Azərbaycanın rəqəmsal inkişaf təcrübəsi Afrikanın bəzi ölkələrində tətbiq edilə bilər - ŞƏRH

Azərbaycanın rəqəmsal inkişaf təcrübəsinin Afrikanın bir sıra ölkələrində tətbiq imkanlarının müzakirəyə çıxarılması, ölkənin son illərdə formalaşdırdığı rəqəmsal dövlət modelinin qlobal maraq doğurduğunu göstərir. Beynəlxalq Telekommunikasiya İttifaqının Regional Akselerasiya Mərkəzinin açılışında keçirilən sessiyada Azərbaycanın “mygov”, “mygov ID”, Rəqəmsal Sənəd Dövriyyəsi və “digital.bridge” kimi məhsullarının Afrika ölkələri tərəfindən araşdırılması bu marağın konkret nümunəsidir.

Son illərdə Azərbaycan dövlət xidmətlərinin rəqəmsallaşdırılması sahəsində sürətli irəliləyiş əldə edib. Bu prosesin nəticəsi olaraq formalaşan rəqəmsal dövlət platformaları yalnız daxili idarəetmədə səmərəliliyi artırmayıb, həm də beynəlxalq əməkdaşlıq üçün yeni imkanlar yaradıb. Afrika qitəsində rəqəmsal transformasiya hələ də bir çox ölkənin əsas inkişaf gündəliyindədir. Dünya Bankının 2025-ci ildə Qərbi və Mərkəzi Afrikada keçirilən regional sammitində vurğulandığı kimi, regionda rəqəmsal iqtisadiyyatın inkişafı inklüziv böyümə və yeni iş yerlərinin yaradılması üçün prioritet hesab olunur. Bu baxımdan Azərbaycanın təcrübəsi Afrika ölkələri üçün praktik model rolunu oynaya bilər.

Afrikada rəqəmsal şəxsiyyət sistemlərinin tətbiqi sürətlə artır. Hazırda 49 Afrika ölkəsi biometrik identifikasiya sistemlərindən istifadə edir, lakin yarım milyard insan hələ də rəsmi şəxsiyyət sənədindən məhrumdur. Bu, dövlət xidmətlərinə çıxışda ciddi məhdudiyyətlər yaradır. Azərbaycanın “mygov ID” kimi məhsulları bu boşluğu doldurmaq üçün nümunəvi həll kimi dəyərləndirilə bilər. Çünki bu sistemlər sadəcə identifikasiya vasitəsi deyil, eyni zamanda dövlət xidmətlərinə inteqrasiyanı təmin edən platformadır. Afrika ölkələrinin marağı məhz bu praktiki üstünlüklərə əsaslanır.

Digər tərəfdən, Azərbaycanın texnopark rezidentlərinin məhsullarının Afrika bazarlarına ixrac potensialı da diqqətəlayiqdir. Qlobal rəqabət qabiliyyətinə malik texnoloji həllərin Afrikada tətbiqi yalnız iqtisadi deyil, həm də sosial təsir göstərə bilər. Məsələn, mobil ödəniş sistemləri və elektron sənəd dövriyyəsi Afrikada kiçik və orta biznesin fəaliyyətini asanlaşdıraraq iqtisadi inklüzivliyi gücləndirə bilər. Avropa İttifaqının “Global Gateway” təşəbbüsü çərçivəsində Afrikada rəqəmsal şəbəkələrin qurulması və e-hökumət xidmətlərinin genişləndirilməsi planları da bu istiqamətdə Azərbaycanın təcrübəsinin tətbiqini daha real edir.

Azərbaycanın rəqəmsal inkişaf modelinin Afrikada maraq doğurmasının səbəblərindən biri də onun balanslı yanaşmasıdır. Burada dövlətin təşəbbüsləri ilə yanaşı, özəl sektorun məhsulları da rəqəmsal ekosistemin bir hissəsinə çevrilib. Bu, Afrikada tez-tez rast gəlinən problem - dövlət və özəl sektor arasında koordinasiya çatışmazlığının aradan qaldırılması üçün nümunəvi yanaşma ola bilər. Eyni zamanda, Azərbaycanın institusional imici beynəlxalq maliyyə və texnologiya qurumları tərəfindən etibarlı tərəfdaş kimi qəbul olunur ki, bu da təcrübənin ixracını asanlaşdırır.

Nəticə etibarilə, Azərbaycanın rəqəmsal dövlət məhsullarının Afrikada tətbiqi yalnız texnoloji transfer deyil, həm də sosial-iqtisadi transformasiya üçün yeni imkanlar açır. Bu proses həm Azərbaycanın qlobal rəqəmsal əməkdaşlıqda rolunu gücləndirəcək, həm də Afrikanın inkişaf gündəliyinə real töhfə verəcək. Faktlar göstərir ki, rəqəmsal identifikasiya və e-hökumət xidmətlərinin genişlənməsi iqtisadi inklüzivliyi artırır, dövlət xidmətlərinin əlçatanlığını yüksəldir və uzunmüddətli dayanıqlı inkişaf üçün baza yaradır.

Nuray,

Aznews.az