Azərbaycanda əmlak sığortasında ödənişlərin artımı və risk balansının dəyişməsi - ŞƏRH

Bu ilin yanvar-noyabr aylarında Azərbaycanda əmlak sığortası bazarında həm yığımların, həm də ödənişlərin artması sığorta sektorunda risklərin daha aktiv şəkildə realizə olunduğunu göstərir. Azərbaycan Mərkəzi Bankının məlumatlarına əsasən, 11 ay ərzində əmlak sığortası üzrə toplanan sığorta haqları 216,6 milyon manata yaxınlaşıb və illik müqayisədə 9,4 faiz artıb. Eyni dövrdə ödənişlərin həcmi 40,6 milyon manata çataraq daha sürətli, 23,8 faizlik artım nümayiş etdirib. Nəticədə, ödənişlərin yığımlara nisbəti yüksələrək bazarda risk yükünün artdığını ortaya qoyub.

Əmlak sığortasında hər 100 manat sığorta haqqına düşən ödənişin 18,7 manata çatması əvvəlki illə müqayisədə əhəmiyyətli dəyişiklikdir. Bu göstəricinin artması sığorta hadisələrinin sayının və ya orta zərər məbləğinin yüksəlməsi ilə əlaqələndirilir. Qlobal sığorta bazarlarında son illərdə müşahidə olunan inflyasiya təzyiqləri, tikinti materiallarının bahalaşması və daşınmaz əmlakın bərpa xərclərinin artması sığorta ödənişlərinin həcmini böyüdən əsas amillər sırasındadır. Azərbaycan bazarında da oxşar meyillərin formalaşması əmlak sığortasının artıq yalnız formal təminat mexanizmi deyil, real maliyyə kompensasiyası alətinə çevrildiyini göstərir.

Ümumi sığorta bazarındakı dinamika da əmlak sığortasında baş verən prosesləri daha aydın kontekstdə təqdim edir. 11 ay ərzində ölkədə fəaliyyət göstərən 16 sığorta şirkəti üzrə ümumi yığımların 1,36 milyard manatı ötərək 11,7 faiz artması sektorun genişlənməsinin davam etdiyini təsdiqləyir. Bununla yanaşı, ödənişlərin 21,7 faiz artaraq 844,8 milyon manata çatması risk reallaşmalarının sığorta şirkətlərinin maliyyə nəticələrində daha böyük pay tutduğunu göstərir. Bazarda hər 100 manat sığorta haqqına düşən ödənişin 61,9 manata yüksəlməsi əvvəlki illərlə müqayisədə daha yüksək ödəniş intensivliyinə işarə edir və sığorta şirkətlərinin risklərin qiymətləndirilməsində daha dəqiq yanaşmalara ehtiyac duyduğunu göstərir.

Əmlak sığortası üzrə ödəniş əmsalının ümumi bazar göstəricisindən xeyli aşağı qalması bu növün hələ də nisbətən stabil risk profili saxladığını göstərir. Bununla belə, artım tempi sığorta şirkətləri üçün tarif siyasətinin, risk qiymətləndirməsinin və təkrar sığorta mexanizmlərinin daha diqqətlə qurulmasını zəruri edir. Beynəlxalq təcrübədə əmlak sığortasında risklərin artdığı mərhələlərdə sığortaçılar daha detallı risk xəritələri, əmlakın texniki vəziyyəti üzrə qiymətləndirmələr və regional risk faktorlarını nəzərə alan modellər tətbiq edirlər. Azərbaycanda da bazarın inkişafı ilə paralel olaraq bu cür alətlərin genişlənməsi sektorda maliyyə dayanıqlığının qorunması baxımından əhəmiyyətli rol oynaya bilər.

Mövcud statistika onu göstərir ki, əmlak sığortası bazarı kəmiyyət artımı ilə yanaşı, keyfiyyət baxımından da yeni mərhələyə daxil olur. Ödənişlərin artması sığorta məhsullarına etimadın yüksəldiyini və sığorta mexanizmlərinin real iqtisadi funksiyasını daha aydın şəkildə yerinə yetirdiyini göstərir. Eyni zamanda, bu tendensiya sığorta şirkətlərinin risk idarəetmə və kapital dayanıqlığı strategiyalarının davamlı olaraq yenilənməsini zəruri edir ki, bazar həm müştərilər, həm də sığortaçılar üçün balanslı şəkildə inkişaf etsin.

Aznews.az