Çörək yeməyin müsbət və mənfi tərəfləri

Çörək gündəlik qidalanmanın ən köklü elementlərindən biridir və bir çox mədəniyyətdə əsas enerji mənbəyi kimi qəbul olunur. Buna baxmayaraq, müasir qidalanma müzakirələrində çörək bəzən tam faydalı, bəzən isə tam zərərli məhsul kimi təqdim edilir. Reallıq isə daha balanslıdır. Çörəyin orqanizmə təsiri onun növündən, miqdarından və hansı qidalarla birlikdə yeyilməsindən birbaşa asılıdır.

Əvvəlcə çörəyin müsbət tərəflərinə baxaq. Keyfiyyətli çörək karbohidratlar hesabına orqanizmi enerji ilə təmin edir. Xüsusilə tam taxıllı çörəklər B qrup vitaminləri, maqnezium, dəmir və liflə zəngin olur. Lif bağırsaq fəaliyyətini tənzimləyir, toxluq hissini uzadır və qan şəkərinin daha stabil qalmasına kömək edir. Bu cür çörəklər gündəlik qidalanmada düzgün miqdarda istifadə edildikdə ürək-damar sağlamlığını dəstəkləyə və həddindən artıq qəlyanaltı ehtiyacını azalda bilər.

Mənfi tərəflər əsasən çörəyin növü və həddindən artıq istifadəsi ilə bağlıdır. Ağ unla hazırlanmış, rafinə edilmiş çörəklər lifdən kasaddır və tez həzm olunur. Bu da qan şəkərinin sürətlə qalxıb düşməsinə səbəb ola bilər. Belə çörəklər tez acma hissi yaradır və uzunmüddətli dövrdə çəki artımı riskini yüksəldə bilər. Bundan əlavə, bəzi sənaye çörəklərində yüksək miqdarda duz, şəkər və konservantlar olur ki, bu da qan təzyiqi və maddələr mübadiləsi baxımından arzuolunan deyil.

Sağlam çörək seçimi edərkən bir neçə əsas məqamı nəzərə almaq faydalıdır. Etiket oxumaq vərdişi burada həlledici rol oynayır. Tərkibdə ilk sırada tam buğda unu, çovdar unu və ya yulaf unu yazılması çörəyin keyfiyyətindən xəbər verir. Rənginə aldanmaq düzgün deyil, çünki bəzi çörəklər tünd rəng almaq üçün əlavə maddələrlə boyanır. Həqiqi tam taxıllı çörək daha sıx teksturalı olur və dilimləndikdə tez dağılmır.

Çörəyin gündəlik istifadəsində miqdar da vacibdir. Sağlam çörək belə çox yeyildikdə faydasını itirir. Əksər insanlar üçün gün ərzində iki-üç nazik dilim tam taxıllı çörək kifayət hesab olunur. Çörəyi zülal və sağlam yağlarla birlikdə yemək, məsələn, yumurta, qatıq, pendir, avokado və ya paxlalılarla kombinasiya etmək qan şəkərinin daha sabit qalmasına kömək edir.

Çörəyi acqarına və təkbaşına yemək əvəzinə əsas yeməyin bir hissəsi kimi qəbul etmək daha məqsədəuyğundur. Axşam saatlarında çörək miqdarını azaltmaq, səhər və günorta vaxtı isə daha kontrollu istifadə etmək maddələr mübadiləsi üçün daha uyğundur. Evdə çörək hazırlamaq imkanı varsa, maya, un və duz miqdarını özün tənzimləmək sağlamlıq baxımından üstünlük yaradır.

Nəticə olaraq, çörək nə tamamilə zərərli, nə də problemsiz bir qidadır. Düzgün seçilmiş və ölçülü istifadə olunan çörək sağlam qidalanmanın bir hissəsi ola bilər. Əsas məsələ ağ çörəkləri əsas qida mənbəyinə çevirməmək, tam taxıllı alternativlərə üstünlük vermək və çörəyi balanslı rasion daxilində istehlak etməkdir. Bu yanaşma həm enerji ehtiyacını ödəyir, həm də uzunmüddətli sağlamlığı qorumağa kömək edir.

Aznews.az