Yaxın Şərqdən turist axınının struktur dəyişikliyi - ŞƏRH

Bu ilin yanvar oktyabr aylarında Azərbaycanı Yaxın Şərqdən ziyarət edən turistlərin ümumi sayının 253 min nəfəri keçməsi ölkəyə daxil olan regional axının ötən illə müqayisədə nəzərəçarpacaq şəkildə artdığını göstərir. Xüsusilə Səudiyyə Ərəbistanı, İsrail, BƏƏ, Küveyt, Oman, İordaniya və digər ölkələr üzrə qeydə alınan dinamika regiondakı müxtəlif sosial iqtisadi və geosiyasi faktorların turizm axınına necə təsir etdiyini aydın şəkildə ortaya qoyur. Məlumatlar göstərir ki, bəzi ölkələrdən gələn turist sayında azalma müşahidə olunsa da ümumi axının artması Azərbaycan üçün Yaxın Şərq bazarının hələ də yüksək potensiala malik olduğunu göstərir.

Yaxın Şərq bazarı homojen deyil və ölkədən ölkəyə dəyişən tendensiyalar mövcuddur. Səudiyyə Ərəbistanından gələn turist sayının bir qədər azalması pandemiya sonrası səyahət davranışlarında müşahidə olunan dəyişikliklərlə, eyni zamanda bu ölkənin son illər öz daxili turizm sektoruna ciddi sərmayə yatıraraq vətəndaşların ölkə daxilində turizm imkanlarından daha çox istifadə etməsinə şərait yaratması ilə izah olunur. Bununla belə Səudiyyə Ərəbistanı hələ də Azərbaycan üçün regiondan gələn ən böyük turist qrupudur və bu mövqeyini qorumaqda davam edir. Ən kəskin artımın İsrail və İordaniya istiqamətindən olması isə fərqli amillərlə əlaqələndirilir. İsrail və Azərbaycan arasında son illər intensivləşmiş hava əlaqələri, viza prosedurlarının sadələşdirilməsi və təhlükəsizlik baxımından etibarlı səyahət marşrutu imicinin güclənməsi bu axını stimullaşdıran əsas faktorlar kimi çıxış edir. İordaniyadan gələn turist sayında müşahidə olunan əhəmiyyətli yüksəliş isə həm regiondaxili səyahət maraqlarının artması, həm də Azərbaycanın qısa məsafəli, münasib qiymət intervalında yerləşən alternativ istiqamət kimi önə çıxması ilə bağlıdır.

BƏƏ, Küveyt, Oman və Qətər kimi ölkələrdən gələn axının azalması bu bazarlarda səyahət davranışlarının müəyyən dövriliklə dəyişməsi, həmçinin Avropa və Asiya ölkələrinə yönələn turizm axınında artımın müşahidə olunması ilə bağlı ola bilər. Bununla yanaşı bu ölkələrdən gələn turistlər əsasən yüksək təcrübə yönümlü, komfort əsaslı səyahət modelinə üstünlük verdiyi üçün Azərbaycanın lüks turizm seqmentində təklif spektrinin genişləndirilməsi bu bazarlarda mövcud azalmaların qarşısını almağa imkan yarada bilər. Digər tərəfdən ölkədə son illər həyata keçirilən infrastruktur layihələri, yeni otellərin açılması və regionların turizm potensialının gücləndirilməsi orta və yuxarı gəlir qrupları arasında marağın yenidən yüksəlməsi üçün əlverişli zəmin yaradır.

Yaxın Şərqdən gələn turistlərin ölkə iqtisadiyyatına töhfələri təkcə turizm gəlirləri ilə məhdudlaşmır. Bu qrup əsasən uzunmüddətli qalma müddətinə, səyahət zamanı daha geniş istehlak spektrinə və xidmət sektorunda aktiv xərcləmə davranışına malikdir. Ona görə də bu regiondan gələn turist axını adətən pərakəndə ticarət, iaşə, hotelçilik və nəqliyyat kimi sahələrdə multiplikativ iqtisadi təsir yaradır. Məsələn, BƏƏ və Küveyt kimi ölkələrdən gələn turistlərin alış davranışları digər regionlardan gələn qruplarla müqayisədə daha yüksək xərcləmə səviyyəsi ilə xarakterizə olunur ki, bu da turizm gəlirlərinin strukturunu müsbət istiqamətdə dəyişə bilər. İordaniya və İraq kimi ölkələrdən gələn turistlər isə daha çox ailəvi səyahət edən qruplar olduğundan onların xərcləmə davranışı otel və restoran seqmentində daha dinamik təsir yaradır.

Yaxın Şərq bazarı Azərbaycan üçün strateji əhəmiyyətini qoruyur və bu regiondan gələn turist axınında müşahidə olunan dəyişikliklər həm qlobal, həm də regional tendensiyalara paralel şəkildə inkişaf edir. İnfrastruktur, hava əlaqələri, xidmət keyfiyyəti və marketinq istiqamətində ardıcıl addımlar bu bazarda mövqelərin daha da gücləndirilməsi üçün əlavə imkanlar yaradır. Yaxın illərdə otel fondu, təcrübə yönümlü turizm məhsulları və regionların daxili turizm klasterlərinin inkişafı davam etdikcə Yaxın Şərqdən gələn turist axınının daha sabit və yüksələn xətt üzrə inkişafı üçün əlverişli şərait formalaşır.

Aznews.az