Azərbaycanda pambıqçılıqda rekord məhsuldarlıq - ŞƏRH

Bu il ölkədə 100 mindən çox hektar sahədə aparılan pambıq yığımından 354 min tondan artıq xam pambıq tədarük olunub və orta məhsuldarlıq 35,33 sentnerə çatıb. Bu göstərici 2000-ci ildən bəri qeydə alınan ən yüksək nəticədir və əvvəlki rekord olan 2020-ci ilin 33,6 sentnerlik məhsuldarlığını da üstələyib. Yığımın əsas hissəsi pambıqçılığa ixtisaslaşmış 9 rayonun payına düşür və xüsusilə Beyləqan, Neftçala və Biləsuvar kimi rayonlarda orta məhsuldarlığın respublika ortalamasından yüksək olması diqqət çəkir. Dövlət tərəfindən təqdim edilən subsidiya mexanizmləri isə bu dinamikanın davamlılığını dəstəkləyən əsas iqtisadi alətlərdən biri kimi ön plana çıxır.

İlin ən yüksək məhsuldarlıq göstəricisinin Beyləqanda qeydə alınması təsadüfi deyil. Rayon suvarma infrastrukturunun genişləndirilməsi, müasir aqrotexniki yanaşmaların tətbiqi və təsərrüfatların texniki təminatının yaxşılaşması burada dayanıqlı artımın təmin olunmasına şərait yaradıb. Neftçala, Biləsuvar və Tərtər kimi rayonlarda da yüksək nəticələrin əldə olunması müasir suvarma sistemlərinin rolunu təsdiqləyir. Su resurslarının rasional istifadəsi qlobal iqlim dəyişikliklərinin təsirinin hiss olunduğu müasir dövrdə pambıqçılıq üçün mühüm determinant olaraq qalır və bu rayonların nəticələri məhz bu istiqamətdə aparılan işlərin praktiki təsirini göstərir.

Məhsuldarlıq artımının daha geniş iqtisadi kontekstdə əhəmiyyəti də diqqətəlayiqdir. Aqrar sektorun qeyri neft-qaz iqtisadiyyatında artan payı və kənd təsərrüfatı üzrə ixrac imkanlarının genişlənməsi fonunda pambıqçılığın strateji mövqeyi güclənir. Xam pambığın yüksək çəkidə tədarükü yerli tekstil sənayesinin inkişafı üçün əlavə imkanlar yaradır və regional emal müəssisələrində yükgötürmə qabiliyyətini artırır. Bu isə həm məşğulluğa, həm də rayonlarda iqtisadi aktivliyin canlanmasına müsbət təsir göstərir. Qeyd olunan rayonların daha yüksək nəticə göstərməsi təsərrüfatların coğrafi və struktur fərqlərinin iqtisadi performansa necə təsir etdiyinin mühüm göstəricisidir.

Subsidiya siyasətinin hədəfli şəkildə icrası artım tempinin sabitliyinə mühüm dəstək verir. Müasir suvarma sistemlərində yetişdirilən məhsul üçün daha yüksək subsidiya müəyyən edilməsi (ton başına 210 manat, gələn il üçün 215 manat) fermerləri innovativ suvarma texnologiyalarına keçidi sürətləndirməyə təşviq edir. Ənənəvi üsulla becərilən sahələrdə isə subsidiya məbləğinin fərqli olması fermer davranışlarını mərhələli şəkildə modernizasiya istiqamətində yönləndirir. Subsidiyanın tətbiqinə dair mexanizmlərin Elektron Kənd Təsərrüfatı İnformasiya Sistemi vasitəsilə rəqəmsallaşdırılması isə məlumat axınında şəffaflığı artırır, həm də vaxtında maliyyə dəstəyi alınmasını təmin edir.

Gələn il üçün pambıq üzrə məhsul əmsalının əhatə dairəsinin genişləndirilməsi sahənin coğrafi strukturunun təkmilləşdirilməsi baxımından əhəmiyyətlidir. Müxtəlif rayonlarda torpaq və iqlim şəraitinin potensiala uyğun qiymətləndirilməsi və dəstəyin hədəfli şəkildə yönləndirilməsi aqrar siyasətin effektivliyini artırır. Eyni zamanda, bu bölgələrdə istehsalın optimallaşdırılması uzunmüddətli məhsuldarlığın qorunması və pambıqçılığın iqtisadi cəlbediciliyinin yüksəldilməsi üçün vacibdir.

Ümumi mənzərə göstərir ki, pambıqçılıqda bu il əldə edilən ən yüksək məhsuldarlıq göstəriciləri aqrar sektorun modernizasiya xəttinin nəticə verdiyini nümayiş etdirir. Suvarma texnologiyalarının yenilənməsi, dövlət subsidiyalarının hədəfli tətbiqi və rayonlar üzrə ixtisaslaşmış istehsal strukturlarının dəstəklənməsi bu sahədə artımın davamlılığını təmin edən əsas faktorlar kimi önə çıxır. Bu tendensiyanın qorunması həm kənd təsərrüfatının rəqabət qabiliyyətini artıracaq, həm də qeyri neft-qaz iqtisadiyyatının diversifikasiyasında strateji rol oynayacaq.

Aznews.az