Kredit kartları ilə əməliyyatların həcmi 1 mlrd. manata yaxın artıb - ŞƏRH

2025-ci ilin yanvar-sentyabr ayları ərzində Azərbaycanda kredit kartları ilə aparılan əməliyyatların həcmi 7,3 milyard manat təşkil edib ki, bu da ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 15,8 faiz artım deməkdir. Bu artım təkcə nominal rəqəmlərdə deyil, həm də ödənişlərin strukturunda özünü göstərir. Hesabat dövründə əməliyyatların 4,2 milyard manatı elektron ticarət vasitəsilə həyata keçirilib ki, bu da əhalinin onlayn alış-verişə olan marağının güclü olduğunu göstərir. Digər tərəfdən, POS-terminallar üzrə əməliyyatlar 1 milyard 629 milyon manat, bankomatlardan çıxarışlar isə 1 milyard 138 milyon manat təşkil edib. Xaricdə aparılan əməliyyatlar 269 milyon manatla məhdudlaşsa da, bu göstərici Azərbaycanın beynəlxalq maliyyə əməliyyatlarına inteqrasiyasının göstəricisi kimi qiymətləndirilə bilər.

Kredit kartları ilə əməliyyatların sürətli artımı bir neçə faktora bağlıdır. Əvvəla, ölkədə elektron ticarət infrastrukturunun inkişafı və onlayn ödəniş platformalarının əlçatanlığı vətəndaşların maliyyə davranışlarını dəyişdirir, nağd ödənişdən kart ödənişlərinə keçidi sürətləndirir. İkincisi, bank sektorunda tətbiq olunan stimullaşdırıcı mexanizmlər - faizsiz ödəniş müddətləri, bonus proqramları və kampaniyalar - istifadəçilərin kartlardan daha aktiv yararlanmasını təşviq edir. Üçüncüsü, pandemiya sonrası dövrdə elektron xidmətlərə yönəlmiş davranış vərdişləri kart əməliyyatlarının artmasına töhfə verir. Bu tendensiya həm də Azərbaycanın maliyyə texnologiyalarının qlobal trendlərlə sinxronlaşdığını göstərir.

Qlobal səviyyədə, kredit kartı və rəqəmsal ödəniş sistemləri üzrə artım sürəti inkişaf etmiş ölkələrdə 10-20 faiz civarında dəyişir, bəzi bazarlarda isə 30 faizi ötür. Azərbaycan üçün 15,8 faiz artım regional perspektivdə normal və davamlı hesab edilə bilər. Eyni zamanda, kredit kartlarının sayı 2 milyon 116 minə çatması maliyyə inklüzivliyinin yüksəldiyini və əhalinin bank məhsullarına çıxış imkanlarının genişləndiyini göstərir. Bu isə öz növbəsində iqtisadi fəaliyyətin şəffaflığını artırır və nağdsız ödənişlərə keçidə imkan yaradır.

Əməliyyatların strukturuna diqqət yetirdikdə, elektron ticarətin payının 57 faizdən çox olması, ölkədə onlayn alış-veriş və ödəniş texnologiyalarının nə dərəcədə populyar olduğunu göstərir. POS-terminallar və bankomatlar üzrə əməliyyatların yüksək səviyyədə qalması isə nağd ödənişlərdən tam imtina edilmədiyini, həmçinin kiçik və orta sahibkarlığın ənənəvi satış kanalları ilə işlədiyini göstərir. Xaricdə aparılan əməliyyatlar isə Azərbaycan vətəndaşlarının beynəlxalq ticarət və səyahət fəaliyyətlərinin genişlənməsini əks etdirir.

Bu tendensiyaların iqtisadi nəticələri də diqqətəlayiqdir. Kredit kartları vasitəsilə əməliyyatların artması iqtisadi dövriyyənin şəffaflığını artırır, fırıldaq və gömrük sızmalarının qarşısını alır. Bank sektorunda elektron ödənişlərin artması isə əməliyyat xərclərini azaldır və maliyyə xidmətlərinin effektivliyini yüksəldir. Uzunmüddətli perspektivdə, əhali arasında rəqəmsal maliyyə məhsullarına marağın artması, həmçinin mikro və kiçik sahibkarlıq subyektlərinin nağdsız ödəniş sistemlərinə inteqrasiyası iqtisadi inkişafa əlavə stimul verə bilər.

2025-ci ilin ilk doqquz ayındakı kredit kartı əməliyyatları göstəriciləri Azərbaycanın maliyyə bazarında rəqəmsallaşma proseslərinin sürətlənməsini təsdiqləyir. Elektron ticarət, POS-terminallar və bankomat əməliyyatları üzrə artım həm istehlakçı vərdişlərinin dəyişməsini, həm də iqtisadi sistemin modernləşməsini göstərir. Bu tendensiya davam etdikcə, Azərbaycanda rəqəmsal ödənişlərin payı daha da yüksələcək və maliyyə əməliyyatlarının şəffaflığı, iqtisadi aktivliyin artımı üçün yeni imkanlar yaradacaq.

Nuray,

Aznews.az