Fətəli xan Xoyski Rusiyaya nota göndərib – 95 il öncə

Tarixdə bu gün: 15 aprel

Tarixdə bu gün aprelin 15-də Azərbaycanın ABŞ-dakı səfirliyi fəaliyyətə başlayıb. Səfir Hafiz Paşayev diplomatik etimadnaməsini pezident Bill Klintona təqdim edib.

1395 - Terek çayının sahilində (Dağıstan) əmir Teymurun qoşunları ilə Qızıl Orda hökmdarı Toxtamışın qoşunları arasında döyüş birincinin qələbəsi ilə başa çatıb. Bu zəfərin əldə olunmasında Teymurilər dövlətinin müttəfiqi olan Şirvanşah I İbrahimin və Şəki hakimi Seyid Əlinin qoşunları da iştirak ediblər.

1452 - Böyük italyan rəssamı, heykəltəraş, memar, ixtiraçı, Avropa İntibahının görkəmli nümayəndəsi Leonardo da Vinçi (Leonardo di ser Piero da Vinci, 1452 - 2.5.1519) anadan olub.

1886 - Məşhur rus şairi Nikolay Stepanoviç Qumilyov (1886-1921) anadan olub.

1894 - Amerika ixtiraçı alimi Tomas Edison (1847-1931) yeni ixtirasını - kinoproyektoru nümayiş etdirib.

1905 - Memar, memarlıq tarixçisi Sadiq Ələkbər oğlu Dadaşov (1905-1946) anadan olub. Nizami adına Milli Azərbaycan Ədəbiyyat Muzeyinin binasının və s. tikililərin layihələşdirilməsində iştirak edib.

1907 - Tanınmış rəssam, Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının ilk sədri İsmayıl Hüseyn oğlu Axundov (1905 - 13.9.1969) anadan olub. Qrafika, dekorativ-tətbiqi sənət, teatr rəssamlığı sahəsində çalışıb. "Koroğlu" operasının ilk geyim eskizlərinin yaradılmasında iştirak edib.

1913 - Tatar ədəbiyyatının klassiki, şair və yazıçı Qabdulla (Abdulla) Tukay (26.4.1886 - 1913) vəfat edib. 2011-ci il TÜRKSOY tərəfindən "Abdulla Tukay ili" elan olunub.
1917 - Bakıda Qafqaz müsəlmanlarının qurultayı işə başlayıb. Qurultay Rusiyada çarizmin süqutundan (Fevral inqilabı) sonra azərbaycanlıların milli istiqlal məramının bəyan olunması yönündə ilk cəhd idi. Qurultayda Məhəmmədəmin Rəsulzadə ("Müsavat"), hümmətçi-bolşeviklərdən Nəriman Nərimanov, Məşədi Əzizbəyov, Həmid Sultanov məruzələrlə çıxış ediblər. Qurultay Peterburqdakı Müvəqqəti Hökumətin tanınması, Rusiyanın demokratik və federativ əsasda yenidən qurulması, Qafqaz müsəlmanlarının muxtariyyətinin təmin olunması barədə qərar qəbul edib.

1920 - Xalq Cümhuriyyətinin xarici işlər naziri Fətəli xan Xoyski XI rus ordusunun Azərbaycan sərhədləri yaxınlığında (Dərbənd) toplanmasına aydınlıq gətirilməsi tələbi ilə Rusiya XİN başçısı Çiçerinə nota göndərib. Lakin Çiçerin bu notaya əhəmiyyət vermədi. Bu arada Cümhuriyyət hökumətində ixtilaf dərinləşməkdə idi. Hökuməti tərk etmiş "İttihad" və sosialistlərin ardınca aprelin 15-də "Əhrar" partiyası da koalisiyadan çıxıb.

1928 - Cənubi Azərbayan şairi Səhənd (Bulud Qaraçorlu Səhənd, 1928-1979) Marağa şəhərində doğulub.

1933 - Rusiya yazıçısı Boris Natanoviç Struqatski anadan olub. Qardaşı Arkadi Struqatski (1925-1991) ilə məşhur fantastik əsərlərin müəllifidir.

1939 - Tanınmış italyan aktrisası Klaudiya Kardinalenin (Claudia Cardinale) doğum günüdür.

1949 - Məşhur rus estrada müğənnisi, SSRİ Xalq artisti Alla Puqaçovanın doğum günüdür.

1949 - Tanınmış türk aktyoru Kadir İnanır anadan olub. Əslində 1949-cu ilin avqustunda anadan olub, amma doğum şəhadətnaməsində 15 aprel qeyd olunub. Filmləri: "Tatar Ramazan", "İllərin qisası", "Bir udum sevgi" və s.

1993 - Azərbaycanın ABŞ-dakı səfirliyi fəaliyyətə başlayıb. Səfir Hafiz Paşayev diplomatik etimadnaməsini pezident Bill Klintona təqdim edib.