Könüllü sığorta bazarında artım: maliyyə sabitliyinin yeni göstəricisi - ŞƏRH

Bu ilin yanvar-sentyabr aylarında Azərbaycanda könüllü sığorta növləri üzrə toplanan haqların 15 faizdən çox artması ölkədə sığorta sektorunun dinamik inkişaf mərhələsində olduğunu göstərir. Azərbaycan Mərkəzi Bankının məlumatına əsasən, bu dövrdə könüllü sığorta növləri üzrə toplanmış 881,8 milyon manatlıq sığorta haqqı 2024-cü ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 15,2 faiz çoxdur. Ödənişlərin məbləği isə 27,2 faiz artaraq 578,4 milyon manata çatıb. Beləliklə, toplanan hər 100 manat sığorta haqqına 65,6 manatlıq ödəniş düşüb ki, bu göstərici ötən ildə 59,4 manat idi. Ümumilikdə, ölkə sığorta bazarında 1 milyard 157 milyon manatlıq sığorta haqqı formalaşıb və ödənişlər 23,5 faiz artımla 683,9 milyon manata yüksəlib.

Statistik mənzərə sığorta bazarında iki mühüm tendensiyanı əks etdirir. Birincisi, könüllü sığorta növlərinin bazardakı payı getdikcə genişlənir, bu da əhalinin və bizneslərin maliyyə savadlılığının artdığını, risklərə qarşı müdafiə mexanizmlərindən daha çox istifadə etməyə meyilləndiyini göstərir. İkincisi, ödəniş dinamikasındakı artım həm bazarın daha şəffaflaşması, həm də sığorta hadisələrinin sayının artması ilə əlaqələndirilə bilər. Xüsusən də avtomobil, tibbi və əmlak sığortası kimi sahələrdə artan aktivlik bu göstəricilərə birbaşa təsir göstərir.

Könüllü sığorta bazarının böyüməsi iqtisadi və sosial baxımdan mühüm əhəmiyyət daşıyır. İqtisadi tərəfdən, bu artım maliyyə sabitliyini gücləndirir, çünki sığorta sektoru risklərin paylanması və kapital axınlarının idarə edilməsində mühüm rol oynayır. Sosial baxımdan isə sığortalanma səviyyəsinin yüksəlməsi vətəndaşların gələcəkdə gözlənilməz maliyyə zərərlərindən qorunmaq imkanlarını artırır. Bununla yanaşı, ödənişlərin artması sığorta şirkətlərinin məsuliyyət səviyyəsini və etibar dərəcəsini yüksəldir, bu da bazarda rəqabət mühitini sağlamlaşdırır.

Qlobal kontekstdə baxdıqda, Azərbaycanın sığorta bazarındakı artım regional və beynəlxalq tendensiyalara uyğun istiqamətdə inkişaf edir. Son illərdə beynəlxalq maliyyə qurumlarının hesabatlarında göstərilir ki, könüllü sığorta növləri inkişaf etməkdə olan ölkələrdə iqtisadi sabitliyin dayanıqlı komponentinə çevrilir. Xüsusən də səhiyyə və həyat sığortası seqmentlərində artan maraq post-pandemiya dövründə insanların risk qavrayışının dəyişdiyini göstərir. Azərbaycan bazarında da bu meyl açıq görünür. Vətəndaşlar arasında sağlamlıq, avtomobil və səyahət sığortalarına maraq daha çoxdur və bu tendensiya gələcək illərdə də davam edə bilər.

Bununla yanaşı, ödəniş göstəricilərinin yüksəlməsi sektorun daha balanslı struktur formalaşdırmağa başladığını göstərir. Əgər əvvəlki illərdə sığorta haqları ilə ödənişlər arasındakı fərq geniş idisə, indi bu nisbətin 65 faizə yaxınlaşması bazarın daha real və effektiv idarə olunduğunu sübut edir. Bu, həm də tənzimləyici qurumların, xüsusilə Azərbaycan Mərkəzi Bankının apardığı islahatların və nəzarət mexanizmlərinin nəticəsidir. Nəzarət sisteminin təkmilləşməsi, elektron hesabatlılığın və risklərin qiymətləndirilməsi standartlarının artırılması sığorta şirkətlərinin fəaliyyətinə müsbət təsir göstərir.

Gələcək perspektivlər baxımından sığorta sektorunun böyüməsini davam etdirmək üçün əsas faktorlar kapitalın dayanıqlılığının qorunması, rəqəmsal həllərin genişləndirilməsi və müştəri yönümlü xidmət modelinə keçiddir. Dünyada artıq süni intellekt və böyük verilənlər analitikası sığorta qiymətləndirilməsində əsas vasitəyə çevrilib. Azərbaycanın sığorta bazarı bu trendləri mərhələli şəkildə mənimsəyir və bu istiqamətdə inkişaf həm bazarın dərinləşməsinə, həm də yeni məhsul növlərinin yaranmasına təkan verə bilər.

Nəticə etibarilə, könüllü sığorta növləri üzrə artım təkcə maliyyə göstəricilərində deyil, həm də sosial davranışlarda pozitiv dəyişikliklərin əlamətidir. Bu proses sığorta bazarını daha dayanıqlı və rəqabətədavamlı hala gətirir, iqtisadi sabitliyin qorunmasına xidmət edir. Əsas məsələ bu dinamikanın davamlılığını təmin etmək, sığorta mədəniyyətini daha dərin və sistemli şəkildə cəmiyyətə inteqrasiya etməkdir.

Nuray,

Aznews.az