Vergi bəyannamələrində intizam problemi: hər on sənəddən biri gecikdirilir

2024-cü ildə vergi ödəyiciləri tərəfindən İqtisadiyyat Nazirliyi yanında Dövlət Vergi Xidmətinə ümumilikdə 2 milyon 644 min 254 bəyannamə təqdim olunub. Bu barədə “APA-Economics” qurumun illik hesabatına istinadən xəbər verir. Statistik göstəricilər vergi ödəyicilərinin məsuliyyət səviyyəsini, vergi inzibatçılığı mexanizmlərinin tətbiqini və eyni zamanda şəffaflıq istiqamətində atılan addımların nəticələrini üzə çıxarır. Bununla belə, hesabat dövründə təqdim edilən bəyannamələrin bir hissəsinin gecikdirilməsi diqqət çəkən məqam kimi qalır. Belə ki, ötən il ərzində bəyannamələrin 10,89 faizi və ya 287 min 918 ədədi vaxtında deyil, gecikmə ilə Dövlət Vergi Xidmətinə təqdim edilib.

Mütəxəssislər bildirirlər ki, vergi bəyannamələrinin vaxtında təqdim olunması dövlət büdcəsinin planlaşdırılmasında, maliyyə sabitliyinin qorunmasında və iqtisadi fəaliyyətin düzgün təhlilində mühüm rol oynayır. Bu baxımdan, hər on bəyannamədən birinin gecikməsi həm inzibati çətinliklər yaradır, həm də vergi ödəyicilərinin cərimə və əlavə ödənişlərlə üzləşməsinə səbəb ola bilir. Dövlət Vergi Xidməti bu istiqamətdə elektron xidmətlərin genişləndirilməsini, mütəmadi maarifləndirmə tədbirlərini və ödəyicilərə dəstək mexanizmlərini önə çəkir.

Eyni zamanda, qeyd olunmalıdır ki, son illərdə ölkədə elektron vergi sisteminə keçidin sürətlənməsi, onlayn kabinetlər vasitəsilə bəyannamələrin təqdim edilməsinin mümkünlüyü prosesi sadələşdirib və daha şəffaf mühit formalaşdırıb. Lakin müəyyən ödəyicilərin texniki savadlılıq səviyyəsi, sənəd dövriyyəsindəki mürəkkəbliklər və vaxtın düzgün idarə olunmaması bəyannamələrin gecikməsi hallarının hələ də qalmasına şərait yaradır.

Ekspertlərin fikrincə, gələcəkdə vergi bəyannamələrinin təqdimatında intizamın artırılması üçün inzibati mexanizmlərlə yanaşı, motivasiyaedici yanaşmalara da ehtiyac var. Bu, həmçinin kölgə iqtisadiyyatının azaldılmasına, şəffaf hesabatlılığın güclənməsinə və vergi yükünün daha ədalətli bölüşdürülməsinə imkan yaradacaq. Dövlət Vergi Xidmətinin illik hesabatında vurğulandığı kimi, əsas məqsəd ödəyicilərin məsuliyyətinin artırılması və vergi münasibətlərində qarşılıqlı etimadın möhkəmləndirilməsidir.

Ümumilikdə, 2024-cü ilin yekunları göstərir ki, vergi bəyannamələrinin böyük əksəriyyəti vaxtında təqdim olunsa da, gecikmə hallarının hələ də nəzərəçarpacaq səviyyədə qalması bu sahədə maarifləndirmə və texniki dəstəyin davam etdirilməsini vacib edir. Dövlət qurumları bu istiqamətdə addımlarını sürətləndirməklə yanaşı, ödəyicilərin rahatlığını təmin edən innovativ həllərin tətbiqini də prioritet olaraq saxlayır.

AzNews.az