Azərbaycanın Niderlanda neft ixracında artım - ŞƏRH

Azərbaycanın Niderlanda xam neft ixracı 2025-ci ilin ilk on ayında 360 min ton həcmində olub və bu göstərici ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 2,1 dəfə artım deməkdir. İxracın dəyəri isə 214,8 milyon ABŞ dolları təşkil edərək 1,7 dəfə yüksəlib. Bu artım Azərbaycanın ümumi neft ixracında 1,74 %-lik paya sahib olsa da, Avropa bazarlarına çıxış baxımından strateji əhəmiyyət daşıyır.

Azərbaycanın neft ixracında Niderlandın payının nisbətən kiçik görünməsinə baxmayaraq, bu ölkə Avropanın enerji logistikası və neft ticarətində mühüm tranzit mərkəzlərindən biridir. Rotterdam limanı Avropanın ən böyük neft və qaz terminalı olaraq, xam neftin qitə daxilində paylanmasında əsas rol oynayır. Bu baxımdan Azərbaycanın Niderlanda ixrac etdiyi neft yalnız bir ölkəyə yönəlmiş ticarət əməliyyatı deyil, həm də Avropa enerji bazarına çıxışın genişlənməsi üçün strateji kanaldır. Statistik göstəricilərdəki artım Azərbaycanın Avropa bazarlarında mövqeyini gücləndirdiyini göstərir.

Qlobal enerji bazarlarında son illərdə müşahidə olunan tendensiyalar Azərbaycanın ixrac göstəricilərinə birbaşa təsir edir. Beynəlxalq Enerji Agentliyinin məlumatına görə, 2025-ci ildə dünya üzrə neftə tələbat gündəlik 103 milyon barrelə yaxınlaşıb və Avropa İttifaqı ölkələri enerji təhlükəsizliyi baxımından idxal mənbələrinin diversifikasiyasına xüsusi diqqət yetirir. Bu kontekstdə Azərbaycanın ixracının artması Avropa üçün alternativ və etibarlı mənbə rolunu gücləndirir. Niderlanda yönələn neft həcmlərinin artması həm də Avropa bazarında Rusiyadan asılılığın azalması fonunda strateji əhəmiyyət kəsb edir.

Azərbaycanın ümumi ixrac göstəricilərinə nəzər saldıqda, yanvar-oktyabr aylarında 20,7 milyon ton xam neft və neft məhsullarının ixracı 10,8 milyard ABŞ dolları dəyərində olub. Bu, ölkənin xarici ticarət dövriyyəsinin yarıdan çoxunu təşkil edir. Belə bir struktur Azərbaycanın iqtisadiyyatında enerji sektorunun hələ də aparıcı mövqedə olduğunu təsdiqləyir. Bununla yanaşı, ixracın artımı tədiyə balansının müsbət saldosunu qorumağa və valyuta ehtiyatlarının sabitliyini təmin etməyə xidmət edir. Xarici ticarət dövriyyəsinin 21,6 milyard dollarlıq ixrac hissəsi idxaldan üstün olmaqla, ölkənin iqtisadi sabitliyinə müsbət təsir göstərir.

Niderlanda ixracın artmasının səbəbləri arasında həm qlobal bazarda qiymət dinamikası, həm də Azərbaycanın ixrac marşrutlarının optimallaşdırılması dayanır. 2025-ci ilin ilk yarısında Brent markalı neftin qiyməti orta hesabla 80-85 dollar arasında dəyişib ki, bu da ixrac gəlirlərinin yüksəlməsinə şərait yaradıb. Digər tərəfdən, Azərbaycanın Cənub Qaz Dəhlizi və Bakı-Tbilisi-Ceyhan kəməri ilə yanaşı, Avropa istiqamətində yeni logistik imkanlar axtarması Niderland kimi mərkəzlərə çıxışı daha da aktuallaşdırır.

Beləliklə, Azərbaycanın Niderlanda neft ixracında müşahidə olunan artım yalnız statistik göstərici deyil, həm də Avropa enerji bazarında ölkənin rolunun güclənməsinin göstəricisidir. Bu proses Azərbaycanın enerji diplomatiyasının Avropa ilə iqtisadi əlaqələrdə strateji xəttini möhkəmləndirir və uzunmüddətli perspektivdə ölkənin ixrac coğrafiyasının daha da diversifikasiya olunmasına zəmin yaradır.

Nuray,

Aznews.az