Bakı metropolitenində yeni nəsil qatarlar: texnoloji modernləşmə və iqtisadi səmərəliliyin kəsişməsi - ŞƏRH

Bakı Metropoliteni şəhər nəqliyyat sisteminin yenilənməsi istiqamətində növbəti mərhələyə qədəm qoyub. AZCON Holding-in tərkibində fəaliyyət göstərən müəssisə xidmət keyfiyyətini və sərnişin məmnuniyyətini artırmaq məqsədilə müasir qatar parkını genişləndirməkdə davam edir. Son olaraq dördüncü nəsil 3 yeni qatar, ümumilikdə 15 vaqon metropolitenin xətlərində istismara verilib. Yeni vaqonlar mikroiqlim sistemi, təzyiqin tənzimlənməsi, ultrabənövşəyi havatəmizləmə, USB yuvalar, video nəzarət və enerji qənaətli işıq sistemləri ilə təchiz olunub. Əlillər üçün xüsusi yerlər və uşaq arabaları üçün sahələrin olması metrodan istifadənin daha inklüziv və rahat hala gətirilməsinə xidmət edir.

Bakı metropolitenində aparılan bu yenilənmə təkcə texniki və komfort baxımından deyil, həm də iqtisadi və sosial müstəvidə ciddi əhəmiyyət daşıyır. Nəqliyyat sisteminin modernləşdirilməsi bir tərəfdən şəhərin gündəlik hərəkət yükünü daha effektiv daşımağa imkan verir, digər tərəfdən enerji səmərəliliyini artıraraq istismar xərclərini azaldır. Yeni nəsil vaqonların işıqdiod texnologiyası elektrik sərfiyyatını 50 faizədək azaldır, istismar dövrünü isə 75 faizədək uzadır ki, bu da uzunmüddətli büdcə qənaətinə gətirib çıxarır. Qlobal təcrübə göstərir ki, metro kimi sıx istifadə olunan nəqliyyat infrastrukturunda enerji və texniki optimallaşdırma uzun illər ərzində iqtisadi davamlılığı təmin edən əsas faktorlardandır. Məsələn, Paris və Seul metropolitenlərində tətbiq olunan oxşar yeniləmələr şəhər nəqliyyatında illik enerji sərfini yüz milyonlarla kilovat-saat azaldıb.

Yeni qatarların istismara verilməsi həmçinin şəhərin nəqliyyat yükünün balanslaşdırılması baxımından da vacib mərhələdir. Bakı kimi əhali sıxlığı artan şəhərlərdə yerüstü nəqliyyatın tıxac problemi ilə üzləşməsi fonunda metro sisteminin genişləndirilməsi iqtisadi baxımdan strateji addım hesab olunur. Hər bir yeni qatar tərkibi təqribən 1600-1700 sərnişin daşımaq gücünə malikdir ki, bu da pik saatlarda dövriyyənin sabit saxlanılmasına və gözləmə müddətinin azalmasına şərait yaradır. Nəticədə həm vətəndaşların vaxt itkisi azalır, həm də şəhər səviyyəsində istehsal və xidmət sahələrində əməyin məhsuldarlığı yüksəlir.

2030-cu ilədək ümumilikdə 299 yeni nəsil vaqonun alınması planı təkcə infrastrukturun yenilənməsi deyil, həm də uzunmüddətli urbanistik strategiyanın göstəricisidir. Bu planın ardında həm dövlətin şəhər nəqliyyatının modernləşdirilməsinə yönəlik ardıcıl siyasəti, həm də yerli istehsal və texniki xidmət sahələrinin inkişafına təkan verən institusional yanaşma dayanır. Azərbaycanın son illərdə nəqliyyat-logistika sahəsində həyata keçirdiyi layihələr, o cümlədən Bakı Limanı və Bakı-Tbilisi-Qars xətti kimi strateji infrastruktur obyektləri, artıq şəhərdaxili nəqliyyatın da eyni fəlsəfə ilə modernləşdirilməsini tələb edir. Bu mənada, Bakı Metropolitenində tətbiq olunan texnologiyalar və xidmət modelləri milli nəqliyyat strategiyasının tərkib hissəsinə çevrilməkdədir.

Yeni qatarların əlçatanlıq baxımından təkmilləşdirilməsi sosial inklüzivlik və şəhər vətəndaşlığının inkişafı üçün də əhəmiyyətlidir. Əlil arabaları üçün xüsusi yerlərin, uşaq arabaları üçün zonaların yaradılması ictimai nəqliyyatda bərabər imkanların təmininə yönəlmiş mühüm addımdır. Bu tendensiya artıq bir çox inkişaf etmiş şəhərlərdə - London, Berlin, Tokio kimi metropolitenlərdə əsas prioritetlərdən biri sayılır. Beləliklə, Bakı da bu qlobal standartlara uyğunlaşaraq öz ictimai nəqliyyat sistemini daha humanist və adaptiv müstəviyə gətirir.

İqtisadi baxımdan, yeni vaqonların istismara verilməsi istehsal və texniki xidmət sektorlarında da əlavə dəyər yaradır. Texniki təchizat, enerji idarəetməsi və elektron sistemlərin tətbiqi yerli mütəxəssislərin bilik səviyyəsini artırır, bu da gələcəkdə texnoloji asılılığı azaldan mühüm amildir. Uzunmüddətli perspektivdə bu yanaşma şəhər nəqliyyatında səmərəliliyin artmasına, ekoloji yükün azalmasına və iqtisadi sabitliyin güclənməsinə səbəb olacaq.

Nəticə etibarilə, Bakı Metropoliteninin yeni nəsil qatar parkına keçidi təkcə nəqliyyat vasitələrinin dəyişdirilməsi deyil, həm də şəhərin müasir inkişaf modelinə keçid prosesinin bir hissəsidir. Bu layihə texnoloji modernləşmə, sosial inklüzivlik və iqtisadi rasionallığın kəsişdiyi strateji mərhələ kimi qiymətləndirilə bilər. Bu baxımdan, Bakı metropoliteninin yenilənməsi həm yerli sakinlər üçün daha komfortlu və təhlükəsiz səyahət şəraiti yaradır, həm də Azərbaycanın dayanıqlı şəhərsalma və enerji səmərəliliyi siyasətinin konkret təzahürüdür.

Nuray,

Aznews.az