Hər gün gülümsəyirsən, amma yorulmusan? - Səbəbi emosional maskadır

Hər səhər güzgüyə baxıb gülümsəmək, sonra iş yerinə gedib eyni gülümsəməni saxlamaq – bir çox insan üçün tanış vəziyyətdir. Amma bu gülümsəmə hər zaman səmimi deyil. İşçilərin böyük hissəsi “emosional əmək” adlanan vəziyyətdə yaşayır: hisslərini gizlədərək peşəkar görünməyə çalışırlar.

Bu, ofis mədəniyyətinin görünməyən qaydasıdır. Hər kəs mehriban, sakit və məhsuldar görünməlidir. Amma daxildə yorğunluq, əsəb və bezginlik toplanır. “Journal of Occupational Health Psychology”də yayımlanan 2023-cü il araşdırmasına görə, emosiyalarını davamlı şəkildə boğan işçilərin 64 faizi 6 ay ərzində tükənmə əlamətləri göstərir.

Emosional maska bir növ müdafiə mexanizmidir – insan münaqişədən və ya tənqiddən qorunmaq üçün daxili vəziyyətini gizlədir. Amma bu, uzun müddətdə zehni enerji itkisinə səbəb olur. Psixoloqlar bunu “emosional diskonneksiya” adlandırır. İnsan öz hissləri ilə əlaqəni itirir, həqiqi emosiyaları tanımaqda çətinlik çəkir.

Bu vəziyyət xüsusilə xidmət sektorunda çalışanlarda yayğındır – müəllimlər, tibb işçiləri, müştəri xidmətləri əməkdaşları. Onlardan daim “pozitiv olmaq” tələb olunur. Amma bu “süni optimizm” bir nöqtədən sonra ruhu yorur.

Şirkətlər arasında artıq bu problemin fərqinə varanlar var. Bəzi beynəlxalq korporasiyalar işçilər üçün “emosional rifah proqramları” tətbiq edir: emosional tükənmənin erkən əlamətlərini tanımaq və açıq dialoqa təşviq etmək üçün.

Əslində, peşəkarlıq duyğusuzluq deyil. Əksinə, duyğularını tanıyan və idarə edən işçi daha dayanıqlıdır. Gülümsəmək bəzən zərurətdir, amma içdən gəlməyəndə, o gülümsəmə bir gün maska kimi ağırlaşır.

İnsan öz hisslərini gizlətdikcə, iş təkcə enerji yox, mənanı da alır. Və o zaman insan işdə deyil, sadəcə sistemin içində görünür.

AzNews.az