Avropa ölkələrindən Azərbaycana gələn turistlərin sayı azalıb - ŞƏRH

Bu ilin yanvar-sentyabr aylarında Avropa ölkələrindən Azərbaycana gələn turistlərin sayı 167 740 nəfər təşkil edib ki, bu da ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 21,7 faiz azdır. Statistik göstəricilər Şərqi və Qərbi Avropadan gələn turist axınında paralel şəkildə azalma olduğunu nümayiş etdirir. Məsələn, Şərqi Avropadan gələn turistlərin sayı 21,5 faiz, Qərbi Avropadan gələnlərin isə 21,8 faiz azalıb. Xüsusilə Ukrayna, Belarus, Polşa və Almaniya kimi əsas mənbə ölkələr üzrə geriləmə tendensiyası daha aydın görünür. Bu dinamika pandemiyadan sonrakı bərpa mərhələsinin yekunlaşmasından sonra turizm bazarlarında formalaşan yeni davranış modelləri ilə sıx bağlıdır.

Turist axınındakı azalmanın əsas səbəblərindən biri Avropanın öz daxilindəki iqtisadi çətinliklər və geosiyasi gərginliklərdir. Ukrayna müharibəsinin davam etməsi, enerji qiymətlərinin yüksək qalması və bir çox ölkələrdə inflyasiyanın təsiri nəticəsində ailə büdcələrinin məhdudlaşması səyahət xərclərinə birbaşa təsir göstərir. Bu vəziyyət xüsusən Şərqi Avropa ölkələrində yaşayan və səyahət üçün əlavə maliyyə resursu tələb edən vətəndaşların prioritetlərini dəyişib. Qərbi Avropa üçün isə iqtisadi amillərlə yanaşı, turizm istiqamətlərində rəqabətin artması, Yaxın Şərq və Aralıq dənizi regionuna olan marağın yüksəlməsi mühüm rol oynayır.

Azərbaycanın Avropa bazarındakı turizm mövqeyi hələ də inkişaf potensialı yüksək olan kateqoriyadadır. Ölkə mədəni müxtəlifliyi, ekoturizm və sağlamlıq turizmi istiqamətində fərqlənə bilsə də, Avropa bazarına yönəlmiş kommunikasiya və tanıtım fəaliyyətlərinin intensivləşdirilməsi hələ də vacibdir. Statistik məlumatlara əsasən, Azərbaycana gələn Avropa turistlərinin əksəriyyəti fərdi səfərlər və işgüzar məqsədlərlə ölkəyə daxil olur. Lakin pandemiyadan sonra beynəlxalq turizm sektorunda formalaşan yeni tendensiyalar – məsuliyyətli turizm, qısamüddətli səyahətlər və təbiətə yaxın istiqamətlərin populyarlaşması – Azərbaycan üçün yeni imkanlar açır. Bu trendlərin ölkə brendinqinə inteqrasiyası turizm gəlirlərinin bərpasına və artımına təkan verə bilər.

Bundan əlavə, turizm axınında azalma təkcə xarici amillərlə deyil, həm də reys tezliyinin azlığı və Avropa istiqamətlərində birbaşa uçuşların məhdudluğu ilə əlaqələndirilə bilər. Turistlərin bir çoxu tranzitlə səyahət etdiyindən, əlavə vaxt və xərc faktorları Azərbaycanı birbaşa turizm seçimi kimi deyil, alternativ səyahət marşrutu kimi görür. Bu mənzərəni dəyişmək üçün hava nəqliyyatı infrastrukturunun daha çevik idarə olunması və turizm logistikası üzrə dövlət-özəl tərəfdaşlıqların genişləndirilməsi əhəmiyyətli rol oynaya bilər.

Qlobal səviyyədə turizm bazarlarının bərpası qeyri-bərabər gedir. Ümumdünya Turizm Təşkilatının 2024-cü il hesabatına əsasən, Avropada beynəlxalq turist axını pandemiyaöncəsi səviyyənin təxminən 90 faizinə çatıb. Lakin Mərkəzi və Şərqi Avropada bu göstərici hələ də 70-75 faiz səviyyəsindədir. Azərbaycana gələn turistlərin sayında azalma da məhz bu regional fərqin təsiri ilə izah oluna bilər. Yəni Avropada turizm sektoru hələ də sosial, iqtisadi və təhlükəsizlik faktorlarının təsiri altında formalaşır.

Eyni zamanda, turizm bazarında rəqabət mühiti güclənir. Azərbaycan kimi mədəni və coğrafi baxımdan unikal, lakin hələ də Avropa turistləri üçün az tanınan ölkələr rəqəmsal marketinq və beynəlxalq əlaqələr vasitəsilə bu boşluğu doldura bilər. Avropa ölkələrində yaşlı nəsil turistlərdən çox, gənc və orta yaşlı səyahətçilərin artması fərqli təkliflərin aktuallaşmasına şərait yaradır. Bu auditoriya daha çox təcrübə yönümlü, emosional və lokal dəyərlərə əsaslanan səyahətləri üstün tutur. Azərbaycanın kənd turizmi, kulinariya və wellness istiqamətləri bu tələbi ödəmək üçün əlverişli bazadır.

Bu baxımdan, statistik azalma qısamüddətli geriləmə kimi qiymətləndirilə bilər, lakin struktur səviyyədə Azərbaycan turizminin Avropa bazarında rebrendinq mərhələsinə daxil olduğunu göstərir. Əsas məsələ sadəcə turist sayını bərpa etmək deyil, gələcəkdə keyfiyyətli və uzunmüddətli turizm əlaqələri yaratmaqdır. Bu isə davamlı kommunikasiya strategiyası, Avropa bazarına uyğunlaşdırılmış marketinq alətləri və regional əməkdaşlıq mexanizmləri ilə mümkündür. Turizm sektorunun bərpası təkcə iqtisadi deyil, həm də mədəni diplomatiya baxımından strateji əhəmiyyət daşıyır və bu istiqamətdə ardıcıl siyasət Azərbaycanın beynəlxalq imicinə əlavə dəyər qazandıra bilər.

Nuray,

Aznews.az