Bələdiyyələrin su obyektlərində səlahiyyətləri- HÜQUQİ RƏY

Azərbaycan Respublikasında su obyektlərinin istifadəsi və mühafizəsi yalnız dövlət səviyyəsində tənzimlənmir. Bu sahədə bələdiyyələr də mühüm rol oynayır. Xüsusilə, yerli əhəmiyyətli su obyektləri üzərində bələdiyyələrin mülkiyyəti və səlahiyyətləri onların yerli icmaların maraqlarını qorumaq, su ehtiyatlarını davamlı şəkildə istifadə etmək və ətraf mühitin mühafizəsini təmin etmək imkanını genişləndirir. Bu, Su Məcəlləsinin 20-ci maddəsində aydın şəkildə əks olunub.

Bələdiyyələrin bu sahədəki funksiyaları bir neçə istiqamətdə özünü göstərir:

1. Mülkiyyət və sərəncam hüququ

Bələdiyyələr mülkiyyətində olan sututarlara sahibdir və həmin su obyektləri üzərində sərəncam vermək hüququna malikdirlər. Bu, sadəcə formal bir hüquq deyil; eyni zamanda, su ehtiyatlarının qorunması və istifadəsi baxımından yerli səviyyədə qərarvermə imkanını təmin edir. Məsələn, suvarma kanalları, yerli göllər və kiçik çaylar üzərində bələdiyyələr praktiki idarəçilik həyata keçirərək, əhalinin suya çıxışını və istifadəsini təşkil edir.

2. Ətraf mühitin qorunmasına nəzarət

Bələdiyyələr su obyektlərinin istifadəsi zamanı ətraf mühitin qorunmasına nəzarət edir. Bu, yalnız suyun təmizliyinin saxlanmasını deyil, həm də su obyektlərinin sahilyanı ərazilərində torpaq, bitki örtüyü və yerli ekosistemin qorunmasını əhatə edir. Beləliklə, bələdiyyələr həm ekoloji tarazlığın qorunmasına, həm də insan sağlamlığının təmin edilməsinə xidmət edirlər.

3. Su obyektlərindən istifadənin tənzimlənməsi

Bələdiyyələr müvafiq icra hakimiyyəti orqanları ilə razılaşdıraraq su obyektlərinin istifadəsini tənzimləyirlər. Bu, müxtəlif fəaliyyət növlərini - içməli və məişət su təchizatı, çimərlik fəaliyyəti, heyvanların suvarılması, istirahət və idman məqsədli istifadəni- əhatə edir. Yerli səviyyədə belə koordinasiya su obyektlərinin davamlı istifadəsini təmin edir və suların zərərli təsirindən qorunmasına şərait yaradır.

4. Digər səlahiyyətlər və yerli təşəbbüslər

Bələdiyyələr həmçinin qanunvericiliklə müəyyən edilmiş digər səlahiyyətləri həyata keçirirlər. Bu, o deməkdir ki, onlar yalnız mövcud qaydaların icrasına nəzarət etmirlər, həm də yerli səviyyədə əlavə təşəbbüslər və tənzimləyici tədbirlər apara bilirlər. Məsələn, su obyektlərinin sahilyanı ərazilərində abadlaşdırma, kiçik hidrotexniki qurğuların təşkili və ya ictimai istifadənin tənzimlənməsi bələdiyyələrin səlahiyyətindədir.

Bəli, bələdiyyələr su obyektlərinin davamlı istifadəsi və mühafizəsi sahəsində dövlətin yerli nümayəndəsi rolunu oynayır. Onlar həm mülkiyyət hüququna, həm ətraf mühitin qorunmasına, həm də ictimai istifadə və idarəetməyə cavabdehdirlər. Bu səlahiyyətlər bələdiyyələri su obyektlərinin idarə olunmasında yalnız texniki, həm də sosial-mədəni aspektləri nəzərə alan tamhüquqlu aktor kimi təqdim edir.

Bələdiyyələrin fəaliyyəti göstərir ki, su obyektlərinin qorunması və səmərəli istifadəsi yalnız mərkəzi idarəetmə tərəfindən deyil, yerli icmaların iştirakı ilə də mümkündür. Bu yanaşma həm su ehtiyatlarının davamlılığını təmin edir, həm də vətəndaşların gündəlik həyatında su resurslarının əlçatanlığını artırır.

QEYD: Məqalə "Pragma" Sosial İnkişafa və Ekologiyanın Qorunmasına Dəstək İctimai Birliyinin QHT-lərə Dövlət Dəstəyi Agentliyinin maliyyə dəstəyi ilə həyata keçirdiyi "Şərqi Zəngəzurun Laçın rayonunda su təhlükəsizliyi" Sosial-Ekoloji Layihə çərçivəsində hazırlanıb.