Namizədlərin səhvi: Azərbaycanda siyasi PR-dan niyə istifadə edilmir?

Bu il noyabrın 1-də Azərbaycanda Milli Məclisə seçkilər keçiriləcək. Artıq partiyaların əksəriyyəti deputatlığa namizədlərinin siyahısını açıqlayıb.

Mandat almaq istəyən namizədlər arasında həm sabiq deputatlar, həm hazırkı millət vəkilləri, həm də ilk dəfə namizədlik irəli sürən şəxslər var.

Dünya təcrübəsində parlamentə və yaxud prezidentliyə seçkilər zamanı siyasi PR-ın aparılması geniş yayılıb.

Bəs bizim namizədlərimiz siyasi PR-la məşğul olurlarmı?

AzNews.az siyasi PR-la bağlı qısa məlumat hazırlayıb.

Siyasi PR və marketinqin əslində, özəl sektorda məhsul və xidmətlərin PR və marketinqindən çox da fərqi yoxdur. Əgər hər hansı bir özəl şirkət öz məhsul və xidmətinə tələbi artırmaq, brendi sevdirmək, ona loyal qalmağı hədəfləyirsə, siyasi PR və marketinqdə də siyasi xadimə, namizədə, həm şəxs olaraq, həm də onun ideyalarına tələbi artırmaq, dəstək qazanmaq, ona loyal qalmağı hədəfləyir.

Seçki mesajının düzgün seçilməsi nə qədər əhəmiyyətlidir? Siyasətçi üçün hər şeydən öncə, seçkilər zamanı seçki mesajının düzgün seçilməsi vacibdir. Burada iki məqam nəzərə alınmalıdır.

Birincisi, seçki mesajı namizədin öz istəyi ilə yox, seçicilərin tələbi əsasında, onları ən çox narahat edən məsələlər arasından seçilməlidir. Bunun üçün isə seçicilər arasında rəy sorğuları, fokus qruplar keçirilməli, bu məsələlər sıralanmalıdır. Çünki, çox vaxt namizəd üçün vacib görünən məsələ, seçicilər üçün vacib görünməyə bilər. Məsələn, bir namizəd üçün Qarabağ münaqişəsi, yaxud Azərbaycanın xarici siyasəti ilə bağlı hansısa məsələ vacib görünə bilər. Ancaq, müəyyən bir dairədə seçicilərə məhz onların evlərinin sökülüb-sökülməməsi, yaxud onların banklara olan kredit borcları daha vacib məsələ ola bilər. Buna görə də namizəd seçki mesajını məhz seçicilər arasında keçirilmiş rəy sorğularının nəticəsi əsasında müəyyənləşdirməlidir. 2008-ci ildə ABŞ prezidentliyinə namizəd Barak Obamanın seçki qərargahı ABŞ seçicilərinin çoxunun dəyişiklik istədiyini sorğu nəticələrində görmüş, buna görə də seçki mesajı olaraq "Dəyişiklik" (Change) seçmişdilər.



İkincisi, rəy sorğuları nəticəsində seçiciləri narahat edən məsələlər arasından namizəd öz güclü olduğu tərəflərinə yaxın olan məsələni seçki mesajı kimi seçməlidir. Məsələn, bir dairədə insanları birinci növbədə dini məsələlər narahat edirsə, ikinci sırada iqtisadi, üçüncü sırada ekoloji məsələlər varsa, namizəd özü isə ateistdirsə, yaxud iqtisadi bilikləri yoxdursa, amma ekologiya üzrə təcrübəsi çoxdursa, məhz həmin məsələ ətrafında seçki mesajı müəyyənləşdirməlidir. Yenə 2008-ci il ABŞ seçkilərini misal göstərsək, ABŞ seçicilərinin dəyişiklik gözlədiyini bilən Obama qərargahı, qara dərili namizədi Vaşinqtona yad, oradakı daxili qruplaşmalardan kənar adam kimi təqdim etməyi, dəyişiklik üçün yeni nəfəs, gənc namizəd, yeni sima kimi qəbul etdirməyi bacardı.



Seçki mesajı heç vaxt sadəcə, şüar olması üçün seçilməməlidir. Mesaj seçicilər arasında hər fərqli təbəqəyə uyğunlaşdırıla bilməli, diqqətlə seçilməlidir.

Məsələn, Milli Məclisin üzvü Zahid Oruc əvvəlki seçkilərdən birində "Dində mübarək oruc, siyasətdə Zahid Oruc" kimi bir şüar seçmişdi.



Bu şüar seçiciyə Zahid Orucun kimliyi, onun ideyaları, platforması, onları narahat edən məsələlərlə bağlılığı haqqında heç nə demirdi.

Eyni zamanda, seçki zamanı siyasi PR və marketinq planı namizədin zəif tərəflərini müəyyənləşdirməli, rəqib tərəfdən gələ biləcək hücumları əvvəlcədən görməyi bacarmalı, hücum kimi ortaya atılacaq məsələlərdən hansını, nə vaxt, necə ictimaiyyətə təqdim edəcəklərini də nəzərə almalıdır.

Namizədin zəif tərəfləri ilə bağlı məlumat seçki kampaniyasının əvvəlində və sonunda, yaxud ən gərgin vaxtında yox, sakit bir vaxtda namizədin öz qərargahı tərəfindən ictimaiyyətə bildirilsə, həmin arqumentlər namizədin öz qərargahı tərəfindən zərərsizləşdirilə, rəqibin zərbə vurmasının qarşısı alına bilər. Siyasi PR planında həm də namizədin reputasiyasının necə qurulması, eyni zamanda mətbuatda, debatlarda ona dəstək üçün "sosial təsdiq" effektinin necə yaradılması da əks olunmalıdır.

Yəni, elə bir strategiya düşünülməlidir ki, namizədə artan dəstək görünsün, namizədi tanımayanlar, ona dəstək verib-verməmək barədə tərəddüd edənlər də çoxluğun həmin namizədə dəstək verdiyini, bu dəstəyin zamanla artdığını müşahidə etsinlər və onlara qoşulsunlar.

Bəs Azərbaycanda siyasi PR-ın aparılması prosesi nə qədər inkişaf edib? Namizədlər siyasi PR-dan istifadə edirlərmi?

Mövzunu davam etdirəcəyik…

Nigar ETİBAR
AzNews.az