Süni intellektin gələcək iş bazarına təsiri: İmkanlar və çağırışlar

Son illərdə süni intellekt (Sİ) texnologiyaları həyatımızın bir çox sahələrinə nüfuz edərək həm iqtisadiyyat, həm də cəmiyyət üçün böyük dəyişikliklər vəd edir. Bu proses xüsusilə iş bazarında ciddi transformasiyalara səbəb olur. Avtomatlaşdırma, maşın öyrənməsi, böyük verilənlərin analizi və generativ süni intellektin inkişafı, bir tərəfdən istehsal və xidmət sahələrində səmərəliliyi artırır, digər tərəfdən isə bəzi peşələrin tamamilə yoxa çıxması riskini yaradır.

Müxtəlif beynəlxalq tədqiqatlar göstərir ki, qarşıdakı onillikdə milyonlarla iş yeri texnologiyalar tərəfindən əvəz oluna bilər. Məsələn, təkrar olunan və standartlaşdırılmış işlər – data emalı, kassir xidməti, bəzi hüquqi sənəd analizləri – süni intellekt sistemləri tərəfindən daha sürətli və dəqiq şəkildə həyata keçirilə bilir. Bu isə əmək bazarının müəyyən seqmentlərində işçi tələbatının azalmasına gətirib çıxarır.

Bununla yanaşı, süni intellekt tamamilə yeni peşə sahələrinin yaranmasına da səbəb olur. Sİ mühəndisləri, məlumat analitikləri, etik Sİ mütəxəssisləri, kibertəhlükəsizlik üzrə ekspertlər və hətta süni intellektə yaradıcılıq öyrədən dizaynerlər kimi yeni istiqamətlər artıq sürətlə formalaşır. Texnologiyanın inkişafı ilə uyğunlaşa bilən, yeni bacarıqlar qazana bilən işçilər üçün bu dəyişikliklər böyük imkanlar təqdim edir.

Əsas çağırış isə təhsil və peşə hazırlığı sistemlərinin bu sürətli dəyişikliklərə adaptasiyasıdır. Ölkələr rəqabət qabiliyyətini qorumaq üçün gəncləri texnoloji bacarıqlarla təmin etməli, həmçinin mövcud işçi qüvvəsinin yenidən ixtisaslaşmasını dəstəkləməlidir.

Süni intellektin gələcək iş bazarına təsiri yalnız iqtisadi ölçülərlə məhdudlaşmır. Sosial və etik tərəflər də diqqət mərkəzindədir. Əmək bazarında qeyri-bərabərliyin artması, bəzi bölgələrin digərlərinə nisbətən daha çox zərər görməsi, həmçinin işçi-müdir münasibətlərində texnologiyanın rolu kimi məsələlər geniş müzakirə olunur.

Nəticə olaraq, süni intellektin gətirdiyi dəyişikliklər qaçılmazdır, lakin bu prosesin necə idarə olunacağı iş bazarının gələcəyini müəyyən edəcək. Əgər texnologiya ilə insan əməkdaşlığı düzgün şəkildə qurularsa, Sİ həm iqtisadi inkişafı sürətləndirə, həm də insanların daha yaradıcı, təhlükəsiz və yüksək məhsuldar işlərdə çalışmasına şərait yarada bilər.

AzNews.az