Azərbaycanın nar ixracı - ŞƏRH

Azərbaycanın nar ixracı 2025-ci ilin yanvar-sentyabr aylarında 7,2 milyon ABŞ dollarına çataraq ötən ilin göstəricilərindən həm dəyər, həm də kəmiyyət baxımından əhəmiyyətli artım nümayiş etdirib. Əsas bazar Rusiyadır, lakin Ukrayna, Gürcüstan və BƏƏ-yə ixracda da nəzərəçarpan yüksəliş qeydə alınıb. Eyni dövrdə idxal həcmlərinin də artması diqqət çəkir.

Nar ixracının artımı Azərbaycanın kənd təsərrüfatı məhsullarında diversifikasiya siyasətinin uğurlu nəticəsi kimi dəyərləndirilə bilər. Statistik göstəricilər göstərir ki, ixracın 90 %-dən çoxu Rusiya bazarına yönəlib. Bu, bir tərəfdən sabit tələbin mövcudluğunu təsdiqləyir, digər tərəfdən isə bazar risklərinin yüksəkliyini ortaya qoyur. Çünki tək bir bazardan asılılıq, xüsusilə geosiyasi və iqtisadi dəyişkənliklər fonunda, ixracatçılar üçün potensial risk faktorudur. Ukrayna və Gürcüstana ixracın artması, habelə BƏƏ-yə yeni tədarüklərin başlaması bu risklərin azaldılması istiqamətində mühüm addım kimi görünür.

Qlobal bazar kontekstində nar məhsullarına tələbin artması müşahidə olunur. 2024-cü ildə dünya nar bazarının dəyəri təxminən 268 milyon ABŞ dolları olub və 2031-ci ilə qədər 380 milyon dollara çatacağı proqnozlaşdırılır, illik orta artım tempi 5 %-dən çoxdur. Bu artımın əsas səbəbləri narın sağlamlıq faydaları, qida sənayesində geniş istifadəsi və kosmetika ilə farmasevtika sektorlarında tətbiqidir. Azərbaycanın ixrac göstəricilərinin yüksəlməsi bu qlobal tendensiyaya uyğunluq təşkil edir və ölkənin məhsulunu beynəlxalq bazarda daha rəqabətli edir.

İdxal göstəricilərinə nəzər saldıqda, diqqət çəkən məqam müxtəlif ölkələrdən gətirilən məhsulların həcminin artmasıdır. Rusiya, Türkiyə və İran kimi ölkələrdən idxalın yüksəlməsi, bazarda mövsümi tələbin ödənilməsi və istehlakçıların müxtəlif keyfiyyət standartlarına uyğun məhsullara çıxışının təmin olunması ilə izah oluna bilər. Peru və Cənubi Afrikadan idxalın azalması isə logistik məsafə və qiymət amilləri ilə bağlı ola bilər. İlk dəfə Vyetnamdan tədarükün həyata keçirilməsi isə Azərbaycanın nar bazarında yeni təchizat əlaqələrinin formalaşdığını göstərir.

İqtisadi baxımdan ixracın artması kənd təsərrüfatı istehsalçıları üçün əlavə gəlir imkanları yaradır. Bu, regionlarda məşğulluğun artmasına, kənd təsərrüfatı infrastrukturunun inkişafına və istehsalın modernləşdirilməsinə müsbət təsir göstərə bilər. Eyni zamanda, idxalın artması daxili bazarda rəqabəti gücləndirərək istehlakçıların daha keyfiyyətli və müxtəlif məhsullara çıxışını təmin edir. Bu balanslı dinamika həm ixracatçılar, həm də istehlakçılar üçün faydalıdır.

Azərbaycanın nar ixracı və idxalı üzrə son göstəricilər həm ölkənin kənd təsərrüfatı potensialının gücləndiyini, həm də qlobal bazar tendensiyalarına uyğunlaşma qabiliyyətini nümayiş etdirir. Bu prosesin davamlılığı üçün bazarların diversifikasiyası, məhsulun keyfiyyət standartlarının beynəlxalq tələblərə uyğunlaşdırılması və logistik imkanların genişləndirilməsi strateji əhəmiyyət daşıyır.

Nuray,

Aznews.az