbi xidmətçilərin qeyri-döyüş şəraitində şübhəli şəkildə ölümü, həmçinin orduda zabitlər və digər əsgərlər tərəfindən yeni çağırışçılara qarşı “dedovşinanın”, ləyaqətin alçaldılması hallarından narahat olduğunu bildırir.”[1]

Komitə orduda xidmət keçən hərbiçilər arasında, qeyri-döyüş şəraitində ölüm hallarının, “dedovşina” və ləyaqətin alçaldılması hallarının artmasından narahat olduğunu bildirməklə yanaşı Ermənistan hakimiyyət orqanlarından bu hallara qarşı effektiv mübarizə aparmağı tələb etmişdir. Lakin Komitənin bu tələbinə də Ermənistan hakimiyyəti etinasız yanaşmışdır.

Ermənistadan insanların qanusuz və özbaşına həyatdan məhrum etmə hallarının təhqiqatı və günahkarların cəzaladırılması mexanizmi effektiv deyildir. Xüsusən hərbi hissələrdə, işğal olunmuş ərazilərdə yerləşdirlən Ermənistanın requlyar ordusunun əsgərlərinin öz əsgər yoldaşları və ya zabit heyəti tərəfindən qətlə yetirməsi hallarının səbəbləri gizlədilir və belə qətil halları döyüş əməliyyatlarınən nəticəsi kimi təqdim edilir.

ABŞ Dövlət Departamentinin “Ölkələrdə insan hüquqlarının vəziyyətinə dair” 2015-ci il üzrə hesabatında göstərilir ki, “2015-ci ilin 29 yanvar tarixində hərbi akademiyanın kursantının ölümü haqqında müdafiə nazirliyinin məlumatı yaylmışdır. Məlumata görə kursant asılmış vəziyyətdə tapılmışdır. Cəsədin bədənini yaran zaman onun bədənidə 30-dan artıq ağır bədən xəsarətləi aşkar edilmişdir”[2] Məlum olmuşdur ki, əslində kursant özünə qəsd etməmiş, qrup tərəfindən ağır işgəncələrə məruz qalaraq qətlə yetirilmidir, lakin izi itirmək üçün asılmışdır və bu hal özünüəqəsd kimi gizlədilmişdir.

İşğalolunmuş Azərbaycan ərazilərində Azərbaycan ordusu ilə təmas xəttində yerləşdirlən hərbi hissələrdə hərbiçilərin qətlə yetirilməsi adi haldır və bu zaman baş verimiş qətillərin əksəriyyəti gizlədilir, ölümün əks tərəfin açdığı atəş nəticəsində baş verəməsinə dair məlumatlar yayılır.

ABŞ Dövlət Departamentinin hesabatında daha sonra göstərilir ki, “Müşahidəçilər davamlı surətdə təsdiq edirlər ki, hakimiyyət orqanları orduda ölüm və alçaltma halları barədə məlumatları yumuşaldaraq təqdim edirlər. Daha sonra isə istintaqı özlərinin yaydığı ilkin məlumatın təsdiqi istiqamətində aparırlar. QHT-lərdən birinin-Helsinki Assambleyasının məlumatına görə ghjrhjhkeu də məhkəmələr hərbi xidmətdə real olaraq qətl hadisələrini törədənləri gizlətmək üçün vahid sistem şəkilində çalışırlar. Helsinki Assambleyasının məlumatlarına görə hərbi polis və prokurorluq orqanları şübhəli şəxsləri və şahidləri qanuzuz yolla saxlayaraq onlara müxtəlif fiziki və psixoloji təzyiqlər göstərlər.”[1]